No. 1123.
Zaterdag 20 Mei 1897.
13e Jaar"
j
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwse h - Vlaanderen
F. DIELEMA1\,
Bnitenhnd.
FEUILLETON.
EEN VERHAAL UIT VIRGINIA.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag-avond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 cent; franco per post 60 cent;
voor B b l g i 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER UITGEVER
AXEL.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 oent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar nlaatsmimte berekend. Plaatsing 3/2 maa
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterljjk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
Nu de laatste dagen telkens sprake is
van de capitulaties, welke de sultan zou
willen afschaffen, is het wellicht noodig
met een enkel woord de beteekenis dezer
verdragen te doen kennen.
Daar de sultan door den Koran ver
plicht i9 tot een voortdurenden strijd te
gen de ongeloovigen, zijn bepaalde ge
dragen van vrede en vriendschap tusschen
Turkya en andere staten een onmogelijk
heid. Maar toen een toestand intrad,
welke het wenschelijk maakte de vredos-
verhouding van Turkije tot andere rao
gendheden te regelen, werden zoogenaam
de capitulaties gesloten, welke feitelijk
vredesverdragen waren, zonder dat daarin
formeel van vrede en vriendschap sprake
is.
Dat stelsel is later uitgebreid tot de in
Turkije wonende christenen, die om meer
dan een reden niet konden worden on
derworpen aan de Turksche wetgeving
welke geheel berust op den Koran, wel
ke in vele gevallen zelfs de plaats van
een wetboek inneemt, en tot den huidigen
dag bv. het burgerlijk wetboek der Mo
hammedanen is. Dat het onmogelijk is,
die heiige boek als wetgeving en de pries
ters als rechters voor christenen te be
schouwen spreekt wel van zelf.
Van daar dat in alle Mohammedaansche
landen de onderdanen van vreemde mo
gendheden het recht behielden te leven
onder het recht van hun eigen land, en
onder de rechtsbedeeling van hun consuls,
een stelsel dat ook in andere Oostersche
landen, in China en Japan werd inge
voerd. In Turkije is men in dit opzicht
De ontdekkingon van Christophorus Co
lombus hadden het grootste gedeelte van
Europa met verwondering vervuld, en in
bjjkans iedere natie van ons werelddeel,
in staat de moeiehjkheden zijner onder
nemingen te beseffen, eon geest van nieuws
gierigheid en vermetelen heldenmoed op
gewekt. In zijnen tijd werden de zee
zaken niet met de tegenwoordige bedre
venheid bestuurd, en het was eene gevaar
volle onderneming, in een klein vaartuig,
met dom en schroomachtig volk, zee te
kiezen, vreemde gewesten te betreden, on
bekende zeeen, die men tot nu toe als
grenzeuloos beschouwd had, te doorklieven.
De Spanjaarden haddeu zoo veel bij de
ontdekkingen van den grooten Genuee3
gewonnen hun Vorst had eene zoo aan
merkelijke aanwist vau heerschappij en
grondgebied verkregen, dat dit alles een
geesl van navolging en naijver in hunne
naburen opwekte, en anderen hun spoor
volgdenzoodat Spanje weldra moest
ouderviuden niet bestemd te zijn, alleen
al het goede der Nieuwe Wereld te ge
Dieten. De Portugeezen waren langen tijd
een zeevarend volk geweest, en hadden
onderscheidene voorspoedige reizen naar
Afrika, Indie, en de Westersohe eilanden
nog verder moeten gaan. Een groot deel
der in dat land gevestigde Grieken zijr.
onderdanen van den sultan en zouden
dus buiten de jurisprudentie van de Griek-
scbe consuls vallen. Maar dat belet niet,
dat ook voor hen een andere wet bestaal.
dan de Turkscbe. Vandaar do capitulaties,
op welker afschaffing de sultan thans
staat.
De min of meer onafhankelijke positie
welke de Grieken, ook door de vrijheid
hunner kerk, en den invloed van den pa
triarch van Phanar hadden, was velen
Turken reeds lang een doorn ia het oog
en zoo is het wel te verklaren, dat van
de jongste gebeurtenissen gebruik werd
gemaakt, om afschaffing van de capitu
laties te eischen.
Dat Griekenland zich daartegen verzet,
en de stamgenooten niet wil overlaten
aan de willekeur van hun Mohammedaan
schen souverein, is natuurlijk. En even
begrijpelijk is bet als de mogendheden
in deze do Grieken steunen, en van geen
afschaffing der Grieksche capitulaties wil
len weten, zoolang niet de wetgeving en
de rechtsbedeeling is losgemaakt van alle
banden met den Koran en de geestelijk
heid, iets waarin de sultan, als hoofd van
den godsdienst, natuurlijk nooit zou kun
nen toestemmen.
