No. 805.
Woensdag 18 1894.
10e Jaarg.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Z e e u w sc li - V I a a ii d e r e ii.
F. imXFMVV,
AXEL.
De Pers en de Uitslag.
lie. FEUILLETON.
lij IS
Buitenland.
AXELSCHE
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER UITGEVER
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 oent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
De Standaard berekent, dat voor 57
zetels de meerderheid vóór finale uitbrei
ding was en voor slechts 43 tegen. Die
uitkomst verrast als men bedenkt mei
welk een ongemeene macht bet conser
vatisme van alle gading uit zijn schuil
hoeken is komen opdagen en hoe boven
dien in meer dan één district niet de
electorale quaestie, maar kerkelijke anti
pathieën een zeer aanmerkelijk deel der
kioze)s tegen de kieswet deed kiezen.
Het blad hoopt, dat ook bij de her
stemming de kern der anti-revolutionai
ren alleen op de zaak zullen letten en
dat in elk district de voorstanders van
finale uitbieiding, van welke richting ook
overigens, te zamen zullen optrekken.
De lijd vindt het slagveld van Dins
dag een tooneel vol verwarring. Geen
der partijen behaalde een beslissende
zegepraal. Waarschijnlijk echter is het,
dat in de nieuwe Kamer Tak's partij iets
sterker zal wezen, maar dat de aan
neming der kieswet verzekerd is, meent
het blad te moeten ontkennen.
»Tüt een meerderheid ir. de Kamer
zal de minister het hoogstwaarschijnlijk
niet brengen in het voor hem allergun
stigste geval zal die meerderheid uit hoog
stens een paar leden bestaan, te weinig
dus om de aanneming der kieswet voor
hem tot een victorie te maken.
Immers, aan een zóó ingrijpende wet
als de kieswet zal zeker de Eerste Ka
mer haar zegel alleen dan hechten, als
die wet door een meerderheid van betee-
kenis aan de andere zijde van het Bin
nenhof wordt aangenomen."
NAAK HET HOOGDU1TSCH VAN
CrOliO K A Ml IXII
DOOR
A. A. v. W.
Ten laatste besliste hij ten gunste van
I zijn vroegere wounplaats. Zijne moeder,
welke niet vermoedde, dat haar zoon reeds
nu weer in vrjjheid was, was naar een
badplaats, graaf Wolf, dien hjj bovendien
toch niet opgezocht zon hebben, bevond zich
op Kettensteiu. Zoo zeide hem de oude
Jonas, dezelfde bediende, welke Constan
I tijn zoo blij had begroet. Ook waren
overigens vele bekenden naar buiten maar
zij, die zich in de stad bevonden, hadden
zich gedwongen en tei ughoudend betoond,
I toan hjj ze opzocht. Wellicht sloegen zij
I slechts acht op zijn eigen stemming, want
I er was iets driftigs en onzekers in zijn
I optreden, wat ook invloed had op een
I ander.
Zijn eigen huis met zijn ledige pracht
I drukte hem, hij deed een laatste vertwij-
j telde poging om zich wedei op te rich
k ten en kwellende gedachten te bannen,
P door eenige gasten aan tafel tenoodigen.
üet waren vroolijke gezellen, welke zeer
Het Centrum oordeelt mede, dat de
kiezers geen eclatante uitspraak vóór ot
tegen hebben geleverd.
„Toch staan, voor zoover de uitslag
nu bekend is, de voorstanders van finale
kiesrechtuitbreiding er geenszins zóó
slecht en hopeloos bij, ais reeds hier en
daar beweerd wordt. Zij hebben tot nu
toe meer gewonnen dan verloren en wan
neer men de stpmmen optelde, gelooven
wij, datzq, waar strijdwas, hun tegen
standers een eind vooruit zouden zijn."
Van een veroordeeling" of een „ver
nietigend vonnis" tegen de geavanceer-
den kan derhalve geen sprake wezen.'1
Het Haagsche Dagblad gispt de lauw
heid der stembevoegde bevolking, die het
toeschrijft „aan het ontbreken van een
officieelen inhoud van den stembusstrijd
Vooral de tegenstanders van Tak bleven
thuis omdat „zij zich schier dood erger
den" over Tak's aanmatiging en zich
daarom niet in den strijd wilden mengen
Anderen weer waren aangegiepen door
>eon gevoel van afkeer" omdat Kuyper,
Wertheim en Borgesius „leden waien
geworden van de firma Tak" en einde
lijk waren er in de hoofdstad velen die
de vreemde gedragslijn van het Handels
blad niet begrijpen.
