DIELEMAi\. Nieuws- en Advertentieblad 86. FE PIL ET OS. Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag*- en Vrijdagavond. ABONNEMENTSPRIJS: per Maanden 50 cent; franco per post 60 cent; voor 0,i is 80 cent. Afzonder!, nu mm. ct. DRUKKER UITGEVER dvertentiën van, tot regels; 25 oent voor eiken regel meer, .cent., Groote letters worden naar; plaatsruimte berekend.; Plaatsing 3/2 maal. Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren. UIT DE PI ES. Onder het opschrift Ne&eriandsche Staat en de Godsdienst, bevat Amst. het volgende De' godsdienst,-!zÓ0 zou men bunnen meenen, gaat den, Nederlandschen Staat zeer ter harte. Drié theologische faculteiten onderhoudt hij, —met 19 professoren, dat is een uitgaaf voor de Ned. Herv, Kerh van pi. ni, 100,OOR yx Voorts drie Universiteits-bibliotheeben (afdeeling theologie) en eenige van de Rijksbèurzen een deel der ƒ14.400 daarvoor bestemd. Daarbij' ontvangt het Evangelisch Lu- therscln Genootschap Tractement van hoogl. 3000 6000, Bureelkosten van curafc; minariura 150 Reiskosten voor „dezelfden" 250 Toelagen op beurzen van 300 l^y^stüdejotën; 900 -\Te zamen 7300 Het is opmerkelijk hoe nog hoven de .'•Ned. Herv. godgeleerdheid vooral Ae vangelisck Jjutersche theologie, de liefde van den Nederl. 'Staat geniet. De Re monstranten -óntvangen niet meer dan ƒ2400, de Hersteld Luth. worden met: een gift van ƒ300 naar huis gezonden en de Doopsgezinden, de Afgescbeidéuen en Doleerenden krijgen in het geheel niets voor hun Hooger ouderwijs. Dat de Nederlandsche Staat zelfs in» de reiskósteD van heeren curatoren van het Evangelisch Luthersch, Seminarium NAAR HET IIOOGDÜITSCH VAN ©OJbO IIAIMLUW© DOOR y/y Er was eenwonderbare kracht in de liefde tot haren redderontstaan ih het hart van een kind was zij daarmede op gegroeid, was gelouterd en begeesterdin dezelfde mate, als haar eigenwezen zich ontplooide en baar gemoed zich veredelde en was nog steeds het schitterende klein ood baars, levens. Als kind was zij niet vrij geweest van Het bijgeloof haars va derlands, nu was. deze zwakheid overge gaan ih het roerende vertrouwen, dat de sterkte en onuitputtelijkheid harer liefde de zijne winnen moest. Maar nooit sprak zij van dezë verwachting, nooit vergalde zij bet tegenwoordige door ongeduld en haar vader zoude gedacht hebben, dat zij Richard vergeten Was, als zijn naam niet dikwijls op hare lippen gezweefd had e,n /zij niet zoo vaak onderzoek had ge- daad haar zijn bevinden:' 0f'graat Wolf wenschtë. dat zij hem zoü vergeten, of zijn aristocratisch bloed zich kantte tegen''mogelijkheid eeuer voorziet, daarin ligt dunkt ons iets aandoenlijks250 om die heeren aan spoorkaartjes te helpen, zie Jaar een van die lieve trekjes, waaruit meer gemoeds leven van den Nederlandschen staat spreekt, dan men dat hooge, en naar het uiterlijk te beoordeelen, kille lichaam zou durven toeschrijven. "Wil men zien,' in welke verhouding naar het zielental der verschillende ber ken de Ned. Staat zijn belangstelling in het aankweeken van godsdienstonderwij zers betoont, dan strekke het volgende staatje tot inlichting Ned. Herv. kerk 2,200,000 zielen ruim 100,000, Israël, kerkgen. 