No. 789.
Woensdag 21 Februari I89i.
9' Jaarg.
Nieuws- eu Advertentieblad
voor Zeeuw sc h- Vlaanderen.
F. DIELEMAN,
AXEL.
Verhooging van don prijs der
beetwortelen.
100. FEUILLETON.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonderl. nutnm. 5 ct.
DRUKKER - UITGEVER
Advertenties van 1 tot 4 regels 25 cent;
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
De heer S. C. J. Heeima van Voss,
voorzitter van den Bond van Beetwortel-
suiker fabrikanten, spreekt in een ingezon
den stuk in de N. RCt. van 6 Febr.
het bericht tegen, dat in het begin van
Februari te Rotterdam een vergadering
is geho.uden van beetwortelsuikerfabri-
kanten waarin besloten werd, den prijs
der beetwortelen te verhoogen. Dit be
richt zegt de heer H. v. V. „is geheel
uit de lucht gegrepen en verraadt at te
duidelijk hei komst en doelnoch te Rot
terdam, noch elders is vergadering ge
houden, veel minder toen of vroeger bo
raadslaagd over prijsverhooging, om de
eenvoudige ieden, dat er geen aanleiding
voor bestond en het contracteeren zoo
goed als afgeioopen is, met uitzondering
der beperkte streek Mark en Vlietal
daar gaat het contracteeren steeds lang
zamer dan elders, doch worden dagelijks
contracten afgesloten, niet minder dan
andere jaren.
De landbouwer neemt gaarne een beet
wortelprijs aan, die hem voor zijn arbeid
een rijk loon in uitzicht stelt."
Na gewezen te hebben op het feit,
dat de Belgen in hun oigen land goed-
kooper bij de inkoopen slagen en thans
reeds aan de Nederlanders millioenen
kilo's bieten aanbieden, welke zij in Ne
derland kochten, geeft de heer H. v. V.
een bestrijding van de bewering dat „de
fabrikanten op den landbouwer in den
bieten prijs zouden verhalen, wat de nieu
we accijnswet hun oplegt." Door dr
Bruinsma o. a. werd beweerd »men re-
NAAK HET HOOGDÜITSCH VAN
OOLO IIAIII l \ll
kent, op 800 ton meer accijnsopbrengst;
de fabrikanten contracteeren 800 millioen
kilogram beetwortelen tegen een gulden
per 1000 kilo minder, beide gelijk acht
ton." Zeker zegt de heer Van Voss,
deze berekening sluit als een bus, maar
gaat men haar wat nauwkeurig na, dan
komt men tot andere uitkomsten. Vijf
tig millioen kilo aanslag, als dit jaar ge
maakt, vertegenwoordigt ca. 600 millioen
kilo bieten tegen een gulden per 1000
kilo minder is 600,000 en 12 pet. ver
hooging op dien aanslag is 6 mill, (kilo)
X72 cents accijns per kilo is ƒ1,620,000,
zoodat de fabrikanten voor hun rekening
houden meer dan 1 millioen gulden. De
hoogere aanslég vertegenwoordigt dus
op den bietenprijs een verschil van
2,70 per 1900 kilo.
In de N. R. Ct. van 15 Febr. beant
woordt Dr Bruinsma te Steenbergen den
heer Van Voss. De heer Bruinsma ver
klaart zijn beantwoording te hebben uit
gesteld, omdat hij do bijeenkomst wilde
afwachten van landbouwers uit den om
trek van Steenbergen, die nog altijd be
sloten waren, niet op de aangegeven
voorwaarden te contracteeren. Nu deze
vergadering is gehouden, meent de heer
Br. eenige kantteekeningen op het schrij
ven van den voorzitter van den bond
van beetwortelsuikerfabrikanten te moe
ten maken. In de eerste plaats dan geeft
hij een overzicht van hetgeen moet wor
den verstaan onder »de beperkte streek
van Mark en Vliet", waarover de heer
v. V. in bovenstaand artikel sprak. Tot
dit gebied behoort de vruchtbare klei
streek van het noordwesten van Noord
Brabant, een oppervlakte beslaande van
35810 hectaren, waar de beetwortelcul-
DOOK
A. A. v. W.
Heer dokter, o heer dokter Wangen,
of is het uw geest
Een licht glimlachje gleed over het ge
laat, dat bij de berichten van den bedien
de zoo verduisterd was. Neeu, mijn oude
Jonas, ik ben het zelf in levenden
lijve. Daar hebt ge mijn hand, opdat gij
zien kunt, dat die van vleesch is en bloed.
