No. 782.
Zaterdag 27 Januari I8JH.
9e Jaarg.
IJ is <&S wrake 1
Nieuws- en Advertentieblad
voor Z e e 11 w sc h - V I a a n d e r e 11.
F. DIELEMAIV,
AXEL.
UIT DE PERS.
Landverhuizing.
Ilnitenland.
98 FEtlIiIiETOJi.
4XELSCI1E
COURANT.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 cent; franco per post 60 cent;
voor België 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER - UITGEVER
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 oent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
Onder den naam van Emigrantenbond
komt weder een kolonisatie-plan ter spra
ke, ditmaal niet naar Colorado (onzali
ger gedachtenis) maar naar de Transvaal.
liet gaat uit van Gereformeerde zijde en
bestaat hierin dat 1000 leden een kapi
taal zouden bijeen brengen van 1 milli-
oen ter bestlijding van de kosten van
exploitatie, overtocht en eerste vestiging.
In loco aangekomen zou men onbebouwde
terreinen in cultuur brengen, ook allerlei
fabricage ondernemen, en de geheele ko
lonie zou werken naar de orders van
bet bestuur, dat ingedeeld in onderschei
dene departementen, voor landbouw, fa
bricage, communicatiemiddelen enz., ge
heel de onderneming leiden zou. Er
zou een loon van 15 a 20 per week
worden uitbetaald, en alle levensbehoef
ten zouden dóór het bestuur geleverd
worden tegen 10 pet. boven den kosten-
den prijs.
Op die wijs meent men in tien jaren
tijds zulk een goed saldo te zullen ma
ken, dat elk bondslid een kleine ƒ20,000
over zou winnen.
Over dit plan is ook het oordeel ge
vraagd vaD de Standaard. De redactie
geeft dit in het nummer van Maandag
il en komt daarbij tot de slotsom, dat
het plan gelijk het daar ligt, niet wel
uitvoerbaar is. Voor een communisti
sche maatschappij toch, zooals men hiei
op het oog beeft, leent zich, naar de
standaard beweert, wel de Rofnaansche
volksaard en de Roomsche geestelijke
leiding, maar niet het Germaansche ka
rakter noch het Calvinistische type. Bij
de Germanen in het algemeen en vooral
bij de Hollandsche Calvinisten is het ge
voel van individueele vrijheid zóó sterk
ontwikkeld, dat het zeer de vraag is of
dit element zich tot zulk een proefne
ming zal leenen. Enkele Duitsche ko
loniën van dien aard in Brazilië geraak
ten inderdaad dan ook in zulk een toe
stand van verwildering, dai de regeering
ze met wapengeweld moest vernietigen.
Een tweede bezwaar ligt in de rechts
vei houding van zulk een kolonie tegen
over het Transvaalsche gouvernement
haar zelfstandig bestaan toch loopt ge
vaar gebroken te worden, omdat het be
stuur geen middel heeft om gehoorzaam
heid af te dwingen, zoodat de Transvaal
sche rechter in hare zaken zou kunnen
worden gemoeid.
Voorts acht de Standaard het niet mo
gelijk nu reeds vooruit te bepalen dat men
op dit geheel onbekend terrein zóóveel
succes zal hebben, dat men over 10 jaar
de 20 millioen zal hebben gewonnen die
noodig zijn om dan aan elk der leden
een saldo van ƒ20,000 te kunnen uit
nam in het klein met een twintigtal ta
melijk welgestelde boeren onder behooiiij
ke leiding.
Had men op die wijs, dus eerst op
kleine schaal gepokt en gemazeld, en
waren in het land zelf de grondslagen
voor zulk eene kolonie zoo stevig geves
tigd, dat men met kennis van zaken, en
rijp zijn door ervaring, oordeelen kon,
dan zou later de kans van zelf open
staan, om de kolonie op breeder schaal
te vestigen.
NAAK het HOOGDUITSCH VAN
«JOL. O B4HIUSID
Ook betwijfelt de Standaard of men
aanvankelijk wel op meer dan twee ton
deelneming zal mogen rekenen, wat niet
genoeg schijnt om te beginnen er. eenig
peil op te trekken.
Eindelijk wijst de Standaard er op dat
niets bekend is omtrent de leiding, wat
toch ook een voornaam punt is, aange
zien die zou moeten bestaan uit door en
door kundige, en geheel gedesinteres
seerde persoonlijkheden.
