No." 759.
Woensdag 50 Augustus 1895.
0e Jaar#,
HIJ is 4e wE-dkt;
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zee wsch aand ren.
MELKMAN,
Voorschotten.
5Q. FEUILLETON.
De Kieswet.
AXEL.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag-avond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per Maanden
50 cent; franco per post 60 cent;
voor België 80 cent. Afzonderl. numm. ct.
DRUKKER UITGEVER
Ad ver ten tien van tot regels 25 cent*
voor eiken regel meer cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
Dg Protest. Noordbrabanter laat zich
over het besluit der gezamenlijke suiker-
fabrikanten om het ontvangen van vooi
schot van meer dan fabrikant door
de landbouwers tegen te gaan volgender
wijs uit.
Vele landbouwers in de Bommeler-
waard en waarschijnlijk ook elders, zijn
in groote moeilijkheden gekomen door
hunne contracten met de beetwortelsui-
kerfabrieken.
Vroeger gaf elke landbouwer zijn land
bij ééne tabriek aan, doch dit veroor
zaakte eene groote vertraging bij de in
scheping der bieten. De aanlegplaatsen
langs Waal en Maas zijn over het alge
meen klein, zoodat er slechts eenige kar
ladingen kunnen gestort worden. Was
er dus geen schipper van de fabriek
waai mede noen gecontracteerd had, dan
moest men wachten met den aanvoer.
Riet zelden gebeurde het toen, dat de
vorst reeds inviel eer de laatste gescheept
konden worden.
Om dit ongerief te vermijden, contrac
teerde men met twee of drie fabrieken,
doch met elke fabriek slechts voor een
gedeelte van het land dat men voor bie
ten had bestemd, en ontving men van
elke tabriek een voorschot op het aan
gegeven gedeelte. Begon men de bieten
te steken, dan voerde men geregeld aan,
daar er gewoonlijk van een of twee fa
brieken een schip voor den wal lag, ter
wijl men zoigde, dat elke fabriek haar
aandeel kreeg.
Twee drie jaar heeft dit op deze
wijze plaats gehad, de agenten wisten
het waarom en maakten er geen bezwaar
NAAR HET HOOGDUITSCH VAN
«OLO BAIMÜA»
van.
Met dit al teekende men een contract,
waarin dit verboden was.
Nu weet ieder hoe het met het tee-
kenen van contracten, huurceelen en
verzekeringspolissen gewoonlijk gaat bij
buitenlui. Op goed vertrouwen aan, wor
den ze gewoonlijk geteekend zonder ze
aandachtig gelezen te hebben, en dit is
ook bet geval geweest met de boeren in
de Bommelerwaard.
In die contracten nu is bepaald, dat
men met andere fabrieken geen contrac
ten mag sluiten voor den bouw van sui
kerbieten. en wel op poene van terug
gave der voorschotten met percent
rente en daarenboven eene boete vhd
per are of 100 per hectare.
Velen drongen geen kennis van die
bepaling, anderen die het wisten ver
trouwden op de usance dat ei geen ge
volg aaD werd gegeven, daar de agenten
zeer goed wisten met welk doel men de
bepaling niet nakwam.
Maar zie, wat is het geval De fa
brikanten die in bond met elkander staan
en elkander inzage geven van de con
tracten, hebben dezer dagen den boeren
doen aanschrijven door hunnen advocaat,
dat ze binnen dagen de voorschotten
met percent rente moeten betalen en
daarenboven de boete van ƒ100 per
moeten voldoen, onder bedreiging van
een deurwaardersexploot en daarop vol
gende executie bij nalatigheid van be
taling.
Het is gemakkelijk te begrijpen hoe
deze sommatie de arme landbouwers in
verlegenheid brengt. Wij lazen eene dei-
sommaties van eenen boer, die ƒ510
voorschot had ontvangen en nu ruim ƒ800
De non zuchtte. In ding laat uw
geheugen in den steek, Theresa, gij
noemt haar zuster en toch droeg zij geen
ordekleed.
Het jonge meisje keek de overste aan
dachtig aan en deze ging voort. Wel
was zy bestemd voor het klooster, maar
de liefde lokte haar en zij gaf zich over
aan hare macht, tot een verschrikkelijk
noodlot, machtiger dan eenige aardsche
hartstocht, haar terugvoerde.
