10e Jaarg.
Gezocht en Gevonden.
i\o. 815.
Zo ter dag 28 1891.
-
Nieuws- en Advertentieblad
voor Z e e ii w sc h - V I a a n d e r e 11.
F. IUKLFAIA.V,
AXEL.
Het kraailook en de zuivelbereiding.
FEUILLETON.
AXELSCHE
COURANT.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonderl. numra. 5 ct.
DRUKKER - UITGEVER
Advertentie n van 1 tot 4 regels 25 oent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterljjk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
Bijna alle lezers kennen het kraai- of
wijngaardslook (Allium vineale L.). Het
is eene veel voorkomende inlandsche
plant, behoorende tot de familie dei Le-
lieachtigen (Liliaceën). Zij groeit aan
dijken en wegen, in wei- en op bouw
land. Vooral wast het kraailook gaarne
op hooge kleigronden en waar deze in
den binnen- of buitenberm overgaat. On-
noodig is het zeker mede te deelen, dat
het een lastig onkruid is, dat aan melk
en boter een onaangenamen uienreuk
mededeelt. Ieder zal dien reuk dikwijls
hebben waargenomen en tot zijn spijt
ook den smaak der plant aan melk of
boter hebben bespeurd. Die smaak komt
overeen met dien van knoflook en de
bollen, ook onder den naam van wild
lookhondslook en boerenlook bekend, wor
den dan ook als laatstgenoemde groente
Mogen de kraailookbollen als groente
hunne liefhebbers vinden, op naar kraai
look smakende boter zijn zeker wel geen
menschen gesteld. Dit ondervond in den
laatsten tijd ook de stoomboterfabriek
Honteuisse
Reeds meermalen hebben wij, schrij
vende over zuivelbereiding, die fabriek
aangehaald als een voorbeeld, dat ook
in deze streken coöperatieve boterberei
ding zeer op hare plaats is. Ook is
door ons medegedeeld, dat bet aantal
leden, aanvankelijk gering, allengskens
is aangegroeid en thans zóó groot is,
dat geen nieuwe leden meer kunnen
worden aangenomen. Bekend is het ver
der, hoe wij er op wezen, dat de Hon
tenisser boterfabriek boter levert van
NAAR HET HOOGDÜ1TSCH VAN
ctoi^o luim vu
DOOR
A. A. v. W.
Hij verzocht naast mij te mogen zitten,
omdat hij het dansen niet goed kan ver
dragen en er daarom niet van houdt. Hp
is ver geweest in de wereld en vertelde
veel van het schoone, dat hij gezien had.
Hij weet verrukkelijk te schilderen, men
ziet zich bijna verplaatst in die vreemde
landen en krijgt een verlaugen om er
heen te gaan. Het boezemt hem belang
in, dat ik wat teeken en dat mijn goede
papa het dei moeite waard geacht heeft,
mijn talent iü München een weinig te
laten vormen, terwijl hij met Lizzie en
moeder van het eene bad naar het andere
i ging. Doctor Heidler teekent zelf en
verzocht om mij zijne poitefeuille met I-
taliaansche schetsen te mogen brengen.
Hij bleet den geheelen dans bij mij zit
ten en vroeg mij, of het mij niet zou hin
deren, als hij zijne plaats nog langer in
nam. Toen ik dit ontkennend beantwoord
de, meende hp dat hij daartoe toch een
voorwendsel mocht hebben en engageerde
uitstekende kwaliteit, die tegen hoogen
prijs vlug van de hand gaat en dan ook
werkt tot groote tevredenheid van alle
deelhebbers.
Edoch in de laatste weken is die
tevredenheid vooral bij de jongst bij
gekomen leden aanmerkelijk gedaald,
ja bij velen in ontevredenheid, bij enke
len in misnoegen en berouw omgesla
gen. Ofschoon wij nu nog altijd even
groote voorstanders van coöperatieve,
fabriekmatige boterbereiding zijn en elke
poging om daaitoe te raken van harte
toejuichen, zoo achten wij ons toch ver
plicht ook op de bezwaren te wijzen, die
zich voordoen, als aan die wijze van be
reiding verbonden te zijn. Wij doen dit
to meer nu ook in onze onmiddellijke
nabijheid eene zuivelfabriek zal verrijzen,
doch spreken vooraf de hoop uit, dat
het de ondernemers daarvaD niet moge
afschrikken, maar hen integendeel tot
leering moge verstrekken. Enkel in het
belang onzer iandbouwers is ons dei hal
ve dit epistel uit de pen gevloeid.
