757.
Woensdag 25 Augustus 895.
9e «laarg.
wtdk/e
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuw sc -Vlaander en.
DIELEMAA,
Vrijwillige oefening in den
Wapenhandel.
AXEL.
OGGEL.
Tentoonstelling te Chicago.
43. FEUILLETON.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per Maanden
50 cent; franco per post 60 cent;
voor België 80 cent. Afzonderl. numm. ct.
DRUKKER UITGEVER
Ad vertentiën van tot regels 25 cent
voor eiken regel meer cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
De Burgemeester van AXEL maakt
bekend
dat jongelingen van 17, 18 en 19 jaar,
die zich gedurende den aanstaanden win
ter tot Maart 1891 in de gemeente
willen oefenen in den wapenhandel zich
daartoe dagelijks ter secretarie kunnen
aanmelden van heden tot en met den
laatsten dezer maand
dat het onderwijs aan de belangheb
benden kosteloos wordt gegeven.
Axel, den 14 Augustus 1893.
De Burgemeester voornoemd
Javaansch Dorp.
Onder dit opschrift bevat De Amst.
het volgende artikel
Gelegen aan de westzijde der tentoon
stellingsterreinen, neemt het Javaanscbe
dorp eene aanzienlijke ruimte in en be
kleedt het de eerste plaats onder soort
gelijke inrichtingen. Het is een der wei
nige buitenlandsebe tentoonstellingen van
volkeren en hunne zeden en gewoonten,
welke ons het leven en werken dier
naties volkomen natuur- en waarbeidge-
trouw te aanschouwen geeft. Het Ja
vaansch dorp dankt, zijn aanzijn aan het
»Java Chicago Tentoonstelling Syndicaat"
bestaande uit deheeren De Bruyn, Gar-
rison, Mundt en Keickhoven. Ten einde
den grooten toeloop van bezoekers voor
te zijn, en de gelegenheid voor een nauw
NAAR HET IIOOGDUITSOH VAN
CIOLO RiUMIITO
DOOR
-^i==#NKr-
Zij was rijk en hield zichzelve pog ge
ruimen tijd daarvoor, toen zij lang reeds
verarmd was.
Zij was zeer ziek geweest en her&telde
langzaam en moeilijk. Herbert vond de
voorzichtigheid die hjj in acht moest ne
men met komen en gaan, de verstoring
zijner behagelijkheid door het kind te
weeg gebracht, niet zeer aangenaam en
hij nam Magdalena's behoefte aan rust
tot voorwendsel, om avonds vroeg heen
te rijden, als hij baar bij dag een kort
bezoek bad gebracht.
Zij had een treffend onbeschrijfelijk ver
trouwen, zij zag op baar kind en geloof
de hoe zoude hij haar ook ooit kunnen
verlaten met zulk een schat. Zij behoor
de nu aan beiden, hare liefde en zorg
Verdubbelden. Zij sierde zich op voor hem
en smukte hare kleine lievelinge opzij
maakte dagelijks de kamer in orde om
hem te ontvangen en was niet meer teleur
gesteld, als de avond kwam zonder hem.
keuriger bezichtiging te hebben, richten
we reeds morgens vroeg onze schre
den naar den Kampong. Het is zeven
uur als we door de groote uit bamboe
vervaardigde poort binnentreden. De
warme stralen der schitterende zon voor
spellen ons oen heeten dag en het praoh
tige morgenlicht, alsook de geheele In
dische omgeving met bare tropische plan
ten en gewassen, verplaatsen ons in den
geest naar het schoone Insulinde.
De meeste bewoners zijn nog in diepe
rust, slechts hier en daar ontwaren wij
een half gekleeden Javaan, welke zich
naar het badhuis begeeft. De oerang-
oetang ontwaakt als wij langs zijn kooi
komen en toont ons zijn frissche mor
genkrachten door bet maken van allerlei
koddige bokkensprongen en tuimelingen.
Laat ons echter tot eene geregelde
beschouwing overgaan.
Aan beide zijden van den hoofdingang
bevinden zich gardoes of wachthuizen,
bestaande uit kleine vierkante ruimten
met riet overdekt. Aan den linkerkant
hangen de alarmblokken, in midden
zien wij de zoogenaamde dievenvangers.