God, wat een vreugde Neen, deze blijd
schap riep de oude bediende, nog steeds
kampend met zijn schrik. Hoe is zoo iets
mogelijk en wat zal mijnheer de giaaf
zeggen. Ach, heer dokter, hoeveel on
gelukken zijn der familie overkomen, hoe
veelEn nu komt er een zoo onverwach
te vreugde, waaraan men haast niet durft
gelooven, zoo onbegrijpelijk is ze.
Toegenegenheid en de zekerheid wel
kom te zijn klonken den vreemdeling te
gen uit de woorden van den ouden man,
op dit oogenblik twijfelde hij niet of de
ontvangst van den heer zou die des knechts
evenaren plotseling gevoelde hij zich zoo
tuur reeds een kwarteeuw bestaat en
waar de gronden uitnemend geschikt
zijn tot het voortbrengen van suikerrijke
wortelen. Boeren en arbeiders zijn er
goed op de hoogte van de cultuur, die
ongeveer Vio gedeelte van de oppervlakte
beslaat.
Tot dat gebied mag men ook rekenen
de gemeenten Gastel, Oudenbosch, Wouw
en Halsteren waar echter de qualiteit
der gronden en andere omstandigheden
niet zoo groote uitbreiding der cultuur
toelaten.
In het geheel kan men aannemen dat
in dezestreek 4000 hectaren met bieten
bebouwd worden, zoodat hier, daar in
Nederland voor de laatstecampagne
27356 hectaren met bieten waren be
bouwd, voor ongeveer van alle fabrie
ken (30 in getal) de grondstof wordt ge
teelu.
Niet alleen pchtor de boeveelheid grond
oppervlakte, die hier voor de bietenteelt
kan worden beschikbaar gesteld, doet de
fabrikanten naar deze streek komen,
ook daar het gewonnen product zelf
is van voortreffelijke hoedanigheid, uit
muntende verre boven de wortelen el
ders gekweekt. Toch bepalen de fabri
kanten voor alle provinciën denzelfden
prijs. En dit is oorzaak, zooals de heer
v. V. terécht zégt, dat het contracteeren
hier langzamer gaat dan op andere plaat
sen. Minder juist echtei, ja geheel be
zijden de waarheid, is echter zegt dr.
Bruinsma, de beweringdat dagelijks
contracten worden afgesloten, niet minder
dan andere jaren.
Voor honderden hectaren, toebehooren
de aan de flinkste landbouwers was op
6 Febr nog niet gecontracteerd, daar
zeer opnieuw verplaatst in de grafelijke
familie, dat het pas ondervonden leed,
hetwelk die familie had getroffen, hem
zeer na ter harte ging.
Maar ik bid u, heer dokter, kom bo
ven in de kamer van den graat, ging Jo
nas voort. Daar is het goed warm, het,
vuur in den haard brandt nog en gij zult
stellig nog meer te vragen hebben,waarop
ik echtei nog verward genoeg antwoord
zal geven, eer ik mijne zinnen weder bij
elkander heb. Spoedig Anton, steek de
gaskronen in de gang aan een lamp iD
de kamer van den graaf, ik kan niets doen,
niets, zoo beven al mijne leden.
Hij nam Constantijn pels en shawl af
en ging hem voor de breede met zwaite
tapijten belegde marmeren trappen op, die
naar de eerste verdieping leidden. Afge
valleD bladeren en bloesems lagen hier
en daar verspreid op den donkeren grond;
bij het licht der snel ontstoken gasvlam
men, wier licht het daglicht nabij kwa
men, zag men eerst de menigte en de
pracht der gewassen, welke in kuipen en
potten vloer en trappen sierden. Maar
de candalabers aan den voet van de trap
waren met zwart overtrokken, de groote
spiegels boven in de gang met rouwfloers
bedekt en als bestolen loeiden de mar
meren koppen der standbeelden, die an
ders het schoonste sieraad daarvan uit
maakten, tusschec de cypressen te voor
schijn, als hadden zij zich verschrikt ver
ineer dan ooit de oppositie der landbou
wers krachtig was
Vervolgens bestrijdt de heer Br, de
bewering, >dat de landbouwer gaarne
aannam een beetwoitelprysdie hem
voor zijn arbeid een rijk loon in uitzicht
stelde De landbouwer weet dat tegen
een prijs van f 10 de bietenbouw, op
eenigszins groote schaal doorgevoerd, op
den duur niet loonend is en schadeljjk
moet werken op zijn bedrijfde land
bouwer weet ook, dat de fabrikant, na
tuurlijk met opoffering van zijn hooge
dividenden, in staat is een beteren prijs
te betalen. De Steenbergsche fabriek bijv
buiten den Bond staande, betaalt altijd
50 ct. boven den door dezen bepaalden
prijs en ook andere fabrikanten doen dit
wel, indien de concurrentie hen hiertoe
noodzaakt. Bovendien betalen verschei
dene fabrikanten, o. a, ook de heei v. V.
