\o. 1021. Woensdag 3 Juni 1896. 12° Juarg. e mtafereel Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwseh-Vlaanderen F. DIELEMAN, AXEL. 27 FEUILLETON AXELSCHE COUIUNT. Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: per 8 Maanden 50 cent; franco per post 60 cent; voor Bblgië 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct. DRUKKER UITGEVER Advertentie n van 1 tot 4 regels 25 cent; voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterljjk tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren. Kolonisatie van Xederlandsche landbouwers. De commissie, benoemd bij gouverne- ments-resolutie van 3 October 1892, om te onderzoeken en te advtseeren of kolo nisatie van Europeanen, speciaal van Nederlandsche landboaweis, naar Suri name, ook uit een koloniaal oogpunt, ge- wenscht is, aan welke eischen behoort te worden voldaan, heelt haar verslag uit gebracht. Hieraan is het volgende ont leend In eene Nederlandsche kolome als Sun name, beveelt zich aan de versterking door Nederlanders. Hoe meer Nederlanders zich hier vestigen, des te meer zal Suri name worden eene Nederlandsche kolonie in de ware beteekenis van het woord. De gedachtenwisseling over de alles bebeerschende vraag of kolonisatie van bewoners van een gematigd klimaat in laag gelegen tropische landen al dan niet mogelijk is, leidde tot de volgendeoouclusie op theorethische gronden kan niet worden aangetoond of deze kolonisatie al dan niet mogelijk is evenmin kunnen aan de ge schiedênis der genomen kolonisatie-proe ven onbetwistbare argumenten ontleend worden voor of tegen die mogelijkheid Men kwam tot de conclusie dat de proef moet genomen worden door den Staat met een twintigtal gezinnen. Hebben deze bijvoorbeeld een jaar hier het land bouwbedrijf uitgeoefend en blijft hun ge zondheidstoestand goed,dan kan een tweede groep weer van een twintigtal gezinnen volgen en zoo vervolgens. Na jaren van aanhoudende worsteling tegen ongunstige omstandigheden zyn de hier aanwezige kolonisten tot eene .ekere mate van wel- UIT DE 18e EEUW Geheel onthutst over deze verschijning bleef ik onbewegelijk staan, en sloeg al hare bewegingen gade. Eindelijk hoorde ik haar zeggen: »Rust in vrede, onge lukkig kind en bid God om vergeving voor uwe diepgevallene moeder en uwen snooden vaderDeze woorden sneden mg door de ziel. Dan, hoe toepasselijk dezelve ook voor mij waren; hoe menig voorheen eerbaar en gelukkig meisje mij misschien thanB wel vloekte, nimmer had ik kunnen denken, dat deze woorden, alleen mij en niemand anders betroffen Maar o God 1 hoe was ik te moede, toen zij, na eenige oogenblikken, met verheffing van stem en op den toon der grievendste smart aldus voortging„Ach, Markies van Donati indien gjj wist, hoe zeer de lukkige Dianora moest lijden, zoude dit dan uw eervergeten hart nog niet ver murwen, en uw geweten doen ontwaken Thans was het mij onmogelijk, mij langer te bedwingen. Half onmachtig zeeg ik op vaart gekomen. Blozende Holl indsche boeren zullen do kolonisten niet blijver. zij zullen binnen korteren of langeren tijd hunne kleur verliezen Bij hunne kinderen zal de invloed van het tropisch klimaat op de gelaatskleur nog duidelijker merk baar zijn. Maar dit verlies van de kleur behoeft men niet met degeneratie gelijk te stellen. Niet elke wijzigingisor.taarding. Kolonisatie van gezinnen verdient de voor keur, maar jonge mannen moeten niet geweerd worden. Waar de mogelijkheid bestaat dat zij bij familiebetrekkingen kannen inwonen, zou men ook jonge dochters niet moeten weren. In elk geval zou hel toenschelijk zijn dat de familiehuwolijken onder de aan wezige kolonisten op de eene of andere wijze verminderen. Men moet er op voor bereid wezen, dal nieuw aankomende kolonisten in den aanvang aan meer on gesteldheden onderhevig zullen zijn dan zij die hier langer zijn gevestigd. Em in alle opzichten geschikt of ge schikt te maken terrein tot vestiging van kolonisten, moet in de nabijheid