Deze dievenvangers bestaan uit lange
houten staven, waarvan bet eene uit
einde uitloopt in een met scherpe punten
vooizieuen driehoek. Deze punten zijn
met den scherpen kant naar bet emde
van den stok gekeerd, zoodat wanneer
de wachter den achtervolgde dezen drie
hoek om den hals werpt, deze niet kan
ontsnappen daar hij dan de scherpe pun
ten in het vleesch trekt.
Vervolgens komen wijin dezelfde
richting voortwandelende, aan de lam-
boengs, welke dienst doen ais bewaar
plaatsen voor rijst.
De padiblokken, welke wij onder een
bamboe-afdek vinden liggen, worden ge
bruikt tot het stampen der rijst, onze
molens bij de Javanen vervangende.
Eerst wordt de rijstkorrel in een groot
ovaal gat door middel van een waren
stok gebroken, om vervolgens in een
klein rond gat, zich in hetzelfde blok
bevindende, tot meel te worden gestampt.
Nu volgen, in een echten boek liggen
de, een tal- woonhuizen, waarvan de
bewoneis in huD onderhoud voorzien door
vervaardigen van prachtige borduur
werken, het weven van Indische stoffen
terwijl de mannen, fijne vlechtwerken
maken, zooals alleen de Javanen dit
kunnen. De keuken wordt als ware
bestormd door de hongerige kleurlingen,
welke zich baasten de voor hun ontbijt
bestemde portie rijst machtig te worden.
Deze keuken verschiit in ieder opzicht
van onze Europeesche keukens en als de
Hollandsche huisvrouwen zich hier eens
konden overtuigen van de zorgzame en
tijdroovende Javaansche wijze van rijst-
bereiding zouden zij zeker verbaasd zijn.
Hiernaast ligt als boekgebouw de bad
inrichting welke om hare zindelijkheid
en doelmatige inrichting ten zeerste is te
roemen. Er worden iedeien dag onge
veer 150 baden genomen. Vervolgens
komen we aan de huizen der muzikanten,
welke in de Gamalang spelen. Het daar
opvolgende gebouwtje doet dienst als kof
fiebranderij hier zijn voortdurend drie
mannen met dit werk bezig. Daarnaast
ligt een huis grooter van afmetingen en
niet als de andere, door gewone Javanen
bewoonde huizen op palen gebouwd, doch
gelijk met den gtond, als verblijfplaats
dienende van denRhaden Adium Soek-
Zij had nu bezigheid, immer gezelschap,
immer geluk zijn komst verhoogde dit
slechts. Geen enkele gedachte vlood meer
heen naar de beuzelingen, die eens haar
kinderlijk hart hadden bekoord, aan de wieg
van haar kind ging dit alles onder en
als zij het op den schoot hield en in de
oogen keek, die diep en donker waren als
die des vaders, dan juichte haar hart
volle zaligheid
zonneschijn toefNiet alleen in Je
vreedzame kamer, maar leg neder op
hare oogen, opdat zij, verblind door uwen
glans, het niet bemerkt, hoe het geluk
de vleugelen opheft en henenvliedt.
TWAALFDE HOOFDSTUK.
In de kloosterkerk van Onze Lieve
Vrouwe van het hart van Jezus was een
lijkmis gelezen. De nonnen verwijderden
zich langzaam door het portaal der kerk,
doorschreden den kleinen binnenklooster-
tuin, die reeds bekleed was met al de
pracht der Italiaansche lente en verdwe
nen stil achter de zware eikenhouten deu
ren van het klooster.
Weinige minuten later weid een kleine
zijpoort der kerk, welke de kloosterge
bouwen naar de oostzijde afsloot, nog
maals geopend en de overste der orde ti ad
met den geestelijke, die de mis gelezen
had en het misgewaad reeds met zijn ge
woon geestelijk kleed had verwisseld, in
madilaga, een Javaanschen prins. Een
giooter gebouw, uit inferieur materieel
opgetrokken doet dienst als pakhuis en
kantoor der douanebeambten. De
boek van het terrein is van het overige
gedeelte van het dorp door een hek af
gescheiden en bestaat uit rij huizen,
alle ruim en netjes gebouwd, welke be
woond worden door de heeren De Bruyn
en Garrison, ondernemers en eigenaars
van dezen Kampong. Hier vinden wo
ook de woningen van den architect, den
heer Kerkhoven en van den financieelen
directeur, den heei Kolf. Het grootste
gebouw is het tneater waarin 500 par
terre zitplaatsen zijn.