100,000 zielen ruim, 19.600. kath. ,kerk 1,600.000 zielen ruim 13,580. Ev. Luth. kerk 65,000 zielen ruim 7,300. Remonstr. kerk 15,000 zielen ruim 2.400. Herst. Luth. 20,000 zielen ruim 300* Indien iets, dan zijn deze cijfers ge schikt om tot bewijs te strekken van de sleur, die in onze staatshuishouding heerscht. Men zou meenen, zulk een on redelijkeverdeelihg van giften, moet le deren weldoener tegen de borst stuiten;' en is die weldoener een Staat, een lichaam dat over gelden beschikt door allen hem toevertrouwd, dam zal hij zich schamen zoo hij tér verantwoor ding wordt geroepen. Toch juist een Staat kan vijftig jaar op zulk een wijs zich gedragen zonder dat zijn ge weten vanzelf begint te'spreken, of door burgerlijke partij, of dat alleen zijn va derlijke trotsch protesteerde tégen eene onbeantwoorde en hopelooze neiging van zijn eenig kind, dat bleef verborgen. Nooit sprak bij over den voorrang, dien Richard bekleedde of maakte hij 'vergelijkingen met anderen ten zijnen gunste, nooit wek te hij de herinnering op aan zijne opof fering voor Theresa, welke vol zelfver loochening had plaats geliiad in ern tijd toén hem het leven nog wenkte met dui zend verwachtingen. Maar hij hield hem in het oog, hij stelde in stilte dat .belang in hem, hetwelk wij ieder toonen, wiens hand vermag in te grijpen in ons leven. Een tijdlang had het hem toegeschenen als zoude Richard bezwijken onder de smart, welke zoo onvoorbereid zijn leven had vergald, want op de bovenmatige prik keling die ontstaan was door het plotse ling verlies en maandenlang verhoogd en onderhouden door een rusteloos vergeefs zoeken naar de ontvjodenen, daarop volg de een tijd van volkomen werkeloosheid, waaruit' hij alleen kon worden, opgewekt door de zeldzame berichten, welke Mag-- dalena betroffen en die hem door Werper getrouw werden toegezonden. In het begin, was bet luid jubelend ge luk, dat niet eens verminderd werd door den zachten klaagtoon des berouws over het onrecht den broeders .aangedaan en, hetwplk hem brandende smart veroorzaak te. VeivolgeDs werd de toon bedaarder, anderen tot spreken wordt gebracht. De staat die geeft is in dit opzicht niots. teergevoeliger dan een kerk die ont vangt. Vooral in onze dagen moeten posten op het'butget als de bovengenoémdë be-' denkingen uitlokken. De Staat als neu traal, tén opzichte dery geloofsbélijdenissenmag geen.yoorkeur aan den dag leggen jegens deze. of .géne', kerk. Hij kan eyépals zijn burgers eer-, bied hebben voor ëlke, uiting van gods dienstigheid óiaar.yhÖQ.', zal,hij/'zic.h.' nu interesseeren voor den bloei aiér .verschil lende godgeleerdhedente wier behoeve, hij subsidies uitreikt Metai deze the- oJogiën heeft hij immers niets meer uit te staan, dan met 'de modes of met de voorkeur, die het publiek geóft aan petroleum, gas of èlectrisch licht.; De Staat, die den godsdienst onmis baar acht voor: de burgerij, kan uitgaan', van den stelregel steeds huip te,verleu nen waar de particuliere krachten te kort schieten om dëii goösdienstoe/ehm gen haar eisch te geven.. Maar zelfs .op dit 'standpunt van den Staat als góds dienstvriend kan hij toch. geen belang hebben bijden bloei van een tiental godgeleerdheden. godsdienstbehoort tot het terreinvaD het gemoedsleven, maar de theologie is eehe uiterst acht bare óëferiihg van liet. geheugen en hét intellect.' Daarzal dus niémand zijn, die méént, dat de vroomheid en de geleerd- heid in zulk'een vérband met elkander' verkeeren, dat eerste met de laatste tegelijk in glans Toeneemt Veeleer wordt het tegendeel «n'óg^al-'e'èns ondersteld. Wordt nu de theologische studie wat te duur, dan zullen de kerken er toe moeten. wérden de berichten algemëenerde voor zichtigheid om niets verraden, beperk te den inhoud, die evenwel een toonlad der vormde harer zielsgesteldheid, als men de brieven naast elkander legde. Nieuwe, gebeurtenissen vielen voor Richard niet voor en.de eentonigheid van zijn i)u zop, werkeloos, leven en de gelijkvormigheid, der steeds zoo ongeduldig verwachte, be richten, verstompten allengskens zijne.soiart Hij begreep, dat hij