van Paramaribo liggen en daarmede verbonden zijn door een landweg waarlangs de kolo nisten op karren hunne producten naai de markt kunnen brengen. Voorts moet 'net zooveel mogelijk liggen nabij bet land van de reeds alhier gevestigde Ne derlandsche boeren, opdat ze zich ge makkelijk met dezen in aanraking kannen stellen. Uit een onderzoek is ge bleken dat geen ander terrein aan dezen eisch voldoet en fevens beschikbaar is dan dat, gelegen tusschen het kanaal van Saramacca en de rits die het verlengde uitmaakt van den rijweg' naar Kwatta. Voor zooveel het is onderzocht, biedt het mijne knieën, en riep in vertwijfeling uit „Almachtige God 1 wat beb ik gedaan! Ik sidder voor uwen wrekenden arm!" Op dezen uitroep, sprong Dianora op, en wendde zich naar de zijde, waar zjj dezen uitroep hoorde. Zij herkende mij, en de vreeselijkste angst overmeesterde haarzij gaf een rauwen gil, en zeeg bewusteloos ter aarde. Dit deed mg tot mg zeiven komen Ik snelde naar baar toe, om haar te helpen, en nam haar in mijne armen Onder hevige zenuwtrekkingen opende zij eindelijk hare oogen weder. Ir. het eerst stiet zji rng van zich af, en wilde het niet gedoogen, dat ik haar in mijne armen hield maar eindelijk bewilligde zij hierin op mijne herhaalde smeekingen, en wij bleven meer dan een uur, zonder dat er genoegzaam een enkel woord werd ge sproken. Dianora was te zwak, .terwijl mgne aandoeningen mij te zeer overmees terden, om een gesprek met haar te be ginnen. Wat ik thans gevoelde, nu ik een voor werp had wedergevonden, hetwelk zoo vele jaren zulk eener. invloed op mg had uit geoefend maar hetwelk tevens door mij zoo wreedeUjk was behandeld, en dat ik thans in zulk eenen staat wedervond d is mg onmogelijk te .bt-schijven. Ik hengde mij, Dianora weder in mijne armen te mogen drukken, maar deed mij zeiven tevens de bitterste vei wijtingen. Eindelijk was Dianora in staat, om, door mij onder steund, naar de hut terug te keeren. Hier om zijne afwisselende grondsoorten vol doende waarborgen aan voor het wel slagen van verschillende cultures en van veeteelt op kleine schaal, terwijl door de hooger gelegen zand- en schulp ritsen voldoend teriein beschikbaar is voor wo ningen. Op dit oogenblik is echter bet aangeduide terrein niet geschikt tot be woning en bebouwing. Het za! dit wor den eenigen tijd na uitvoering van het plan van den heer Ha vel aar. Bij voortzetting van de proef zal, nadat ook het terrein binnen den Sommelsdijk poldei (plan Havelaar) bezet zal zijn, de hierboven gestelde eisch, waaraan he( land moet voldoen, spoedig te belemmerend worden en zal moeten worden gedacht aan vestiging op van de stad verwijderde plaatsen, waarvoor geen gedeelte der kolonie beter geschikt is dan Corcnie, alwaar benevens alle andere cultures, zoowel van stapel- als van neven-produc ten, veeteelt in het groot kan worden uitgeoelend. Door een zandstraat van de zee geschei den, breiden zuidwaarts onafzienbare savanna's zich uit, die gaandeweg op weinig kostbare wijze slechts behoeven te worden ingepolderd om ze, gedurende het gëheele jaar in heerlijke weilanden te horscheppen, waar voor duizenden en tienduizenden stuks vee overvloed van gras en water te vinden is. Tusschen die savanna's en het strand ligt een vruchtbare strook land, waar de woningeD in de schaduw der hoornen kunnen worden gebouwd en tevens de landbouw kan worden uitgeoefend. Eene goede gemeenschap van Coronie met de hoofd plaats kan verkregen worden door een of meer stoomvaartuigen, hoofdzakelijk bracht ik haar naar haar vertrekje, en begaf mij toen naar ragnen vriend, welke niet wist, waar ik gebleven was. Hij zag mij met bevreemding aan, daar hg niet wist wat van de zaak te denken maar op zijne vragen bleef ik-hem het antwoord schuldig hoewel bij gemakkelijk kon ontdekken, dat er met mg eene verandering had plaats gehad, en er iets gewichtigs gebeurd was ïk legde den vinger op den mond, en ver zocht hem, zijne reis zonder mg te