hoogere prijzen, indien zij hieitoe ge
dwongen worden of indien zjj meenen
hierdoor reclame te kunnen maken; maar
zij doen dit echter niet openlijk, maar
door den contractanten op andere wjjze
voordeelen te verschaffen.
Een vergelijking met het buitenland
leert, dat daar hoogere prijzen (20 mark,
25 frs.) worden betaald. Met het oog
op het groote suikergehalte der bieton
staat men dus voor dit alternatief.
Of de Nederlandsche fabrikanten zijn
niet op de hoogte van bun bedrijf, zo°"
dat zij uit dezelfde of betere grondstof
fen niet evenveel of even goede suiker
kunnen bereiden als hunne collega's in
het buitenland en hun leveranciers dus
niet even goed kunnen betalen, of zij
zyo tot dit laatste wel in staat, maar
doen hot voorshands niet, omdat niemand
scholen voor de pracht des doods.
Hier is mevrouw de gravin afgedragen
zei de oude knecht fluisterend, als ware
de majesteit van den dood nog aanwezig,
men had het zoo geheel anders gewacht.
Boven in de kamer van Herbert brand
den de lampen helder, de oude Jonas
plaatste dienstvaardig een leunstoel bij
den prachtigen haard, waarin de kolen
nog glomden.
Is de opperjachtmeester lang reeds dood
zoo begon Constantijn, hiermede den be
diende uitnoodigend de berichten aan te
vullen, welke hij slechts in schets gege
ven had.
Achttien maanden heer dokter, 't Was
een groot ongeluk, want hij bad nog lang
kunnen leven het was toch een zoo sta
tig krachtig man.'s Morgens, na een groot
teest op Tannensee. verongelukte hy op
de jacht door het afgaan van zjjn eigen
geweer.
Was graaf Herbert toen rebds gehuwd
Neen, beer dokterhij verloofde zich
denzelfden dag, waarop het ongeluk op
de jacht plaats vond een droeve en een
blijde boodschap kwamen tegelijk in huis.
Mevrouw de gravin beurde deze vreugde
toch eenigszins op.
En met wie verloofde zich graaf Her-
bert vroeg Constantijn met zichtbare be
langstelling.
Met freule Von Volz, die toen ook juist
rouwde over hareu grootvader. Het hu
welijk had, in weerwil van het sterfgeval
op Tannensee, reeds einde November
plaats. Dit was beter voor den graaf en
de freule, want onze jonge graaf was door
het ongeluk te zeef getroffen. Hij was
nauwelijks te herkenneD, zoo ziek en ver
vallen zag hij er uit. Daarbij kwam, dat
mevrouw de gravin er sterk naai verlang
de Tannensee te verlaten, dat Tannensee,
hetwelk nu toch ontruimd moest worden
en daar nu in alles eene verandering plaats
had en de genadige freule ook geheel al
leen in Buchendorf woonde, zoo werd het
huwelijk in stilte voltrokken.
Tannensee ontruimd? vraagde Constan
tijn niet zonder verbazing. Hy dacht aan
de slechte verhouding welke tusschen de
familieleden bestond en vroeg zichzelven
af, hoe of graaf Wolf zich geplaatst zou
hebben tegenover de familie.
De oude bediende ried den gang zijner
gedachten, hij had te lang in de familie
verkeerd, om niet iets te weten van hun
ne zorgen. Jawel, heer doktergraaf
Wangerloh van Kettenstein heeft het on
der zjjn eigen beheer geDomen. Hy dacht,
dat het voor onzen jongen heer te veel
zoude zijn, omdat freule Von Volz zulke
rijke goederen ten huweljjk medebracht
en vreesde ook, dat mevrouw de gravin
hier te smartelijke herinneringen aan den
dood des opperjachtmeesters zoude hebben.
Maar hij heeft voor alles gezorgd, ging
bjj voort in een soort v#b geestvervoe-
