No. 4037. ff oensdag 20 1896. I2e Jaarg-, Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuw SC h-Vlaanderen F. DIELEMAN, AXEL. Bnitenland. i FEUILLETON. Voor honderd jaren. Een drentsch verhaal. AXELSCHE COURANT. Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag-en VrUdaïavend. ABONNEMENTSPRIJS: per 3 Maanden 50 centfranco per post 60 cent voor België 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct. DRUKKER - UITGEVER Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 cent; voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlgk tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TM EE uren. De opportunistische partij in Frankiyk heeft een groot verlies geleden in den heer Spulier, die te Sombarnan in Lote d'Or is overleden. Op raad zijner genees heeren was hij hierheen gegaan om herstel te zoeken van een maaglij len. Spulier was indertijd Gambetta s rech terhand. Den 8sten December 1835 geboren, begon de heer Spuller zijn loopbaan als advocaat, wijdde zich van 1863 af uitsluitend aan journalistischen arbeid, deed den 7den October 1870 met Gambetta de luchtvaart uit het belegerde Parijs naar Tours, werd in 1876 lid der Kamer en in 1881, in het kortstondig ministerie van dien volks leider, vice-minister van buitenlandsche zaken. In Mei 1887 aanvaardde hij de portefeuille van onderwijs in het kabinet Rouvier, in Februari 1889 ouder Tirad werd hij minister van buitenlandsche zaken, onder Casimir Perier (1892 1894) weder minister van onderwijs Sedert 1892 was hjj lid van den Senaat. Hij was de man, die gedurende zijn laatste ministerschap gewaagde van den „nieuwen geest" van verdraagzaamheid, waarvoor het vroeger anti-clericalisme op den achtergrond diende te treden. De heer Spuller laat, behalve tal van redevoeringen enz., in 1888 bijeen verza meld uitgegeven, een werk over Loyola en de Jezuïten, eene levensbeschrijving van Michelet, verzamelingen populaire verhan delingen eu andere geschriften na. Het bekende feil dat een Engelsch ge zagvoerder 100 frs. per hoofd heeft geëiseht, voor bet aan land brengen der passagiers van de gestrande »Général Chanzy, noemt Daily News een schandvlek voor Engeland. Het blad verlangt een interpellatie deswege en trekt een parallel tu-scken deze inha ligheid van een Engdschmm en de edel moedigheid, waarvan de eenvoudige visschers van Ouessant en Moléne by de noodlottige schipbreuk de. Drummond Castle" hebben blijk gegeven. Bij de verdere behandeling van het proces tegen Jameson c. s. legden Donderdag verschillende getuigen voor het hof te Londen verklaringen af over den marsdi der expeditie. De postdirecteur te Maf'eking deelde mede hoe de telegraatdaden werden doorgesneden. Daarna vertelde de heer Bouwer, een jonge Transvaler, die als schrijver werkzaam is in dienst van generaal Joubert. dat hij etm brief had overgebracht aan Jameson, afkomstig vau sir Jacobus de Wet, den Engelschen awent te Pretoria, en het antwon-d van sir Jacobus van Jameson had ontvangen De heer Rowland, een wielrijder, ver klaarde dat hij berichten uit Johannesburg aan Jameson had georaebt, en dat hij Jameson mededeeldedat twee duizend Johannesburgers gereed waren zich bij hem te vósgen en dat de aanval der Boeren op Johannesburg ieder oogeublik kon verwacht worden. Hij had er nog bijge voegd, dat het woord van oom Paul (president Kruger), niet vertrouwd werd. Vervolgens werden verkl irihgen afgelegd betreffende den rit van Eloff naar bet kamp van Jameson, het in beslag nemen van mijo.r Whites de^path-box na het gevecht bij Doornkop, en de verschillende telegram men, die tusscben de leden van het Reform comittee te Johannesburg en Jameson gewisseld werden. Sir ThomasSauuderson, permanent ouder staatssecretaris van buitenlandsche zaken, legde formeele bewijzen over, dat dr. Jameson geen vergunning had van Harer Majesteits regeering om de expeditie uit te rusten. De heer Fleichat, vroeger hoofd van het civiel departement in de Zuidafrikaan sche