De lezer zal aan het opschrift en den
aanvang van dit schrijven reeds ver
moed hebben, dat de ontevredenheid der
Hontenisser melkleveranciers is voort
gesproten uit het voorkomen van kraai
look in de weiden. Dat vermoeden was
juist De boter der Hontenisser zuivel
fabriek bad den bekenden smaak van
dat onkruid gekregen en als gevolg daar
van kon zij niet verkocht worden. Naar
ons medegedeeld werd is dan ook eene
groote partij onverkocht gebleven. Nu
staat deze boter wel is waar in kwali
teit volstrekt niet onder die, welke de
landbouwers /.elve op hunne hotstede
bereiden, daar immers haast bij eiken
mij behoor lijk voor den volgenden dans,
dien wij echter natuurlijk niet medededen.
Aan tafel zat hij tegenover mij, hij had
geen tafelbuur en kon zich wijden aan
het algemeen onderhoud, waarvan hij de
ziel was. Nooit heb ik mij op een bal
zoogoed vermaakt; bijna brtreurde ik
het, dat het geëindigd was, toen wii op
stonden. En heden Ik ben in gespan
nen verwachting, of hij, volgens zijn be
lofte, ons zijne schetsen brengen zal.
25 Maart.
Dit blad is langen tijd ledig gebleven
en toch is mijn hart zoo vol. ofschoon ik
dit nieuwe gevoel niet weet te verklaren,
noch te noemen. Lizzie plaagt mij, dat
ik een droomster word. Zij zegt, dat on
ze rollen zullen verwisselen en dat zij ten
gevolge van hare nieuwe waardigheid a's
gade en huisvrouw, mij leiden zal en op
voeden. Lizzie's bruiloft is op verlangen
van haren verloofde bepaald op 12 April
hoe eenzaam zal ik mij gevoelen, als zij
mij ontbreekt. Anders versta ik de kunst
wei mij te beheerschen. Mijne moeder
heeft mp, Gode zij dank, daartoe aange
spoord, maar heden, toen Gustaat Lizzie
haar dierbaar toekomstig tehuis schilder
de en ik mij voorstelde, hoe stil het hier
zijn zal, als zij een ander tehuis haai hel
deren lach, hare kinderlijke vroolijkheid,
de geheele onbeschrijfelijke bekoorlijkheid
van hare verschijning schenkt, toen ge
voelde ik, dat mijne ooogcu vochtig wer-
boer het kraailook in de weide te vinden
is, doch voor de verzending naar het
buitenland schijnt de boter niet geschikt
te zijn, zoodat ze niet tegen den gewo
nen hoogen prijs van de hand gaat.
Om nu aan dezen toestand een einde
te maken werd door don directeur der
fabriek, bijgestaan door de bestuursleden,
eene scherpe controle gehouden op de
aangevoerde melk. Alle melk, die ook
maar even den bekenden geur of smaak
verried, werd geweigerd teruggezonden
om zoodoende weer goede boter te kun
nen bereiden. Doch nu kwam de on
tevredenheid.
De boeren, die hunne melk terugont
vingen, moesten weer aan het kamen,
waardoor ze natuurlijk dubbel werk had
den te verrichten. Sommige landbou
wers karnden weer 3 A 4 maal per week.
Andere, die hun karntoestel reeds had
den opgeruimd, moesten pogen de melk
zoet van de hand te doen, wat niet ge
makkelijk gelukteof ze bij de buren
laten verwerken, wat natuurlijk erg on
pleizierig en omslachtig is. Geen won
der dan ook, dat er luide werd geklaagd
en menig landbouwer met gebroken hu
meur naar de fabriek staptb om eene
klacht in te dienen. Onder deze bevond
zich meer dan éen, die zijne melk had
terugontvangen en er toch van verzekerd
was in zijne weiden geen kraailook te
hebben. Dit moge vreemd schijnen, toch
is het zeer natuurlijk. Wanneer de
melkonderzoeker te midden van een groot
aantal melkbussen al die bussen éen
voor éen moet onderzoeken en van den
inhoud proeven moet en hij heeft zoo
pas sterk naai' kraailook smakende melk
in den mond gehad, terwjjl de lucht bo
den. Ik gevoelde mijzelven arm als nooit
te voren. Ik heb niemand geluk geschon
ken en niemand beeft het mp gevraagd
hoe zal ik mijn armen papa bevredigen,
die glans en schoonheid zoozeer bemint?