Werd zij verlaten, had de dood haai
den man harer liefde ontroofd, of was hij
die liefde onwaardig, vraagde Theresa met
de ijverige deelneming, die de jeugd ge
voelt voor geschiedenissen des harten.
neen, hernam de overste, de man
harer keuze, ofschoon een protestant, was
een edel menscb,- zijne liefde heeft haar
onveranderlijk begeleid door haar droevig
leven, bleef haar getrouw tot aan den dood
en leeft nu nog over haar graf
En nochtans was zij ongelukkig? riep
het jonge meisje uit, de handen in elkan
der slaande, eerwaarde moeder, dan
heeft zij het kleinood niet erkend en niet
in waarde gehouden, dat de hemel haar
gegeven had
Een onderzoekende blik trof de jeug
dige spreekster, die zoo vol vurige over
tuiging sprak. Toen zeide de non ernstig:
Met schuld beladen geniet men geen ge
luk. Gij zult den Heere uwe gelofte ge
stand doen, zegt de Heilige schrift en
Catbarina heeft de hare niet vervuld. Maar
daar gy zooeven snel en onbedacht spraakt,
over de macht van een gevoel, waai van
gij nog niets kunt weten, bekruipt mij
de vrees, dat gij ten tijde van uw leven
in de wereld dat vergund was aan de
zijde uwe vaders, van verre het bedrog
en den glans der liefde hebt gezien en
aaD rente en boete daarboven moest te
rugbrengen.
Ware het alieen de ei&ch om het voor
schot mei rente terug te betalen, dan
zouden velen zich nog wel kunnen red
den, daar zij dan toch de vrije beschik
king over hunne bieten krijgen, die ze
dan weer kunnen verkoopen, doch met
dien eisch is bet te voorzien, dat de mees
ten worden geruïneerd of geëxecuteerd.
Nu kan men wel zeggen dat is hun
eigen schuld en de fabrikanten zijn
hun recht, want ze hebben vi ijwillig
geteekend, doch al wat wettig is, is
daarom nog niet billijk
Daar wij onze inlichtingen over die
zaak van zeer vertrouwbare zijde hebben
ontvangen, spreken wij bet openlijk uit,
dat wij deze behandeling ten hoogste on
billijk vinden.
Door zulke handelingen van de macht
hebbers moet de zinkende kleine boeren
stand binnenkort ie gronde gaan. Wij
vestigen de aandacht op dit treurig feit,
verti ouwende dal de publieke bespreking
aanleiding zal geven tot intrekking
of vermindering van dien eisch.
ik zal CatharinaB geschiedenis verhalen,
opdat gij ook hare ondiepten leert ken
nen.
Zij geleek in vele opzichten, There&a
zij was goed en waar» vol diepe vroom
heid, maar zij was zachter dan gij, min
der geschikt om weerstand te bieden.
venals zij gehoor had gegeven aan de
verlokkingen, evenzeer luisterde zij, den
heiligen zij dank, nadat zij gefaald h&d,
ook naar de stemme des berouws, eene
stem, die haar terugleidde op bet pad,
dat zij nimmer had moeten verlaten.
Van moederszijde stauude zij at uit een
edel Romeiusch geslachtmaar haro jeugd
In de Prov. Gron. Ct. maakt
P(oeiman) eenige opmerkingen naar aan
leiding van de vraag: »Zou werkelijk
over de kieswet van den minister Tak
dezelfde lijdensgeschiedenis beschoren zijn
als over de legerwet van den minister
Borgansius, en zou zij ook nu reeds door
de Kamer ter dood opgeschieven zijn?"
welke opmerkingen wellicht de voor
standers der wet zullen kunnen bemoe
digen. Hij schrijft
was nooit vreedzaam en liefderijk ver
pleegd als de uwe Hare ouders leefden,
zoolang de kleine Catbarina zich herin
neren kan. in eene ongelukkige echtver
bintenis, die later zelfs ontbonden werd.
Gevoelens, deels van de hoogmoedigste,
deels van de straf baarste soort, vervreemd
den het hart der vrouw van haren man
en van haren plicht, gevoelens over wel
ke God alleen rechter is, maar die even
wei invloed hebben uitgeoefend op het
gansche leven harer kinderen.
