O' Jaarg.
i\o. 780.
Zaterdag 20 Januari 1804.
Nieuws- en Advertentieblad
\~J voor Zeeuw scli-Vlaanderen.
F. DIELEMAN,
AXEL.
Suikerfabrikanten en Landbouwers.
9i. FEUILLETON.
lij I®
Buitenland.
Binnenland.
COURANT.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER UITGEVER
Advertentie n van 1 tot 4 regels 25 oent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterljjk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE nren.
De heer S. C. J. Heerma van Voss
beantwoordt in de N. Rott. Courant van
het suikerfabrikanten-standpunt den o-
pen brief van Dr Swaving in een onzer
vorige nummers besproken. Volgens
hem zit het bezwaar der landbouwers
niet zoo zeer in het percentage van 14
pCt als wel in voorwaarde van monster-
neminq aan de fabriek.
Naar zijne meening zal de wijze, waar
op in ons land met zijne eilanden, ver
re afstanden en kleine contracten, de
levering en in ontvangstneming van bqpt-
worielen moet plaats vinden, een groot,
zoo niet onoverkomelijk beletsel blijven
om te komen tot den gewenschten ver
koop op gehalte.
Beide partijen zullen monsterneming
wenschen bij zich, en schrijver acht het
dan ook een natuurlijk verschijnsel, dat
de verkoop op gehalte slechts d&ar ge
slaagd is, waar groote grondbezitters
met belangrijke partijen per vaartuig aan
de fabriek, dat is in beidei tegenwoor
digheid, kunnen leveren.
Schrijver meent echter dat aan de be
stendiging van verkoop op gewicht niet
zooveel bezwaar is verbonden, want de
Bond van suikerfabrikanten knijpt de
landbouwers niet uit, maar betaalt de
hoogst mogelijke prijzen. In het eigen
lijke bietenland van Oud-Gastei, Kruis
land, Steenbergen enz. hebben de land
bouwers, naar schrijver beweert, dan ook
fortuin gemaakt.
Wat betreft correctief door dr Swa
ving aanbevolenfabriek op coöperatie -
ven grondslag, schrijft de heer Van Voss
»Het is opmerkelijk dat men nimmer
hoort pleiten voor meelfabrieken, slage
rijen, aardappelbloemfabrieken en der
gelijke op coöperatieven grondslag, ja
dat men in de jaren van crisis in de
suikerindustrie, 1880 1888, ook nimmer
hoorde van coöperatieve suikerfabrieken
evenmin in het jaar 1890, toen door de
vorst zooveel bieten vernietigd werden.
»Maar thans, nu in tegenstemming
met zooveel slechte jaren, de beetwor-
telfabrieken eens een paar goede jaren
hebben gehad, zou men het aangenaam
vinden, hoe naïef, er bij geïnteresseerd
te zijn Dat doet denken aan het beken
de gezegde van den winner bij het kaart
spel „toch wel een aardig spel, dat
kaartspel l"
»lk spreek in ernst, wanneer ik u
zeg te gelooven, dat de oprichting eener
coöperatieve suikerfabriek het beste mid
del zou zijn, om den beetwortelsuiker'
fabrikanten iets meer waardeeving te
beurt te doen vallen, dan hun nu niet
door de landbouwers, maar door de woord
voerders van den landbouw wordt ge
schonken. Moge de coöperatieve fabriek
dan steeds verschoond blijven van vroe
ge winters, slechte oogsten, suiker-cri
sis, enz. enz.anders zou ik voor de
persoonlijke veiligheid der coöperatie-a
postelen niet gaarne instaan
Bij den grooten Italiaanschen geleerde
Cesare Lombroso heeft de Figaro aan
geklopt om een geneesmiddel tegen de
anarchisten. Het antwoord is kort en
bondig. Lombroso schrijftEr zijn ten
allen tijde vijanden der bestaande orde
geweest, koningsmoordenaars enz. Thans
NAAR HET HOOGDDITSCH VAN
ClOLO KliniND
DOOR
A. A. v. W.
De graat wierp een blik op de pen
dule, die op den schoorsteenmantel stond
en bewoog zich onrustig in zijn stoel.
