No. 824.
Woensdag 27 Juni 1894.
!0e Jaar«i
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-V laanderen.
F. DIELEMAl\,
AXEL.
I-I
Rechtszaken.
f\
AXELSCHE
COURANT.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor Bblgië 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER UITGEVER
Advertentie n van 1 tot 4 regels 25 oent
voor eiken regel meer 5 eent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterljjk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
-n«
Zij. die zich niet 1 Juli a. s.
op dit blad n' onneeren ont
vangen de tot dien datum verschijnende
nummers GRATIS.
Arrondissevients- Rechtbank te Middelburg.
Zitting van Zaterdag 23 Juni 1894.
President jhr. mr. J. van der Lecq de
Clerq.
Rechters jhr. mr. E. P. Schorer en
mr. P. J. F. van Voorst Vader.
Griffier jhr mr E. A. O. de Casembroot.
Ambtenaar van het Openbaar Ministe
rie mr J. A. van Hoek.
Heden had zich voor deze rechtbank te
vorantwoorden P. V., 64 jaren, geboren
te Hontenisse, burgemeester van en wo
nende te Graauw, wegens de vroeger
door ons medegedeelde zaak betreffende
de benoeming van een hoofd der open.
bare school te Graauw.
Na voorlezing van de acte van ver
wijzing naar de openbare terechtzitting
dezer rechbank werd bekl. er Op gewezen,
dat de verschillende stukken aanwijzen
dat hij geboren is te Hontenisse den 17
Nov. 1824 uit de echtelieden Joannes
Baptists Verhaegen en Elisabeth Sturm.
Bekl. verklaarde te zijn geboren den 8
April 1831 en dat zijne ouders genaamd
waren Judocus Baptiste Verhaegen en
Elisabeth de Schepperer is dus bepaald
vergissing in het spel.
De Ambtenaar van het O. M. zeide
bekl. te hebben gedagvaard ter zake van
het volgende
dat hij als burgemeester van en voor
zitter van den raad der gemeente Graauw
op 23 Februari jl. aldaar in de veigade-
ring van dien gemeenteraad bij de be
noeming van een hoofd van de open
bare lagere school in die gemeente, waar
toe onder andeien waren voorgedragen
M. L. de Keijser en J. J. Wiegman, bij
het openen der zever, stembriefjes
door de leden van den raad voor die be
noeming ingeleverd, opzettelijk valsche-
lijk en in strijd met de waarheid heeft
voorgelezen vier stembriefjes met den
naam van Wiegman en drie stembrief
jes met de naam van de Keijser, terwijl
in werkelijkheid slechts duo stembrief
jes mef den naam van Wiegman en
daarentegen vier stembriefjes met den
naam van de Keijser waren ingevuld,
zoodat hij (beklaagde) een stembriefje,
dat den naam van de Keijser bevatte,
opzettelijk valschelijk en in strijd met
de waarheid heeft voorgelezen, dat het
bevatte den naam van Wiegman, wes
halve niet de voorgedragene Wieg
man, maar de voorgedragene de Kbijser
als hoofd van bedoelde school door den
raad was verkozen.
dat hij alzoo opzettelijk valschelijk en
in strijd met de waarheid als voorzitter
in die vergadering heeft medegedeeld,
dat de voorgedragene Wiegman door den
raad tot hoofd van bedoelde school was
benoemd en dit besluit, dat hij wist in
strijd met de waarheid te zijn, opzette
lijk valschelijk heeft doen opnemen in
de door hem geteekende notulen van
bedoelde raadsvergadering, door zulks in
die notulen te doen vermelden als volgt
„3e wordt door den voorzitter namens
het dagelijksch bestuur voorgesteld over
te gaan tot ae benoeming van een hoofd
aan de openbare lagere school dezer ge
meente ter voorziening in de vacature,
ontstaan door het op eigen verzoek ver
leenen van eervol ontslag aan den heer
W. Janssen, die met ingang van 1 Janu
ari jl. als zoodanig benoemd is te Hon
tenisse", enz.
Alvorens tot stemming over te gaan
benoemt de Burgemeester tot stemop-
nemers de heeren J. van Dam me en P.
A. van de Voorde. Voor deze benoe
ming werden door den raad ingeleverd
zeven briefjes, welke door den voorzit
ter werden geopend, luid voorgelezen
en door de stemopnemers nagezien en
aangeteekend.