Om 11 uur morgens wordt hier de
eerste voorstelling gegeven, welke gedu
rende den loop van den dag door vier
andere wordt gevolgd. Iedere voorstel
ling duurt ongeveer anderhalfuur. Aan
de andere zijde van het tbeatei zijn weel
een tiental woningen, waarvan sommige
door het theaterpersonee! worden be
woond. De andere dienen tot verblijf
plaats van houtsnijders en instiumentma-
kers.
Een huisje vooral trekt steeds vele
bezoekers, nl. dat waar eene vrouw met
de vrije hand verschillende dessins op
geweveD stoffen schilderthet is dan
ook werkelijk zeer inreressant te zien
hoe zij zonder eenige hulpmiddelen dan
een klein soort kannetje ter grootte van
een noot met zeer fijnen uitloop de zui-"
verste, ovalen enz. op het doek weet te
brengen.
In het midden zien we tiet restaurant,
dat een zeer fraai gebpuw mag heeten.
Omgeven door een groote voi*d.nda, is het
den verhitten middagbezoekers een kooi
den schilderachtig gelegen buitentuin, die,
door muren omsloten, van hier af terras
vormig r.edeidaalde en van boven af een
prachtig gezicht opleverde over het bloei
ende land.
Ter rechter zijde was een kleiue dicht.
beschaduwde plaats afgezet en ingericht
tot rustplaats voor Je zusters, die moe
van het strijden, ontzeggen en hopen, daal
den vrede deelachtig werden, die hen zoo
vaak was toegezegd. En een oord des
vredes was het in waarheid; stil en vreed
zaatn stonden de weinige eenvoudige hou
ten kruizen naast elkander, overschaduwd
door donkere cypressen en de graven be
plant en versierd met de vriendelijke kin
deren der lente. De vogelen zongen in
de takken een lied van de lusten en de
.schoonheid der aarde, die de slaapsters
n;et gekend haud?n, maar de boDte vlin
ders- gelijk, die om de bloeiende bloemen
flacldlerdén en tot het zonlicht omhoog
zweefden, had hun geeR zich verheven
boverr. smart en schuld en dronk- nu de
gouden vrijheid.
Eene jeugdige gestalte-in een wit ge
waad verdween ^uist achtei de ttahedeur
van loet kleine keiklrof, de overste legde
de hand fooven de oogen en keek haar na.
Dat was Theresa, z^ide zij, zij vei-
zuin haar .ïefdesoffer nooit.
Daarom is het beste haar hiei le
wachten, zeide de geestelijke, om derecli
te stemming en de juiste ure ten nutte
te maken. Nu zal het zich toonen, wat
gij in de zeventien jai en, die Theresa hier
doorbracht, gerireeid hebt en bereikt. Het
was een lange arbeidstijd voor het is
te hopen dat gij hem benuttigd hebt.
Het bleeke gelaat der non kleurde zich
een weinig. Den zegen geeft God, eer
waarde heer, inijn streven was ernstig ge
meend en het ging met mijnt, wenschen
hand aan hand ik zou mij ook niet
zonder smart van Theresa kunnen schei
den.
Een strenge vorschende uitdrukking
vloog over de trekken van den gee.vtehj
ke. Als gij uwe aardsche wenschen daar
aan verbondt, was het reeds niet geheel
rein. Wie zich den Heer beeft toegewijd,
diens hart moet hem abeeri aanhangen.
De non onderdrukte een zucht, ik scheid
ongaarne van Theresa, daar ik de smart
der wereld vopr haar vrees, zeide zlj.
Wij zullen zien. Daar deze Dnit-che"
graaf met de eigenzinnigheid en de woor-
denzifterij, die hem zoo lastig maken, op
zijn zoogenaamd recht stelt en hij mij,
nog eer ik er over begon, gezegd heeft,
dat hij voor zonsondergang eene beslissing
verwacht, zoo moet die beslissing dan nu
maar vallen. Ik heb eveneens op mijn
goed recht gestaan en ons voorbehouden
de noodige mededelingen zelve te doen.
Daarbij komt alles aan op de slimme en
gunstige voorstellen en een vrouw vindt
iu zulke zaken lichter den juisteu toon.
AXELSC1Ë
COURANT