republiek, indentifieerde verschillende stukken en brieveu. Hij verklaarde, dat Jameson hem in de g-vangenis vertelde, dat hij hoopte alle billijke uitgaven voor de expeditie vau het Johannesburgsche Hervormingscomité te zullen terugkrijgen. Majoor White had zijn dagboek terug gevraagd, doch de attorney general de? Zuidafrikaansehe republiek had geweigerd dit verzoek in te willigen Uit Saloniki kwam Donderdag het be richt, dat eene bende van 125 man, met drie paar len. welke am nunitie droegen, Zaterdag bij Nezerosn Platamona de Griek sehe grens is overgetrokken, de Halyacmm rivier over, en zch toen nestelde te Herolivado, vier uur van Veria Troepen trokken op uit Salonika. Ook in den Italiaanschen senaat had dfe minister president Di Rudini zich te ver»nt woorden over de jongste ministerieelo crisis. Hf) schreef haar" toe aan het voorstel tot reorganisatie van het leger, dat een botsing dreigde te zullen veroorzaken tusschen de beid"e kamers. Markies Di Rudini naai de verantwoordelijkheid geheel op zich, maar verklaarde, dat hij niet anders kon handelefc. De omstindigheden hebban, zeide hij voorts, de militaire staatkunde van het kabinet gewijzigd, maar verder heeft geen enkel ander punt van het programma verandering ondergaan Generaal Ricotti, de afgetreden minister van oorlog, verklaarde, dat hij het gedrag van markies Di Rudini in deze ciisis niet kon goedkeuren. Tnsschen de Turken en de Kretensische opstandelingen heeft een botsing plaats gehad te Rotinao. Men verzekert dat de Turken den wapenstilstand hebben ge schonden. De verloving van den koning van Servie met prinses Helena van Montenegro wordt als een beklonken zaak beschouwd. De offieieele kennisgeving wordt, volgens het N. Wienér Tgbtbinnen een tiental dagen verwacht. Prinses Helena heeft den leeftijd van 231/2 jaar bereikt, de koning is 20 jaar, de verloving zal waarschijnlijk te Cettiuje plaats hebben. Volgens een telegram uit Boeloewayo aan de Chartered Compagnywas kapitein Laing. die een kamp had betrokken in de streek der Metoppa heuvels, Maandag met het aanbreken van den dag tot den aanval overgegaan. Er volgde een hardnekkig gevecht; de vijand werd teruggedrevenen verloor negentig dooden. De verliezen der Engelschen bedroegenaan dooden vier blanken en 25 inlanders, aan gekwet sten elf blanken en 25 inlanders Volgens Datly News beeft LiHungChang verlof ontvangen van den keizer, om van Londen direct naar Wasbinton te gaan, zonder een bezoek te brengen aan Weeuen en Rome, zoodat hij in October, vóór de herfststormen beginnen, naar zijn vaderland kan terugkeeren. Tevens wordt verzekerd, dat bmuenkort een Cnineesch gezaut te Rome zal worden benoemd en dat de gansche diplomatieke dienst van China zal worden gewijzigd. Er is een tijd geweest, dien enkele boog bejaarde Drenthenaron zich niet alleen levendig herinneren, maar waarover zij tevens met eene geestdrift weten te spreken die hun de belangstelling van het jongere geslacht niet zelden verzekert. Wij be doelen dien bij hen zoo goeden aarts vaderlijken tijd, toen Drenthe zijnen alouden naam „Landschap" nog niet met de uit- he6msche benaming van provincie had ver wisseld; toen het nog onder zijne eigene wetgeving leefde en op zijn eigen «land recht" boogde toen zijne «Scholten" nog met klimmende zon en nuchteren," dat is, voor het middagmaal, «het Rochthegen," met andere woorden, de vierschaar spanden toen de „Landdrost' uogzijne «Goorspraken" en de «loffelijke Etstoel" nog zijne „Lot tingen" hieldtoen die Etstoel nog, als het hoogste rechterlijk collegia, in bur gerlijke en lijfstraffelijke zaken beide, als de «wijsheid van den lande" werd geroemd en geëerbiedigd toen Drenthe, wars van vreemden invloed, geene vreemde meesters Kende, noch andere zeden en gewoonten, dan zijne eigene, gedoogde toen het nog geene uitheemsche praal of opschik onder zijne bewoners scheen te dulden, en, door zich geheel aan zjine eenvoudige leefwijze te houden, ook de aan eene meerdere weelde ei renaardig