Toen, als werd hij zich eerst nu bewust
van deze voorbedachte beweging, zeide
hy Gij moet het mij eenigszins toegeven,
als ik den schijn aanneem van ongedul
dig te zijn.Nog slechts acht en veertig
uren en dan is de tijd daar van mijn hu
welijk en mijne reisik heb nog veel té
doen en bovendien een samenkomst afge
sproken met mijne moeder en mijne bruid,
die ik natuurlijk niet mag verzuimen. La
ten wij dus, als het u goeddunkt de in
tieme aangelegenheden van mijnen vriend
en van zijne arme vrouw onbeslistmen
mag de hartewonden der dooden niet aan
raken, daar zij niet te heelen zijn. Wilt
gij zoo goed zijn mij bekend te maken
met het eigenlijk doel van uw mij aan
genaam bezoek
De geheime wensch, om het onderhoud
at te breken, een onderhoud dat nu ge
naderd was tot een gevaarlijk punt, de
hoop, een verdediging onnoodig te ma
ken, door de aanklacht at te snijden, ver
borg zich onder eenen opzettelijk ten toon
gespreiden hoogmoed. Maar dit maakte
geen indruk op den schilder, iedere ver-
geefsche wending, die hij maakte om te
ontsnappen, bevestigde Richard in de o-
vertuiging, dat bi] den schuldige voor
zich had.
Vergeef mi), heer graaf; ik zal trach
ten kort te zyn, gjj vraagdet naar het
uiteinde der gestorvene nu, hare laat
ste gedachten waren bij u en gij moet
daarom, ot veel meer nog om der wille
uws vrienös, mij nog een kort gehoor
verleeneu. Magdaiena, ik mag haar zoo
noemen, daar ik vermoed, dat de naam
u niet al te vreemd is, Magdaiena be
weerde, dat in weerwil van de deugde
lijke trouwakte niet de heer Constantijn
Wangen haar echtgenoot en de vader van
haar kind was, maar dat een fielt dezen
onbevlekten naam gestolen had, om met
dien naam eigen schande te dekken.
Ademloos, met fonkelenden blik en
hoogopgerichte houding stond hij voor
den graaf, die doodsbleek maar volkomen
bedaard hem in hel gelaat zag.
Hoe zou dat mogelijk zyn, hernam hij,
de dame heeft toch, zooals gij daar straks
zeidet, dezen naam bij haar leven gedra
nu er op de plaats van koningen afge
vaardigden zitten, die misschien nog
despotischer, menigmaal zelfs minder
eerlijk dan de koningen zijn, is het zeer
natuurlijk, dat de rebellen zich aan hen
vergrijpen, te meer daar het thans een
economisch fanatisme betreft, jdat even
sterk is als het politieke en theokrati-
scbe en wij! deze fanatici het uiterlijk
der wereld met éen slag hopen te ver
anderen. Daar echter de economische
voorwaarden maar al te slecht zijn en
daar de gerechtigheid dikwijls slechts
oen spel is, is het natuurlijk dat er lie
den zijn, zelfs van goede trouw, die een
verandering zoeken. Het beste genees
middel zou eene betere behandeling der
ongelukkigen zijn, om niet aanleiding
tot gerechtvaardigde reactie te geven.
Het ergste aller geneesmiddelen zou on
getwijfeld het geweld en de wreede on
derdrukking zijn, gelijk men ze in Frank
rijk toepast. Haar nutteloosheid tegen
over fanatici is bovendien sedert eeuwen
bekend. Het voorbeeld van het Liceo-
theater te Barcelona na het doodschieten
van Pallas spreekt voor zich zelf. In
Frankrijk zou naar mijne meening het
beste middel het belachelijke zijn. De
martelaren worden altijd vereerd, nooit
echter de belachelijke lieden. Overigens
is een internationaal verbond nutteloos
tegenover de anarchisten, want deze
lieden hebben geen bepaald centrum".
Dat schrijven van Lombroso heeft veel
gewicht bijgezet bij de beweging, in een
deel der Parysche pers begonnen, ten
gunste van het verleenen van gratie aan
Vaillant.
Algemeen is het medelijden met diens
dochtertje Sidonie. Er heefc zich thans
gen,
Zeker, en omdat daardoor twyfel zou
nog een verzorger voor haar voorgedaan,
een vriend van haar vader, de schrijn
werker Haytz, die zich bereid heeft ver
klaard haar als zijn eigen kinderen op
te voeden. Vaillant heett dit aanbod
aangenomenmaar hij heeft er bijge
voegd, dat het aanbod van de hertogin
d:U2ès om het kmd een beroep te laten
leeren, teneinde het in staat te stellen
later in haar eigen onderhoud te voor
zien, heel wel koD samengaan met het
voorstel van Haytz om het kind tot zich
te nemen.