De eenige goede weg zou volgens de
redactie zijn dat men eerst een proef
Met de haar in den laatsten tijd eigen
traagheid is de Belgische kamer bij de
beraadslaging over de nieuwe kieswet
genaderd tot het hoofdstuk der uitzon
deringen. Hier(bij is weer gebleken op
welke bekrompen wijz6 de meerderheid
het algemeen kiesrecht wenscht in te
voeren.
De regeering stelt voor allen het kies
recht te onthouden, die een gevangenis
straf van zes maanden hebben ondergaan.
Het getal der zoodanigen bedraagt jaar
lijks in Belgie 50 a 60 duizend De heer
Beernaert, minister-president, verklaarde
dat hij, die tegen de wettige orde zon
digt, op zich zelf onwaardig is aan het
politieke leven dpel te nemen.
Een nieuwe verzoening tusschen kei
zer Wilhelm II en den ex-kanselier Bis
marek wordt wedef druk besproken
Vorst Bismarck is onlangs weder zwaar
ziek geweest aan influenza, waarmede
de keizer ingevolge zijn vroeger bevel
en ook m9t medeweten en goedvinden
vtm Bismarck in kennis is gesteld. Een
telegrafisch bericht deeft mede, dat ec
in het keizerlijk paleis kamers in ge
reedheid worden gebracht, om den ex-
kanselier te ontvangen, wanneer hij bij
den keizer zijne opwachting gaat maken.
Uit.dit voorval maken velen de ge
volgtrekking, dat Bismarck gevaarlijk
ziek moet geweest zijn en dat men ten
hove in verband met zyn gezondheids
toestand en zijn leeftijd, zich op elke
gebeurlijkheid voorbereid houdt, doch
dat de keizer zich wil vrijwaren voor
elk verwijt, als zou hij den ex-rijkskan
selier onverzoend hebben laten sterven.
Te Berlijn W9rden Maandag vijf door
de socialisten bijeengeroepen meetings
van werkioozen gehouden in vijf groote
lokalen van bierbrouwerijen. Het getal
aanwezigen wordt geschat op 9 10
duizend.
In alle vijf bijeenkomsten werd een
en dezelfde motie aaögénomen, waarin
de noodzakelijkheid wordt uitgesproken
om de op het oogenblik bestaande ellen
de zooveel mogelijk te verzachten. Staat,
gemeente en burgerij moeten den werk
ioozen gelegenheid geven om den kost
te verdienen en eene bekorting van den
arbeidsdag tot acht uren kan er slechts
toe bijdragen om vele menschen aan
werk te helpen.
Alles liep in de beste orde af. Alleen
in een der vergaderingen gaf een anar-
chiatisch spreker, die Liebknecht aanviel,
tot eenig rumoer aanleiding. De politie
nam hem ten slotte mede.
Uit Barcelona meldt men, dat weder
eene goede, of zoo men wil, slechte vondst
is gedaan. Op 400 metèr van het strand
vond men namelijk in eene grot nabg
het dorp San Juan iD de provincie Ge-
rona, een voorraad projectielen- en meer
DOOR
A. A. v. W.
EEN EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
Aan den voet van het trotsche kasteel
Kettenstein, dat met zijne met klimop be
groeide muren verre het land overzag,
lag het dorp uitgestrekt.
Aan de helling van den berg, aan welks
voet een paar huisjes zich hadden ge
waagd, als bevoorrechte kinderen, die on
geroepen uit de schare der overigen zich
naar voren hadden gedrongen, lag het
vreedzaam en vertrouwelijk, als in het
bewustzijn van een machtigen steun. Wa
ren de tijden ook lang reeds voorbij,
waarin zulk een steun van de zijde des
burchtheers direct werd toegezegd, toch
bestond tusschen den tegenwoordigen be
zitter en hen, die zijne goederen bewoon
den, die band van gemeenschap, welke
de loop der eeuwen bevestigt en de over
levering eerwaardig gemaakt had. Waar
de vaderlijk beschermende zin zich had
staande gehouden in het geslacht der
faeeren tegenover de ondergeschikten, daar
vergoedde deze in hondeid gevallen dë
feodale rechten, die de nieuwe tijd heeit
doen verdwijnen hij verkreeg van de lan
delijke bevolking, wier eerbied voor en
aanhankelijkheid aan het regeerend ge
slacht van den vader op den zoon over
gaat, door zijn persoon vaak meer dan
door de .vet zij zag, tot op zekere hoog
te, in den slotheer nog steeds den erfe-
lijken gebieder.