De bekende over het algemeen zeer
vertrouwbare Konstantinopelsche corres
pondent van de Frankf. Z. meldt over
de beraadslagingen der ambassadeurs, dat
men het Zondag over de vredesvoorwaar
den eens is geworden. De eisch dat
Thessahë weer aan Turkije zou komen,
werd zonder beraadslaging onaannemelijk
verklaard, evenals de afschaffing der ca
pitulaties. Alle?n over de oorlogsschat-
gedaan. Eenigu Italiaansche Staten kon
den mede in den roem, aan zeeontdek
kingen verbonden, deelen doch het minst
gevorderde, te dezen opzichte, van alle
Europeesche volken was Engeland, een
maal bestemd om eene onbetwiste macht
over een element uit te oefenen, waarop
het thans draalde zich te wagen. Hendrik
VII, een verstandig Vorst, deed eenige
pogingen om den koophandel van zyn
Kyk uit te breiden, en zond, op den toen
maals door de reizigers bekend geworden
weg, zekeren Cabot uit, ten einde den
vermeenden korteren weg naar Oo3tindie
te zoeken. Twee jaar nadat Colothbus
van zijne eerste reis teruggekeerd was,
zeilde Cabot van Bristol, en bereikte wel
dra de oostkust van Amerikaging van
Labrador naar Virginiadoch de tocht
was voor 't overige vruchteloos, en voor
de regsaring van Elisabeth hadden er
geene ontdekkingen plaats. Dezeschran
dere Koningin had wijsselijk hare scheeps
macht Veibeterd, en beschouwde deze met
recht als het geschiktste verdedigings
middel van haar door zeeen omringd
Koningrijk. De geestdrift voor zee-onder
nemingen was onder hare regeering zoo
groot, dat ambtelooze personen voor hunne
eigene rekening schepen uitrustte, en ver
scheidene steden krijgsvolk leverden, om
ontdekkings en veroveringsplannen ten
uiivoe. te brengen.
Voor de eerste maal oordeelde men het
raadzaam, volksplantingen aan te leggeo
ling had een levendig debat plaats, daal
de maenmgen nog al uiteen liopen en
eenigen 5, anderen 8 raiilioen Turksche
ponden (f 11) wilden toestaan.
Verder werd gesproken over het plan
tot instelling eener internationale com
missie voor de Grieksche schuld - een
plan dat, daar vroeger gemald werd, door
Duitschland, als grootste belanghebbende
bij de Grieksche schuld, werd voorge
staan.
Voor oenig3 maanden is door een uit
lating in de Franscbe kamer, waarbij ?e
zegd werd dat men indertijd uit vrees
voor Duitschlani bad afgezien van het
plan om Nancy te versterken, de wen-
schelijkhetd van dit plan weder ter spra
ke gekomen. Eenige bladen bevatten
thans een mobilisatie-kaart van dit deel
der grens. Daaruit blijkt dat de spoor
wegen en lossingsplaatsen in het Rijks-
land zoo zijn ingericht dat de 3 daar ge
legerde Duitscbe legerkorpsen in dea och
tend van den 9en dag der mobilisatie tot
20 koipsen, elk van 2 divisies kunnen
worden versterkt, welke macht dan ge
reed staat Nancy aan te vallen.
In Frankrijk zijn ongunstige berichten
ontvangen over den toestand in Tonkin.
Hel is daar zeer onrustig en talrijke
rooverbenden maken de kust onveilig.
Volgens Vooruit doen ook de socialis
ten niet mede aan de betooging, welke
Zondag over 14 dagen te Brussel wordt
gehouden ten gunste van de legei her
vorming.