De vrageD, ir, verband met een her
ziening der wet op het armbestuur door
den minister van binnenlandsche zaken
aan de gemeentebesturen gericht, luiden
lo Hoe stelt uw burgerlijk armbestuur
zich op de hoogte van de behoeften der
huisgezinnen, die zich om onderstand aan
melden
2o Welke is de verhouding van de
betaling in geld tot die in natura
3o Wat is het maximum van hetgeen
in uw gemeente in den regel aan éen ge
zin per week aan bedeeling wordt ver
strekt
4o Wordt na verstrekking van bedee
ling eenig toezicht gehouden op de be
doelde gezinnen, en zoo ja, op welke wjjze?
5o Wordt door het burgerljjk arm
bestuur ook bedeeling verstrekt aan per
sonen of aan gezinnen, die, ofschoon on
voldoende, reeds door kerkelijke of par
ticuliere instellingen van weldadigheid
worden bedeeld
6o Bestaat er in uwe gemeente eene
kunnen ontstaan, daarom zou ik gaarne
van u de verklaring hebben, of meu wer
kelijk uwen vriend onrecht heett aange
daan, door zijnen naam te misbruikeu, of
dat deze aanklacht de koortsfantszie was
eener zieke.
Herbert oveilegde, hy was zoo diep
in het net verstrikt geweest, dat hij nu
voorzichtig acht gaf, zich niet opnieuw
te omspannen. Hy kende de geheele sterk
te zijns vyands niet, het zou dwaas ge
weest zijn, bepaalde en verbindende ver
klaringen af te leggen en hij autwoordde
koelIk zeide u reeds, dat ik mij daar
over niet wil uitlaten, ot ik iets weet en
wat van de betrekking mijns overleden
vriends tot de dame, die u zoo na heeft
gestaan. Ik kan u alleen den raad geven
u te houden aan datgene, .vat zwart op
wit geloofbaar voor u ligt. Gij wildet
my echter, als ik goed verstaan heb, me-
dedeelen, in hoeverre de gedachten der
overledene zich hebben beziggehouden
met mijn eigen persoonlijkheid wellicht
kan ik met inlichtingen, die daarop be
trekking hebben, beter van dienst zijn
Zeker, heer graaf niemand kan dit,
dan gij alleen of de dooden zouden
moeten opstaan. Ik zal u dus in het
kort de toedracht der zaak mededeelen,
Magdaiena zeide stervend, dat zij een
hooggeplaatst persoon naar Londen ge
volgd was en daar onmiddellijk na hun
ne aankomst zijne vrouw was geworden.
Zij had dezen man bemind met al de lief
de en met al de teederheid van haar rein
gemoed, zij stemde toe in de geheimzin
nigheid van dit huwelijk, daar die scheen
te moeten bestaan door zjjne afhankelijk
heid. Zij ontzegde zich allen omgang met
mensehen, iedere verbinding met hare
vrienden, liet zich geheel weerloos maken
en werd een offer zonder eigen wil in
zijne hand. Hij had haar voor de wereld
den naam zijns vriends gegeven, om ge
waarborgd te zijn tegen mogelijke ont
dekking, hij had dien naam geleendnaar
hy beweerde, en zij zij was een kind,
heer graaf, toen zij met hem ging, zij
dacht, dat dit zoo moest gebeuren. Maar
toen vervloog de bedwelming, die hij liefde
had genoemd en ontnuchterd verlangde
hij naar andere genoegens. Eens kwam
hij met de verklaring, dat zij scheiden moes
ten, dat hij door eigen volkomenheid van
macht den echt, voor God gesloten, wil
de verbreken volgens meuschenrecht, om
dat ik bid u, heer graaf, zie niet naar
het uurwerk, ik zal spoedig aan het einde
zyn omdat hij eeu tweede, een rijke
vrouw moest nemen, wiei bezittingen hy
noodig had, om zijn bedreigd bestaan te
verzekeren.
En wanneer komt eindelijk mijn per
soon in de handeling voor viel Herbert
hem achteloos in de rede, bij wien, nu
de eerste gevaarlijke ontroering overwon
nen was, een stoute trots opkwam tegen
openae, reit te haar de hand en gfBRi