Tusschen graaf Wolf Von Wangerloti
en de dorpsbewoners bestond deze band
nog. Machtigde hem een levendige be
langstelling en eene nauwkeurige kennis
van zaken tot raad en daad, zoo noodig
gekruid door goedheid of gestrengheid,
zoo werd dit bijna zonder uitzondering
met onbepaald vertrouwen aangenomen.
De welstand, waarin het dorp verkéerde,
legde een sprekende getuigenis af van
zijnen weldadiger, invloed het schoone
luchtige schoolgebouw en het nieuwe ge
meentehuis waren uit zijne middelen ge
bouwd.
Daarom viel het niet in het oog, dat
hij de pastorie, welke uit den bloesem-
tooi zijner fruitboomen zoo vriendeljjk te
voorschijn* kwam, eene bijzondere op
merkzaamheid schonk, die nu na den dood
des ouden predikants voor zijnen opvol
ger opnieuw werd opgeknapt en alleen
dit scheen den boeren onbegrijpelijk, dat
de jonge gravin, hoe nederig ook, er zel
ve het oog op hield.
Niet over de bouwkundige veranderin
gen of de verfraaiing van den tuin
dit had graaf Wolf zelf bestuurd maar
over de volmaking van het geheel, welke
de vrouwelijke hand zoo juist weet aan
te brengen.
Het was een jeugdig predikant met
zijne gade, wie de dorpsbewoners in span
ning verwachtten en voorloopig verlustig
den zij hunne oogen aan het steedsch
ameublement, dat voor hen was aange*
komen en dat hun zooveel prachtiger
toescheen, dan de van ouderdom zwak ge
worden meubelen van den overleden ziele
herder, De bedienden van den graat had
den de woning moeten inrichten, de huiB
houdster had de kasten in orde gebracht
en nu giug de jonge gravin door het
vriendelijke huis, om alles in oogenschouw
te r.emen.
Hier werd eene vaas een andei e plaats
gegeven, daar een schilderij verhangen
in de studeerkamer van den predikant,
waarin de graaf een boekenkast met de
meest uitgelezen werken had doen plaat
sen, liet zij ook het werktafeltje der jon
ge vrouw brengen.
Hier kan men gelukkig zijn, dacht zij,
terwijl hare schoone vonkelende oogen
onderzoekend de gezellige kamer rondke
ken. Hoe zoet moet het zijn, stil aan dé
zijde te zitten van een geliefden man, te
wachten op een blik of een woord vao
hem, waarmede hij zijn arbeid onderbreekt
en zijne wenschen in zijne oogen te lezen.
Zij naderde de schrijftafel en schikte
het schrijfgereedschap en toen bkef haar
blik rusten op een kleinen studiekop, die
iu een ovale verguidó lijst daarboven hing.
Het stelde een Romeinsch meisje voor,
een kind nog wijngaardloof in het blauw
zwarte haar, met een uitdrukking half
van trots, half van goedheid in de don
kere schitterende oogen met lippen, wier
rood wedijverde met de koralen, die om
haren bruingetinten hals hingen.
Een diepe blos kleurde Theresa's Wan
gen - zij herkende het. Zij gedacht het
verre land en de lang vervlogen uren,
waarin het was ontstaan en hem, die het
geschilderd had. Hoe stormachtig en hoe
ongemanierd was hare kinderlijke liefde
geweest, hoe ongeduldig had hij zich van
haar afgewend, wat leed bad hij vaak
haar aangedaan I
Nu was zij verstandiger geworden, zjj
maakte geen kinderachtige aanspraken
meer, maar toch deed haar heimelijk leed,
dat hij zich van dien kleinen studiekop
had ontdaan en haar geen plaatsje had
geschonken in zijne portefeuille, om, zij
hel dan ook zelden, haar te zien en zich
te herinneren, hoe trouw en hoe harts*
tochtelijk dat kind hem genegen was.
Zij nam het portret van den muur om
het nauwkeuriger te kunnen bekjjken en
vergeleek het met hare trekken iu den
openue, reiKte baar de hand en gi