Dit alles te zamen genomen komt het
blad tot de conclusie dat „de radicalé
dictator, die gansch Nederland naar zijn
pijpen wilde doen dansen" een jammerlijk
fiasco heeft gemaaktEn dan volgt op
dit alles
Definitief beslist werd, met betrekking
tot den geest, door welken de meerder
heid in de nieuwe Kamer zal zijn be
zield, nog niets
dikwijls met hem getafeld en gefeest had
den in de dagen zijner lichtzinnige jeugd
en die ook Melanie's gasten geweest wa
ren in den tijd van hun kortstondig hu
welijk. Was het toeval, of was het een
opzettelijke overeenkomst, van de drie,
door hem uitgenoodigd, kwam niet een.
Het was als een slag, welke hem trof
hij kromde zich heimelijk onder dien last
en toen hief hjj opnieuw zich op.
Met tegenzin ging hij des avonds naar
de opera. Hondirde blikken waren op
hem gericht, hij gevoelde ze alle, als even
zooveel gloeiende puien, want zijn eigen
bewustzijn van schuld legde meer daarin,
dan er in lag.
Maar toen hij een loge binnentrad, waar
in zich een aantal jonge mannen bevond,
welke met hem bevriend geweest waren,
verstomde het levendige gesprek, dat tus-
schen twee bedrijven werd gevoerd.
Het was niet gunstig voor Herbert, dat
hij een zoo angstvallig stilzwijgen in
acht nam ten opzichte van de oorzaak
van het duël, tegen iedereen, zelfs
tegen zijne vroegere vertrou .vde vrienden.
Niet het tweegevecht zelf, noch de on
gelukkige afloop daarvan, maar het hals
starrig verzwijgen der aanleiding daartoe,
nam tegen hem iu. Na het einde der o-
pera hoorde hij de halfluide afspraak, om
den avond in een openbaar lokaal ge
meenzaam te besluiten Niemand noo
digde hem tot deelname uit en hjj ge-
E.en feit is bet echter, dat op dit oo-
genblik de vrijheidlievenden, de Tak—
Kuypör- Wertheim-lievenaen zeer vele
steramen in de Kamer vooruit zijti.
En dit beteekent zeker iets, al beduidt
het niet alles."
Overigens raadt het Dagblad ook bij
de herslemmingen de leus te volgen te
gen Tak
»Dan zal de Grondwet trouw geëer
biedigd wörden en de geliefde jeugdige
Koningin zal niet aan 't radicalisme, dat
overal de tronen omverstoot, omdat het
anti-monarchaal is in hart en nieren, uit-
gelevërd worden"
Db Nieaioe Roti. Crt meent dat noch
aan de eene noch aan de andere zijdt:
de winst groot zal zijn en verdiept zich
overigens in beschouwingen niet uit het
oogpunt der kieswet maar uit dat dei-
partij verhoudingen Waarbij zij dan in
het bizonder jubelt over »bel échec vac
dr Kuyper", wat dan gezocht zou moe
ten worden in de omstandigheid dat de
ze nergens gekozen is. Overigens juicht
het blad in het betrekkelijk gering stem
mental dat Tak te Amsterdam behaalde
en meent het, dat bij een betere opkomst
der kiezers er in Amsterdam „niet wei
nig kacs" bestaat om de vier overige
plaatsen nog door tegenstanders te doen
bezetten.
Als een staaltje van de wijze waarop
de beschaafde Europeanen in het Zwar
te werelddeel tewerk gaan, volgt hier
een gedeelte van het zondenregister van
zekeren assessor Wehlau in het Duit-
voelde zich niet zeker genoeg, om zich als
vroeger vrij als bij hen behoorend te be
schouwen hij keéfde terug in zijn
eenzaam huis.
Een woeste vertwjjfeling greep hem aan.
Verloren, verloren alles, uitgezonderd den
glans van het goud, die hem gelokt haa
en waarvoor hij dien eener onbevlekte
eer had weggegeven.