De uitslag van deze benoeming was,
dat op den heer J. J. Wiegman vier en
op den heer M. L. de Keijser drie stem
men waren uitgebracht, weshalve de
heer J. J. Wiegman met volstrekte
meerderheid van stemmen tot hoofd der
school is benoemd, op eene jaarwedde
van 900 enz. welke notulen in de daar
op volgende vergadering van dezen raad
op 1 Maart jl. gehouden, werden voor
gelezen en goedgekeurd
dat hij vervolgens opzettelijk valsche
lijk en in strijd met de waarheid, dewijl
hij wist, dat ni6t J. J. Wiegman maar
wel M. L. de Keijser tot hoofd van be
doelde school was benoemd, namens Bui
gemeester en Wethouders van Graauw
bij brief van 28 Februari jl. aan den
waarnemenden districts schoolopziener
in hel district Middelburg te Breskens
heeft geschreven of doen schrijven
»Wij hebben de eer U WelEd Gestr.
te berichten, dat op 23 dezer tot hoofd
der school door den gemeenteraad is be
noemd de neer J J. Wiegman te Zwolle.
Uwd missive dd 16 Februari jl. no
16" had hiertoe betrekking.
Burgemeester en Wethouders van
Graauw,
(Get.) Verhaegen Burgemeester.
(GetP. A. Baart Secretaris."
dat bij een en ander heeft gedaan met
het oogmerk om die stukkon als echt
en onvervalscht te gebruiken, terwijl hij
zelf daarvan heeft gebruik gemaakt met
het oogmerk om ze als echt en onver
valscht te doen doorgaan, door bedoel
den brief aan genoemden districtsschool
opzienei toe te zenden, terwijl uit voren
genoemd gebruik nadeel kon ontstaan,
dewijl daardoor de werkelijk, door den
raad tot hoofd van voornoemde school
benoemde niet als zoodanig kan optreden.
Door den griffier werd daarna voorle
zing gedaan van het reglement van orde
voor de vergaderingen van den gemeen
teraad van Graauw, van een extract uit
de notulen der zitting van den raad dier
gemeente van 23 Februari 1894, van de
missive van Burg. en Weth van Graauw
aan den waarn. districts schoolopziener
te Breskens en van een extract uit het
register der geboorten der gemeente
Hontenisse.
De raadsman van bekl., mr M. J. de
Witt Hamer, vroeg der rechtbank als
verdediger te worden toegelaten. Op diens
verzoek werd alsnog voorlezing gedaan
van art. 35 van bovengenoemd reglement,
houdende bepaling, dat onmiddellijk na
elke benoeming de stembriefjes worden
vernietigd.
Alsnu werd overgegaan tot het getui
genverhoor.
De heer J. G. Gerritsen te Breskens,
destijds waarnemend districts-schoolopz.
in het district Middelburg, verklaart den
brief, houdende de benoeming van den
heer Wiegman te hebben ontvangen. Hij
erkent dat tusschen het Dag. best. van
Graauw en hem een overleg heeft, plaats
gehad. Op zijn verlangen zijn hem de
stukken van al de 16 sollicitanten toe
gezonden, opdat ingevolge kon. besl. van
9 Dec. 1889 omtrent alle sollicitanten
informatiën kunnen ingewonnen worden.
Aanvankelijk stond Wiegman niet op de
voordracht. Hem kwam het echter wen-
schelijk voor Wiegman wel daarop te
plaatsen, en bestond toen uit de hh. Van
Asch, Bauwman, De Keijser en Wieg
man.
Bekl. zeide dat Wiegman niet op de
aanvankelijke voordracht kwam, en vond
zijn oorsprong in het niet bezitten dei-
acte voor de vrije- en orde oefeningen
der gymnastiek. De verdediger vroeg aan
get. of het bepaald noodig was dat hij
Burg. en Weth. om den uitslag had ge
vraagd. Gel. antwooidde hierop, dat
ook zonder die brief het bericht van
Burg. en Weth. zoude zijn ingekomen.
Bekl. antwoordde op de vi aag van den
pres. of hij last had gegeven dien briof
te laten schrijven, dat zulks niet be
hoefde want dat deze kennisgeving als
van zelf uit het besluit voortvloeide.
Geteekend had hij hem wel.
P. A. Baer t, .gem. secr. van Graauw
deelde mede dat in de vergadering van
den raad op 23 Febr. de benoeming van
een hoofd der school heeft plaats gehad
Door den voorz. werd dit punt in de
3e plaats aan de orde gesteld. Alle
stukken van de sollicitanten lagen op
de tafel, nadat van een en ander aan
de autoriteiten was mededeeling gedaan.