Ik geloofde mijzelven geheel onopge
merkt, want minnenden zien slechts elk
ander, verder niets, en dokter Heidler, die
somwijlen den avond bij ons doorbrengt,
schaakte met papa. Toch had hij veel
gezien en meer nog vermoed met zijn
fijngevoelig hart. Nadat het spel geëin
digd was zette hij zich bij mij nedei en
bracht het gesprek op het vorige onder
werp. Hij deed dit met onbeschrijfelijke
teederheid en goedheid voor mij en het
gelukte hem, zonder mij vleierijen te zeg
gen die ik zoozeer haat, toch mijn zelf
bewustzijn en mpn moed eenigszins op te
hefien. Of kwam het omdat hij in de
beelden, die hij ontwierp van de volgende
dagen en weken, steeds aan mijne zijde
stond en omdat hij den plicht met mij
deelde, voor papa het ledig, door Lizzie's
afzijn ontstaan, minder gevoelig te maken
Hij is vaak onze gast, sedeit hij na dien
balavond ons bezocht, en papa ziet hem
gaarne. Hp musiceert veel met mij en
de weinige keeren dat hij zich uitliet over
mijn spel en zang, deed hij dit op een
wijze, welke mij zeer gelukkig maakte.
Hij heeft daaraan meer opmerkzaamheid
geschonken dan dit verdient, hij heeft ie
der gebrek, zelfs het kleinste, gehoord en
ven de bussen met den scherpen geur
bezwangerd is, dan kan het wel riet
anders of èn geur èn smaak zal hem
parten spelen, zoodra hy nu eene bus
goede melk onderzoekt. Ook deze zal
hem voorkomen besmet te zijn.
Zoo was het dan ook te verklaren,
dat sommige boeren, die 3 of 4 bussen
meik hadden geleverd, er 2 of 3 gewei
gerd terug ontvingen, terwijl de 3e of
4e bus was aangenomen, ofschoon ze
dezeltde melk bevatte. Ja, zoo gebeur
de het, dat van boeren, die kraailook in
de weide hadden, de melk werd geac
cepteerd, terwijl ze van andere, die zui
vere weiden hadden, werd afgekeurd.
Waarschijnlijk als een gevolg der
klachten werd nu op Donderdag. 17 Mei,
eene algemeene vergadering gehoudeD.
Doch. zooals het gewoonlijk gaat, de
hardste schreeuwers hielden daar den
mond om later, als de veigadering ge
ëindigd was los te barsten. Wie heeft
dit niet meermalen bij eike vergadering
opgemerkt? Entrenousweet men veel
af te keuren en te verbetoren, doch als
het op spreken aankomt in de vergade
ring, schijnt de tong aan banden te lig
gen. Dwaze vrees houdt dan gewoon
lijk van spreken terug. Zoo ging het
ook weer hier, in weerwil dat de voor
zitter er terecht aan herinnerde, dat het
nu tijd van spreken was.
Gedurende de vergadering werd dus
niet, zooals er voor en er na geklaagd,
doch er werden commissiën benoemd van
3 leden, belast om in verschillende wij
ken bij alle deelhebbende landbouwers
weiden en dijken te onderzoeken, ten
einde zoo verbetering te verkrijgen. Ook
op andere tijden van bet jaar, bijv. in
daarom doet zjjn lof mp zoo goed.
1 Apiil.
Ik ben ontstemd en een weinig boos op
Gustaaf, omdat hij dokter Heidler vol
strekt niet op zijn bruiloft wil uitgenoo-
digd zien. Gustaaf is de eenige, die on
zen nieuwen vriend niet mag lijden en
een onbeschrijfelijke antipathie tegen hem
gevoelt, welke hij op zijne vaak scherpe
wijze instinct noemt. Maar Lizzie heeft
mij getroost en gezegd, dat zp deze uit-
noodiging zal doorzetten op den schoon
sten dag haars levens mag rap niets ont
breken. Zou mij dau werkelijk iets ont
breken als hij er niet was? 3a, want ik
schat hem zeer hoog en het is mij een
aangename ge -vaarwording, dat hij waar
de schjjut te hechten aan inijne meening
en aan mpn oordeel. Gustaaf heeft ge
lijk, hjj is geheel en al verschillend van
de jonge mannen, die bij ons aan huis
verkeeren, maar daarvan maak ik hem
geen verwjjt
8 April.
Mijn geboortedagIk ben een en twin
tig jaar mondig, zooals mpn goede
papa mp opmerkte - toch gevoel ik
mij zoo afhankelijk van zjjne liefde! Hp
wenschte mij geluk met zulk een innig
heid, dat ik mijzelven voor ondankbaar
schold, omdat ik somwijlen meende, dat
hij Lizzie voortrok. Dit zou toch zoo
natuurlijk zijn Maar heden is de klein
moedigheid, welke mji somtpds drukt, van
