No. 991.
Woensdag 12 Februari 1896.
t fe Jaarg'.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwse li- Vlaanderen
F. Dl EL IA! AA,
UIT DE PERS.
Rnitcnland.
AXELSCHE
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag;- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER UITGEVER
AXEL.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 oent;
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlyk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag' TWEE uren.
Het Handelsblad erkent dat er sedert
September op wetgevend gebied veel
belangrijks verricht is, meer dan in het
begin van menig ander zittingjaar. In
één opzicht echter is de wetgevende
macht minder voorspoedig geweest, name
lijk met de personeels belasting. Het
belangrijkste deel van het zittingjaar
moet dan ook nog komen, want niet
alleen zal de beraadslaging over het
personeel worden hervat, en naar het
Hbl. hoopt tot een goed einde gebracht,
maar dan wacht ons ook nog de behan
deling van de kieswet. Althans wanneer
gelijk te verwachten is da minister
van binnenlandsche zaken weldra zijn
memorie van antwoord indient en daar
door de openbare behandeling mogelijk
maakt.
Wat ons dat antwoord brengen zal,
ligt nog in het duister. Er zijn tegen de
voorgedragen regeling gewichtige beden
kingen aangevoerd. Voor zoover die
betrekking hebben op het stelsel, dooi
de regeering tot uit voering van art. 80
der Grondwet gekozen, zal stellig niets
worden toegegeven. Dn regeering zal
ongetwijfeld vasthouden aan hare over
tuiging, dat voor het toekennen van
kiesbevoegdheid uiterlijk waarneembare
»kenteekenen van geschiktheid en maat-
schappelijken welstand1' worden vereischt.
Uit den strijd over deze of een andere
en ruimere toepassing var, het grond
wettelijk voorschrift zijn de bestaande
meerderheid in de Kamer en het tegen
woordig Kabinet te voorschijn gekomen
en beiden zijn verplicht overeenkomstig
den uitslag van dien strijd de oplossing
van het kiesrechtvraagstuk te brengen.
Daarin is niets te veranderen.
Wat men echter wél mag verlangen is,
dat de Regeering uit haar eigen stelsel
de leemten verwijdert, die van verschil
lende zijden zijn aangetoond. Leemten
die grootendeels berusten op het wille
keurige der gestelde eischen en die door
een ruimere formuleering, door meer
rekening houden met feiten en toestanden,
grootendeels kunnen worden weggenomen.
Het streven van allen, die naar een
spoedige oplossing van het vraagstuk
verlangen om dan den hervormings
arbeid op ander gebied met kracht te
kunnen aangrijpen moet dan ook er
op gericht zijn, die leemten zoovee! moge
lijk te doen verdwijnen, in allen gevalle
tot afdoening van het kiesrechtontwerp
mede te werken.
Wat het plan betreft, door den heer
Veegens uiteengezet in de Februari-
aflevering van de vragen des Tijds, het
Hbl. gelooft niet dat het veel kans heelt
van te worden uitgevoerd. Of het aan
beveling verdient Het Hbl. meent dat
het die alleen zou verdienen, indien
werkelijk het kiesrecht dat de regeering
wil verschaffen, zóó slecht was als de
heer Veegens beweert, veel slechter nog
dan het bestaande.
Ot iemand kiezer wordt, zal afhangen
van de willekeurige cijfers, bij de regeling
der belastingen aangenomen, en voorts
van allerlei toevallige omstandigheden.
Is dat juist? Tot zekeie hoogte onge
twijfeld. Maai die fout is onafscheidelijk
van het stelsel der Grondwet, dat „ken-
teekenen van geschiktheid en van maat-
schappelijken welstand" vordert. Er is
geen stelsel van toepassing te denken,
dat niet tot willekeurigheden leidt. Het
ontwerp der vorige regeering sloot ajlen
uit. die door eenige openbare instelling
bedeeld werden. Daarin werd dus het
kiesrecht afhankelijk gemaakt van de
armbesturen. Is dat zooveel wenscheliiker
dan „de invloed van de administratie?"