Hij verklaart pertinent dat bij den burg
geen voorkeur voor deze of gene sollici
tant heeft bestaan, en ook Wiegmau
niet heeft aanbevolen. Get. heeft aan
alle 7 raadsleden een stembriefje uitge
reikt, en aan Van Dam me bovendien
een 'uiiefje tot het opteekenon der stem
men, dewijl deze met het lid Van de
Voorde door den voorz. tot stemopnemers
waren benoemd.
Nadat alle stembriefjes op een tinnen
bord op de tafel staande, waren ingele
verd, heeft de buig. deze er éen voor
éen afgenomen en luid voorgelezen, on
wel 4 maal den naam Wiegman en 3
maal den naam De Keijser. IIij kan niet
met zekerheid zeggen of de laalstge
noemde naam dien van Wiegman was.
Na het aflezen der briefjes zijn deze door
den burg. weggeschoven naai- den stem
opnemer Van Damme, voorbij het lid
Staal die naast den burg. gezeten was
Of de briefjes door geen der andere le
den nagezien zijn, kan hij zich niet her
inneren. Na afloop der stemming heeft
get. de briefjes op elkander gelegd, daar
na in vieren gevouwen, en zijn toen op
de tafel blijven liggen. De vergadering
duurde vrij lang, want na punt 3 zijn
nog behandeld het kohier van de hou
denbelasting en dal van den hoofdelijken
omslag, dat veel tijd vordert. Na d
sluiting der vergadering heeft get. d
buitendeur van het gebouw geslotei
waarvan hij alleen den sleutel bezit ei
is toen met eenige raadsleden bij Buij:
een glas bier gaan drinken.
Later is hij naar huis gegaan en za(
juist aan de thee, toen Van Gasse en
Bauwens bij hem kwamen met het ver
zoek om de stembriefjes nog eens te1
mogen zien, want onder de 4 voorstan
ders van De Keijser was geschil ont
staan, wie van ben zijn belofte niet te
na gekomen zoude zijn, om op De Keij
ser te stemmen daar er in plaats van
4 slechts 3 stemmen op De Keijser wa
ren uitgebracht
Get. had hiertegen niet het minste be
zwaar en ging met hen naar het raadhuis
tot onderzoek.
Dit leidde tot uitslag dat van de 7
briefjes 4 er waren ingevuld met den
naam van De Keijser en 3 met dien van
Wiegman. Onmiddellijk spoedde get. zich
naar de woning van den burgwaar hij
zoo zenuwachtig was, dat bij eerst een
glas water moest drinken, alvorens iets
te kunnen zeggen. Na de mededeeling
van de toedracht der zaak, bleef de burg.
zijne uiterste kalmte bewareD, en wees
get-, het voorstel tot het beieggen eener
nieuwe vergadering van de hand. Op
verzoek van bekl. is hij des anderen
daags naar mr Van Deinse te Hulst ge
gaan, die hem den raad gaf, de benoe
ming te laten doorgaan, overtuigd als
ZEd. was, dat de burg. te eerlijk en te
zelfstandig is om valschheid te plegen.
De stembriefjes woiden in den regel
dadelijk vernietigd, 't gebeurt ook wel
eens dat 't niet wordt gedaan.
Get. maakt de notulen op, volgens de
aantcekeningen, die hij staande de zit
tingen maakt, geheel onafhankelijk van
den burg. In de volgende zitting worden
deze van een concept voorgelezenna
goedkeuring te boek gestold en daarna
door den voorz. en hem onderteekend.
De notulen vdn de zitting van 23 Febr,
zijn in die van 1 Maart gelezen en in
zooverre goedgekeurd, dat door de led9n
Van de Voorde, Bauwens en Van Gasse
aanmerking is gemaakt op die benoe
mingbehoudens die aanmerking zijnde
notulen goedgekeurd en het besluit dier
benoeming niet vernietigd
Get. verklaarde verder dat geen der
leden papier bij zich had zooals dat van
de gevonden stembriefjes. Hij heeft zich
even moeten verwijderen tot het inschrij
ven van eene geboorte van een kind van
De Feijter.
Hij weet zeker, dat tijdens zijne aan
wezigheid geen dei leden zich van zijne
plaats heeft verwijdeid. Evenzeer weet
hij zeker, dat tusschen den burg. en de
stemopnemers geen samenspanning heeft
bestaan. Hij acht voorts zijn burge
meester, met wie hij meer dan 18
jaar heeft samengewerkt, te eerlijk om
eene valschheid, als waarvan hij wordt
beklaagd, te plegen met verheffing van
stem en in opgewonden gemoedstoestand
zegt hij, dat het hem innig leed doet
zijn burgemeester op de bank der be
schuldigden te moeten zien zitten. Do
zelfstandigheid van den burg acht hij
zóó groot, dat deze om die deugd te