niets meer had te: hopen, dat hij het leven door, moest zol der haar. Maar de gedachte, aan,Magda lena stond daarboven als eene schitterende;; ster en zelden slechts ..trok een, duister wolkgevaarte daar voorbij en verduister-., de het schitterende licht; Dat waren de vreeselijke uren, waarin hij zocht zich te .bedw.blmen, waarin ..hij het gloeiende onrustige hart inwild schuimende, golven des levens,. :wierp,; foai. de brandende smart te koelen ende her innering uit te dooven. Maap het gefukr? te hem niét, bij gevoelde zich uitgepüt en walgde van een lagen, hetwelk in den grond streed .met zijne ideale natuur en., éindelijk; wendde, hy zich opnieuw tot de( de eenige, die hem gebleven was, al had. hij haar ook; verlaten, die hem te, troo.<? ten vermocht in alle,leed tot zijne kunstl Tuen hij tot haar wederkeerde als een yevloreii zoon, toen nam zij hem weder op met liefdevol, erbarmen en brpi-, Joftsgewaad, dat zij hem toereikte, was komen haar.herders eu leeraars iets mia- der te lateu leerep, .de .opleiding te ver- eenypdigpn, en nét dus .meer te zoeken ineen niet-kostbare maar zeer koste lijke gemoedsontwikkeling, in plaats van in een hooge. kennis van .zaken vao ve- lerlei'aard. yv Opmerkelijk echter is,: dat de Staat, die ,geep; enkel motief kan, hebben zich thans nog met de theologie in te laten, zijp, vyarme., belangstelling ingodsdienst oefening: godsdienstonderwijs almede óp/zoO) grillige wijze, aan, den dag legt. 'Zoo geeft hijj ,b.w? ,;uit>yoör Ttactem tenaan, kerkleeraars",,V;L Ned.; -Herv.- Kerk 1.141:385 ':of gem. 752 Ev:: Luth-- Kerk 37:535 of- gem. ƒ615 Herst. Luth. Kerk 4-325 of gem. 393 Doopsgez. Gen. 11:450 'Ay.óf gem;//,309/ Reïhohstrant9n20.000 gem. 833 Roomscb Kathi ^2L269 yNINT -of gem^ ƒ1305 Oud. Biss. Clerezy -7.600 yy 0f gem. 400 Iraël.^-Kerkgenr—-^8.975^ 997 Geheel op éigen kosten .leven de Waalsch Gereformeerde,, de Christelijk Gereformeerdé 'en de Nehèrd, Gereform. kerken. yy' ;->y'y Doch,.niet,'alleendaty de| Staat de kef leeraars medebezoldigt en; dat-, zouéer zielental^ waarybór, f.hij'zijn'.vgeW^n bij draagt, ook de JcerJcbeaturen ..wórdén door hem', bekostigd':, 011 vërgankelijkéroem. Met dem diepen ernst, die in de plaats getreden was van den opbruisen den moed zijner jeugd, scheen eerst aan zijne schep pingen de bo()g8tekunstenaarswijding ver leen te zijn, zijn naam klonk wijd en zijd ook-buiten,zijpr vaderland en elk re sultaat,, door de openbare bladeu gemeld, iedere lofspraak op,-zijn naam,"/was 'hem minder eene-bevrediging zijner eergierig heid, dan wel ;een groet aan zjine muze. Dat was Magdslena nog aftydi-hetjaanden- ken aan hare schoonheid .en ,aan de» be- koorlijliheid barer verschijning bleef;, da gedachte,di,e ip zyne» schilderijen, uitdruk king.verkreeg.yj,y<;.vv Graaf Woiti had vhemyjn /eepen .eigen- handi geschreden-briefv,de -veranderi gemeld,];dier;had;j,plaats ;igebad. in zjjpe omstandigheden,jen; .somwijlen ,kwam ,-de, vraag bij t^igbard. op,»:hoé Wél het leven- djg gevoelende; kind ,zich zop /voegen paar den dwang deroorname wereld en -wat zy daarbh zou.ikupnen. bebpuden iyande eigenaardigheden «harer patunW vÊèa kind /hl) herinnerdezich plotseling, dat zij dit reeds nietmeer was, toenhijhaar ten ,laat8ten male; zag en] meti Aroevèn lach ,gedticht -;hij dér» roerende,eri; gloeiende lieide, pv.elke. ;zy rVoor hemigevpelde. Maar gedpehte] aan;ïhaac$was; tÓGhfmet sterk genoeg, om gevojg te geven aande uit-. ;noodiging.,v^n den ;gra^f pgi^MiOPiKet tenstein te komen bezoeken deed een SC -Lt-l yyvy'/V V.f .'T'.V c'*7-V»7 7777 V.-'7-

Krantenbank Zeeland

Axelsche Courant | 1893 | | pagina 1