Dat ontwerp sloot ook de wanbetalers
bij de belastingen uit Ook daar zou de
administratie dus invloed op kunnen
oefenen, bij de taxatie of iemand al dan
niet moet worden aangeslagen in perso-
neele of bedrijfsbelasting. Kortom, er is
geen stelsel denkbaar dat art. 80 der
Grondwet toepast, of cr zal over invloed
van dezen of genen geklaagd kunnen
worden. Alleen het onbeperkt algemeen
kiesrecht sluit dit uit maar sluit dan
tevens een aantal ongeschikten in
De fout waarop de heer Veegens wijst,
is dus een fout van het grondwettig
stelsel. En naar de overtuiging van het
Hbl. zal het kiesrecht, dat thans aan
hangig is, in allen gevalle een belang
rijke uitbreiding van het kiezerscorps
brengen, en kan het met de noodige
veriuiming der te beperkte bepalingen,
vooral van die omtrent de vereischten
van woning en inkomen, een vrij
dragelijken toestand in iet leven roepen.
De Arnherosche Courant legt er nadruk
op, dat men, het ontworpen program der
Liberale Unie behandelend, dikwijls de
uitdrukking „nieuwe partij" bezigt, terwijl
toch deze vereeniging geenszins zoekt naar
een progiam van een geheel nieuwe
party, maar enkel tracht de beginselen
en maatregelen te formuleerec en aan te
geven, welke in het program van de
liberale partij dienen te worden opgenomen.
Dai er in den boezem uier partij ont
aarding, verval, verwording bestaat is
een niet te loochenen feit. In de eerste
plaats hebben tengevolge van onvermijde
lijke omstandigheden, de noodwendige
reactie tegen het in bondgenootschap
optreden van de beide kerkelijke partijen,
velen zich bij do liberale partij gevoegd
die, - van clericalisme van elke soort af
keerig, toch in de politiek veel meer
conservatief dan liberaal waren.
Men heeft deze menschen aangenomen,
en toen het op een organiseeren van het
leger aankwam bleek het al spoedig dat
voor wezenlijk liberale oogmerken zelts
in den boezem der liberale partij geen
meerderheid to verkrijgen was. Bij der,
slechten naam, dien het conservatisme
in den laatsteu tjjd in ons land draagt,
waren de nieuw aangewonnen liberalen
niet genegen zich te scharen daar, waar
hunne neiging en hunne politieke begin
selen hun eene plaats aanwezen als
echte conservatieven, nakomers die met
eene lange tusschenruimte, ongaarne maar
dooi de eischen van den tijd gedwongen,
de liberalen navolgen en zich ten slotte
bij de door dezen bevochte ovei winningen,
zij het ook schoorvoetende, nederleggen,
- hebben ze de beginselen, althans de
tot stand gekomen maatregelen van de
liberale paitij van hef laatste geslacht
aanvaard, maar van de ontwikkelende
kracht en de eischen der voortgaande
evolutie van elk wezenlijk liberaal begin
sel zijn ze nooit doortrokken geweest.
Het gevolg van hunne inlijving is
geweest dat de liberale partij thans nog
staat op het standpunt, een halve eeuw
geleden met beleid veroverd. Voor den
eisch van meegaan met den tijd schijnt
zij blind geworden.
De roeping nu van de Liberale Unie,
die eigenlijk is het vereenigingspunt en
het orgaan van het liberale land, bestaat
in het doen herleven van den ouden
geest. De liberale partij moet verjongd
worden. En deze verjongingskuur zal
niet moeten uitgaan van het bestuur der
Unie, maar van de in de Unie vereenigde
liberale vereenigingen van het gansche
land. Van de groote liberale partij zelve
moet de beslissing komen, of zij met
den tijd wil medegaan, dan wel blijven
staar, waar zij staat. Antwoordt zij in
den laatsten zin, dan is de tijd daar voor
hen die anders denken zich tot eene
nieuwe organisatie te vereenigen, want
dan zal de liberale partij feitelijk als zoo
danig zijn afgetreden en zal zij zich met
nog verdere conservatieve elementen
kunnen organiseeren als nieuwe conser
vatieve partij. Beslist daarentegen het
liberale land in anderen zin, dan niet
alleen moedig en met nieuw leven bezield
vooruit, maar dan moeten ook alle niet
oprecht liberale elementen, die niets liever
zullen verlangen, worden achtergelaten.
Juist daarom heeft de beslissing, die over
het ontwerp-programma van het bestuur
der Liberale Unie staat genomen te
worden, eene zoo hooge beteekenis.
Een nieuw plan in het Vaderland, ter
vergrooting van de diensten welke het
postwezen bewijst.