ver volgen, daar bijzondere omstandigheden mg verplichtten, bier te blijven. Lang trachtte hij mij hiervan terug te houden Maar te vergeefs. Ik bleef bij mijn besluit volharden, en verzekerde hem, dat niets ter wereld mi) hierin zoude doen vei anderen teiwijl ik hem bad. op geene opheldering an te dringen. Ook mgne bedienden gat ik bevel, naar Spalatro te vertrekken, en mij daar at te wachten vervolgens nam ik afscheid van mijnen vriend, welke met de twee bedienden wegreed, terwijl ik mij weder naar Dianora begaf. Dianora lag op baar rustbed en scheen te sluimeren. Ik bleet dus voor in haa vertrekje staan, en had den tijd, alles met bedaardheid te aanschouwen. Helaas welk een armoedig en sober voorkomen had hier alles, wat haar omringde Nan welyks was er een stoel om op te zitten een paar oude planken dienden voor tafel en het bed, op hetwelk zij lag uitgestrekt was slechts eene ellendige matras. O welk een toestand voor een, in weelde en ingericht tot bet vervoeren van vee, en van zoo weinig diepgang dat zij bij gewoon hoogwater het Potosi (Sophia) kanaal kunnen binnen vallen. Zal kolonisatie in Suriname vasten voet verkrijgen, dan zal o. m. daarvoor noodig zijn iemand die, zoowel door zijne bekendheid met den boerenstand en het landbouwbedrijf in Nederland en in Suriname, als door zijne practische ont wikkeling, de vraagbaak der kolonisten kan zijn. De commissie vei meent dat daarvoor onder de reeds aanwezige Hollandsche kolonisten elementen aan wezig zijn, waaruit eene keuze zou kunnen worden gedaan. Het algemeen toezicht en de controle in Nederland over landbouwers, die ais kolonisten naar Suriname wenschen te vertrekken, zal moeten worden toever trouwd aan een door de Nederlandsche regeering aan te wgzen comité of amb tenaar, die zich in betrekking moet stellen met burgemeesters ten platten lande, door wier tusscbenkomst zal moeten worden bekend gemaakt dat er gelegen heid is om als kolonist naar Suriname te gaan. Omtrent het land, werwaarts zij zullen gaan, zou aan de kolonisten kunnen gezegd worden, dat in deze Nederlandsche volksplanting allen leven in harmonie, dat het Hollandscb de taai der beschaafde klasse is, het grootste deel dei mindere bevolking Holiandsch verstaat, terwijl het Holiandsch spreken bij de minder beschaafde klasse vooruit gaat, dat men er altijd en overal vol komen veilig is, dat de wetgeving in Suriname met geringe afwgkingeu, gelijk aan die in Nederland is; dat d6 Neder landsche boer er zgn geestelijke, zijne overvloed opgevoed jong meisje, steeds ge wend aan al de gemakken van een beschaafd levenEn van waar deze verandering Wie was hiervan de oorzaak? Ik ik had haar ongelukkig gemaakt. Ik had baar tot dien staat gebracht. Welk eene wroeging overmeesterde mijn hart, bij het gezicht der diep vervallene Dianora Nau welijks bezat zij nog eene schaduw harer vorige schoonheid. Dat zachte en bloeiende gelaat, op hetwelk zich weleer de rozen der onschuld en der gezondheid vertoonden, was nu verwelkt en ingevallendie edele fiere houding, waardoor zjj boven zoovele harer zusters uitmuutie, was thans ineen gekrompen, en scheen alle veerkracht te hebben verloren haar weleer zoo levendig oog en veel omvattende blik waren thans verduisterd, en in zich zeiven gekeerd. Dit alles was mijn werk. Verschrikkelijk denkbeeld 1 Ik sidderde voor den aanblik van Dianora, en toch verlangde ik naar haar ontwaken. Eindelgk was het gewenschte, maar tevens gevleesde oogenblik daar. Dianora hief bare oogen op, en mg nabg de deur in diepe gedachten, en in eene nederge- slagene houding ziende staan, verwde een hoog rood hare vei bleekte wangen. Zg richt!e zich op en begon te weenen. Ik had den moed niet haar te naderen, en bleet onbewegelijk staan. Dianora zag dit en dit edele meisje kon het zelfs niet ver duren, dat de bewerker van haar ongeluk, de man, die haar van hare eer, van haat

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1896 | | pagina 1