't Was een heldere sterrenacht eu hij
doorwaakte dien als zoo menigen keer,
dat hij niet slapen kon gedurende zijn ar
rest, aan het open venster. Maar daar
was het stil en vrij en koeluit den klei
nen tuin der citadel steeg bloemengeur
opwaarts, daar ruischte de nachtwind in
de booracn en sprak tot hem als eene ge
ïuststellende stemme. Hier was het dof
en zwoel wagengerol en menscheustem
men tot diep in den nacht. En bij kon
ze niet hooien, want hij was ziek ziek!
Met ongeduld wachtte hij den dag af, hjj
wilde naar Tannensee. Graaf Wolf was
in Kettenstein, had de bediende gezegd
en Herbert wilde in het geheim weg, al
leen die eenige plaats zien in het woud
en dan naar zijn eigen landgoed gaan, dat
daar zeer dichtbij lag.
Hjj reed er heen, vroeg in den morg -n.
Van het station at, waar geen rijtuig hein
wachtte en waar hij het doel zijner wan
deling niet wilde verraden, moest hij een
tamelijk groot eind gaan, eer hij in het
woud was. Dat was heoi reeds eenmaal
sche gebied van Cameroon.
Verscheidene gevallen worden van de
zen sinjeur verhaald, dat hij bij rech
terlijke verhandelingen de inboorlingen
door zweepslagen tot bekentenis zocht
te brengen.
Een neger werd wegens diefstal van
een horloge lot 6 jaar gevangenisstraf
en 15 klappen met de zweep op eiken
eersten Zaterdag der maand veroordeeld.
Tachtig zweepslagen moeten den onge
lukkige zijn gegeven tot hij zijn beken
tenis aflegde.
Verder worden den assessor nog meer
dere gruweldaden tegen gevangenen ten
laste gelegd.
De kanselier Leist wordt beschuldigd
eene negerin uit de gevangenis te heb
ben laten halen om zijne lusten te be
vredigen.
In Oost Afrika moeten de Duitsche
overheden eveneens oen zondeilinge op
vatting van hun beschavingstauk aan den
dag leggen Zekere majoor Von Wro-
chem past hier een drilsysteem op blan
ken en zwarten toe. dat een Pruisisch
onderofficier moet doen watertanden.
Op zekeren avond reed hij door Dar-
es-Salaam. Hjj kwam voorbij een wo
ning, voor welker deur oen koortslijder
zat, kortelings uit Doitschland gekomen.
Daar de man niet dadelijk opstond en
bet voorbeschreven saluut uitvoerde, riep
majoor Von Wrochein een politieagent
én beval hem den man te arresteeren.
Geluklag legde de Duitsche rechter meer
gezond verstand aan den dag dan de
officier on boval onmiddellijk den gear
resteerde in vrijheid te stellen.
Leist i&> reeds telegrafisch ontslagen
en zal zijn straf niet ontgaan. Verder
gebeurd, vijf jaar gek-den, toen hij Mag.
dalena voor het eerst zag onder den eik.
Hoe geheel anders was hij toen door het
woud gegaan, hoe licht,, hoe viixdjjk hoe
^schoon was toen de wereld, hoe klein
zijne zorg.
Hij week eerder af van den landweg
dan toen en heirad Ja et smalle voetpad,
dat door het kreupelhout feidle naar de
opene plaats. Daar lag het voor hem. het
oord zijner herinneringen, der vrooiijko
zoowel als der kwellende, welke zijne
slapelooze nachten vervulden.
Een zalig zwijgen in het rond; bijen'
gonsden boven de.n smaragdgroenen grond
en kapellen vlogenr elkander na in de blau
we lucht. In de rei te hoorde men het
kloppen van de specht. Bewegingloos
stond hij daar en staarde naar het bloe-
mige kleed daar had hij gelegen in de
snéeuw en zijn bloed had purperen rozen
op die sneeuw gestrooid.
Hjj stelde zich dien dag voor den geest,
di<*n dag, waarwp Constaritjjn hem gered
had en vloekte hem als een ongeluksdag.
Hoe zoet en vast hal hij kunnen slapen,
ïeeds zoo menige dag, als die trotsche
boom hem had getroffen. Na deden an
dere slagen hem buigen en langzaam maar
zeker velden zij hem ter neder.
Het was zoo -stil, zoo stil - hjj stond
in de schaduw der hooge hoornen en voor
hem leefde en zweefde alles in den glans
der zou. De kreet eeuei wilde duif weer