Er worden, onder den naam van bus
zegels, afzonderlijke postzegels vorvaar-
iigd, door kleur en vorm wel te onder
scheiden van alle andeie, bijv. ovale
zwarte zegels, ter waarde van 1 en van
x/2 cent. Wie van de nieuwe regeling
wil gebruik maken, plakke op een blief,
behalve de gewone frankeerzegels en
onafhankelijk van dit bedrag, éen buszegel
van 1 cent; op eenjjbrietkaart éen dito
van x/2 cent.
Door een vanwege de post-administratie
daarvoor aangewezen leverancior laat de
abonné zoo zal ik ben, die zich aan
melden, gemakshalve noemen aan den
binnenkant zijner huisdeur (of, voor de
zeer enkele huiz9n, waar de deur daartoe
absoluut ongeschikt is, in den muur) een
houten kast je aanbrengen, met een deurtje
aan de buitenzijde van het huis. waarop
een goed afgewe,kt, niet alledaagsch slot.
Bij een bekwaam schrijnwerker heb ik
geïntoimeerd naar den prijs, waarvoor
bij zulke kastjes, met net geverfd deurtje
en deugdelijk slot, in de huisdeuren zou
willen aanbrengen bij aevflenng in het
groot zou hij daarvoor, alles in alles,
rekenen vijf gulden, welke uitgave in
eens voor iemand, die eenige postcorres
pondentie heeft, bezwaar kan opleveren.
Gedurende eenige weken vóór de in
voel ing der nieuwe regeling worden aan
de brievenbestellers dagelijks, om die te
werpen in de tegenwoordige bussen aan
de huizen, medegegeven 9en aantal
biljetten, waarop kort en duidelijk aan
her, publiek wordt medegedeeld, dat voor
ieder de gelegenheid wordt geopend om
zijn brievbti of briefkaarten thuis op de
post te bezorgendat hij daarvoor kan
koopen buszegels van I en van x/2 cent,
verkrijgbaar aan alle kantoren, waar de
gewone zegels worden verkochtdat hg
bij den schrijwerker X., tegen vijf gulden
contant, een kastje met slot in zijn deur
kan gemaakt krijgen, en dan zijn brieven
en kaarten, voorzien van het buszegel,
slechts binnenshuis m die bus behoeft
te werpen om zeker te zijn, dat zij op
de post zijn bezorgd.
De bestellers, die nog wat t\jd over
hebben en zeker gaarne hun verdiensten
zouden vermeerderen, zouden aangewezen
worden om de brieven aan de huizen
weg te halen. Althans voorloopig zou
beter geen afzonderlijk personeel worden
aangeschaft.
Hoe nu de bestellers de bussen aan
de huizen zouden moeten lichten, zal men
in het Vaderland een volgenden keer
vertellen.
Donderdag zette de Belgische Kamer
het debat betrekkelijk het niet benoemen
van socialistische burgemeesters voort.
Van der Velde stelde als motie voor:
„De kamer, betreurende dat de minister
zich bij de benoeming van burgemeesters
niet houdt aan zijn vroegere verklarin
gen, [de heer Schollaert had gezegd zoo
veel mogelijk de burgemeesters te zullen
benoemen uit de meerderheid van den
gemeenteraad), gaat over tot de orde
van den dag.<
Deze motie werd verworpen met 53
tegen 23 stemmen en éen onthouding.
Aangenomen werd, met hetzelfde aantal
stemmen voor en tegen, de eenvoudige
orde van den dag, voorgesteld door den
Katholiek Hoyos.
De socialist Demblon maakte eenige
zeer verstaanbare toespelingen op de
jongste reis van den koning naar Parijs.
Est ce que les socialisies vont se promener
dam les coulisses des petits thèdtres
zeide hij est ce que'ils vont faire visite
a Emilienne d'Alengon
Het was weer een rumoerige zitting,
waarbij het tot de orde roepingen re-
Te Gent blijft er spanning tusschen
de fabrikanten en de arbeiders.
Maandag heeft men in de fabriek De
Lieve gewerkt met hetzelfde getal werksters
als de vorige week. 15 gendarmen te
paard en talrijke politieagenten hebben
voor de fabriek post gevat en beschermen
het werkvolk.
Samyn die een aanslag beproefde op
den directeur der Lyse doch door dezen
ernstig werd gewond, gaat langzaam
vooruit, hoewel de derde kogel nog niet
is verwijderd.
Het lang uitblijven van de herbenoe
ming van den heer Van Rijswijck tot
burgemeester doet zijn invloed gevoelen
op de stemming van het publiek te Ant
werpen. Donderdag gaf de gemeente-