verbondene lasten en uitgaven niet kende toen zijne bevolking zond-r morren schot en lot betaalde en droeg, en onbekend met de vele en veelsoortige be - iastingen van unzen tijd, in het burgerlijke slechts een betrekkelijk gering hoofdgeld en in het kerkelijke enkel het zoogenaamde pastoorsgeld" had op te brengen; toen het, nog trotach op eene eigene kerkorde de kerkelijke tucht met onverbiddelijke rechtvaardigheid op eiken moedwilligen en halsstarriger! overtred u- binnen zijn gebied zag toepassen eindelijk dien tyd, waarin de™ Drenthnnaren wellicht meer dan ooit aan hunne eeuwen-oude instellingen ge hecht en aan hunne voorvaderlijke zeden en gewoonten verkuocht, met angst hunne blikken naar het gistend en oproerig Frankrijk wendden, van waar eene profe tische stem liuu, ja. der geheele toenmaals beschaafde wereld als toeriep: Ziet, de grond-dagen der maatschappij zullen worden veranderd, en eene nieuwe orde van zaken zal wat oud en krachteloos is geworden in duigen doen vallen en vernietigen Uit den boven bedoelden tijd dag:eekmt zich het navolgend verhaal, t welk den lezer aanvankelijk verplaatst in een weini bekend dorpje van Drenthe. Dat dorpje heet Zweelo en ligt in een betrekkelijk afgelegen gedeelte der pro vincie. Doch hoe weinig bekend en hoe afgelegen het ook zijn moge, is er evenwel iu onze schatting geen liefelijker plaatsje in geheel Drenthe en wellicht geen schil derachtiger in ons gansche vaderland. Uit de barre heide, die het met zijne vier weinig minder schoone boerschappen als met een donkerbruinen gordel omsluit vertoont het zich als eene oasis in de woestijn, ot gelijk een vruchtbaar eiland te midden eener kalme zee. Met welgevallén laat de peinzende natuurbeschouwer zyn oog, de opgetogen schilder zijn blik op het heeHjjk landschap rusten, dat zich hoe langer hoe schooner schijnt te ontwikkelen. Maar dat oog fonkelt en die blik schiet stralen bij de inwendige beschouwing van het dorpje zelf, dat met zijn hoog en prachtig geboomte, met zijne hier eu ginds verspreide, als bjj toeval daarheen ge worpene woningen en schuren, met zijne talrijke breede wegen en bevallig slinge rende voetpaden groepen vormt of verge zichten opent, die den bewonderaar dei- natuur doen stamelen God, hoe heerljjk is uwe schepping terwijl zij den verrukten landschapschilder vol geestdrift doen uit roepen hier, hier moet Hobbeuia de ge heimen der natuur bespied, in deze oorden moet hij zijn i kmsljuweolen gewrocht heb ben. In een woord, naar ons bescheiden oordeel is Zweelo een kort begrip van al het natuurschoon in Drenthe. 't Is op een schoonen morgen, omstreeks het midden der maand October van het jaar 1789, dat wij er den lezer binnen leiden. Heerlijk en prachtig was de zon dien morgen verrezen. Door geen enkel wolkje in het opwaarts klimmen belemmerd, wierp zij vroljjk en kwistig haar licht in de bla- derenkroon der boornen, waar het de biuine en gele najaarstinten verhoogde, hare om trekken scherpte en, langs takken en stam men nederglijdende, den mistdrop, welke aan de bladeren kleefde of aan de bleeke grasspiei trilde, als kristal deed schit teren. Eene plechtige stilte, by wijlen slechts afgebroken door het klingelend belgeluid der schapen, het gebas van dezen ot genen hond en het getjilp der vogels in heg en sLuiken, verhoogde den indruk van het schoone morgenuur een uur, misschien meer dan eenig ander geschikt, om bij^ t aanschouwen der ledige korenakkers, bij ^t zien zweven der witte najaarsdraden, bij 't ontdekken hoe alles van tint en kleuren verwisselde en hoe de anders zoo milde overvloed van veld- en hof-bloemen van lieverlede verminderde, den raensch aan zijne hoogere bestemming te herinneren. Want al wekte die liefelijke ochleudstond ook allen bij vernieuwing op tot leven eu gen-eten, niettemin was de guische natuur eener leveude beeldspraak gelyk, die met ernst eu nadruk de waarschuwing predikte

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1896 | | pagina 1