Het is niet onmogelijk, d it de bewo
ners van Hawaii koningin Victoria een
eigenaardig jubilé-geschenk aanbieden en
wel hun land. Nu de Ver. Staten het
eiland niet willen, zou een deputatie naar
in die gedeelten vau Amerika, waren ge
worden en menige vry brief werd afge
geven, die der. begunstigde volmacht gaf,
zich te vestigen in welke streek hij ver
koos, en die bepaalde, dat alien, die zich
aldus eene woonplaats verschaft hadden,
hunnen eigendom van de Vorsten van
Engeland zouden houden. Al deze voor
rechten werden door Koningin Elisabeth
verleend, met voorbijzien der volken of
inbooilingen, welke hare onderdanen waar
schijnlijk in deze aldus vreerad toegeei
gende Landen zouden vinden. Walter
Raleigh had de eer, aan eene schoone
uitgestrektheid lands, lings de oostkust
van Noord-Amerika, tusschen 31° en 42°
N. B. gelegen, ter eere zijner Koningin,
den niarn van Virginia te gevendoch
Jaeobus verdeelde deze landstreek in twee
dealen, waarvan het ééne den naam van
Nieuw-Engeland bekwam, en het and-re
dien van Virginia behield, hetwelk," zegt
een groot Geschiedschrijver, »de oudste en
beste kolonie in Noord-Amerika was."
Er werd veel tabak aangekweekt; de
Engelschen gevoelden zich niet in slaaf,
in die warme luchtstreek te werken, en
besloten aldus tot de invoering der Neg- rs,
ten einde de tabaksteelt en die van andere
in Europa meest gezocht wordende voort
brengselen te bevorderen. Een Holland-
sche vaartuig, met eene levende lading uit
Guinea bevracht, was het eer.te slaven
schip, dat het strand van het vrije Ame
rika naderde, met oogmerk om dezen
Londen gaan om inlijving te vragen.
Maandag is de Oostenrijksche rijksraad
weer vergaderd. De toeloop was groot
en de voorzitter 7iel reeds bij de aanvang
der zitting flauw. Het nieuwste middel
door de oppositie aangewend, om de werk-
zaamhedec tegen te houden, is bij elk
artikel hoofdelijke stemming te verlangen,
hetgeen natuurlijk moest worden inge
willigd.
Men zegt, dat Badeni verlof heeft de
zitting te verdagen.
Bij de standjes, welke Maandag in den
Oostenrijkschen Rijksraad plaats hadden
word met inktkokers naar den waarne
mend voorzitter geworpen, onder den uit
roep: »weg met dep. Pool." Het rumoer
werd teD laatste zoo groot, dat de voor
zitter op aandrang van den minister de
zitting sloot. De kamer heeft den ge-
heelen dag niets uitgevoerd. De oppositie
verlangde bij elk ingekomen adres tegen
de taalverordeningen (er waren er een
paar bonderd) voorlezing; telkens werd
hoofdelijke stemming gevraagd en boven
dien stond men op de toepassing van het
reglement van orde, dat vóór elke stem
ming een pauze van 10 minuten voor
schrijft.
De militaire attachés, die den oorlog
hebben medegemaakt, zijn te Volo aan
gekomen. Het bleek hun echter onmoge
lijk over zee te vertrekken, daar de
Grieksch9 vloot de haven stieng blokkeert.
De verbittering tegen Koning George
en zijn familie stijgt in Griekenland,
vooral bij het leger, dat den kroonprins
beschuldigt bij Domokos laf op de vlucht
te zjjn gegaan.
Behalve van de Albaneezen krijgt men
in Oud-Servië ook last van Bashi-bazouks
schandelijken handel te drijven Deze ge
beurtenis werd niet lang daarna dooi de
treurigste omstandigheden gevolgd, en wjj
gelooven de volgende voorvallen, zonder
overdrijving, met zulk eene oorzaak in
verband te kunnen brengen, of Gods hand
de plegers eener zoo groote misdaad straf
fende, daarin te mogen opmerken.
De Engelsche volkplanters stichtten Ja
m-s town, aan de James-rivier, met ver
scheidene kolonieu in hare nabijheid; of
hooger aan dezelfde rivier. Zjj leefden in
vriendschappelijke betrekking met de in
boorlingen een korten tijd voor den aan
vang van ons verhaal, had een jong En-
gelseh man de dochter van den Indischau
Koning Powhowtan gehuwd. De volk
planting was vrij bevolkt, en men vond
dat bet leven van een kolonist zoei dra
gelijk was, hoewel het ongetwijfeld met
vele ruoeielijkheden vergezeld ging, en den
vadzige en onbestendige weinig aanlok
kelijks aanboodmaar zij, die moed en
volharding bezaten, hadden weldra de vol
doening, bunnen toestand behagelyk te
vindan en iedere zwarigheid te zien ver
dwijneu. Inderdaad, zoo als het meestal
gaat, standvastige moed en opgeruimdheid
maakten den weg, die tot tevredenheid en
rust moest leiden, gemakkelijker.
(Wordt vervolgd.)