Bezield met de gloeieödste liefde lot
het vaderland, had zij met weerzin hare
hand geschonken aan een Oostenrijksch
officier, Ben haar vader haai had opge
drongen uit persoonlijk belang. Verschil
lend in vaderlandscbe belangen, verschil
lend in levensbeschouwingen, vormde zich
van het begin af aan tusschen de jong
gehuwden eene klove, die in den loop
der jaren zich steeds verwijdde, zelfs nog
toen de heme: dit ongelukkige paar met
drie lieve kinderen gezegend had., Zij
woonde toen in Milaan, waai CathaBna'-'
vader een gewichtige militaire betrekking
bij het Oostenrijksche leger bekleedde
De jonge vrouw, schoon, veelbeteekenend,
eens de toongeefster in de Romeinsche
gezelschappen, meed opzettelijk die krin
gen, waartoe haar man behoorde, vol on
verholen tegenzin wendde zij zich af van
lederen Duitscher, en zy was onverstan
dig genoeg, om dit openlijk te tponen en
Vooreerst herinner ik aan het feit, dat
de minister zelf deze meening niet deelt.
Hij heeft zich in het debat betreffende
dit besluit niet gemengd en vervolgens
in zijn aDtwoord aan den heer Beelaerts
van Blokland met zooveel woorden ver
klaard, dat hij aan dit besluit geene po
litieke beteekenis toekende en dat bij
niemand gerechtigd achtte, aan zijn zwij
gen soortgelijke beteekenis te hechten.
Hij zag in dit besluit mets anders dan
eene regeling van werkzaamheden en
dus om zoo te zeggen een huishoudelij
ke aangelegenheid, door de Kamer zelf
zonder bemoeiing der regeering te be
schikken.
Vervolgens mag men niet vergeten,
dat de Kamer thans andere omstan
digheden verkeert dan in het voorjaar
van 1891. Toen stonden de algemeene
verkiezingen voor de deui, en tamelijk
algemeen was de verwachting, dat zij
op eene omzetting der Kamer zouden
uitloopen. Werd deze verwachting ver
wezenlijkt, dan zou de regeering moeten
aftreden, om plaats te maken voor een
ander ministerie, welk op de meer
derheid in de nieuwe Kamer kon steu
nen, en het was volstrekt niet zeker,
dat deze regeering de legerwet van ha
re voorgangster zou handhaven. In dit
geval stond dus vei daging van de be
handeling der wel gelijk met eene ver
werping. De tegenwoordige Kamer heeft
echter nog twee volle jaren voor zich
en zij zal, ook indien zij het werkelijk
wilde, de behandeling cier kieswet be-
zwaailijk zoolang kunnen vertragen en
vei schuiven, tot nieuwe algemeene ver
kiezingen mogelijk leiden tot het optre
den van een ander kabinet, 'twelk met
haren man in zijne betrekking, in zijne
gewoonten, zelfs infjzijne rechtmatige ei-
schen te beleedigen.
Te dien tijde verkeerde daar aan huis
een jong Genuees, die aller opmerkzaam
heid trok. Van Oostenrijksche zijde hield
men een waakzaam oog op hem, daar hij,
in weerwil van de groote voorzichtigheid
waarmede hij zich onttrok aan het open
bare leven, voor een leider der Italiaan-
sche partij gehouden werd.
In bet begin wa" het reinste en ver-
hevenste aller gevoelens, hetwelk hetn aan
de vrouw van den Oostenrijkschen ovrr-
ste verbond een gloeiende vaderlandslief
de, de droom, Italië vry te zien, eensge
zind en groot Maar uit deze overeen
stemming in gevoelens groeide ook eene
overeenstemming des harten, per&oonlijke
belangey mengde zich daarin en Oatha-
rina's moeder werd eene plichtvergeten
en ongetrouwe vrouw.
Eenige gewichtige maatregelen van het
Oostenrijksche mihlaiie kabinet, behan
deld in een "geheim geschrift, bevonden
zich ter kennisneming in handen van Ca-
tharina's vader, maatregelen, var»
tot dusverre alleen aanduidingen en \al-
sche geruchten in het openbaar beken
geworden waren, mm wier juiste inbond
van liet uit er ie g'Meht was voor de on
tevredenen. iHirrina's moeder, smts
langen tyd reeds uiedpgoleepl door lu
ren strafbaren h.i'Utoebt, maakte zie
AXELSCHE
COURANT.
DOOR
