Buitenland.
Binnenland.
niet op mogen-vertrouwen in tijden van
vyust?- »Maav, zeggen de vijanden van
tiifcïiijeiding alweer, wat zal men niet by
de^kiezers brengen orgeldraaiers, land-
lóopers, kwartjesvinders enz. Spreker
vraagt of dat aantal dan zoo groot is,
dat het van overwegendeninvloed kan
zijn. Zijn er dan in ons land bij 700000
kiezers 400000 landloopers, of kwartjes
vinders? Sfeen, wanneer paen aan dan
werkman kiezer denkt neme men
niet als type den oproerkraaier, den door
draaier of brasser naar den; fatsoenlijken
werkman, die den ganschen dag rustig
zijnen arbeid verl icht en na gedaan werk
nog lust en tijd heeft om zich op de
hoogte to stellen van wat er in het va
derland omgaat. Bij kiosrechtuitbreiding
mag verder niet de vraag zijn„Welke
party zal er bjj winnen Zelfs dan,
wanneer we zeker waren? te verliezen,
moesten we er voor zijn. Wij weten
niet'wat'dem
hoe het ook ga onze beginselen zullen
triumteeren, want de liberale partij dtirft
de banier van rechtvaardigheid nog hoog
houden. Toen Gladstone in 1867 een
Wetsvoorstel dagen lang verdedigd had
hield hij even voor de stemming nog ee
ne lange redevoering, waarin hy
zeide: kunt ons echec laten lijden,
ons laten vallen' begraven, wy gunnen
ui dat genoegen, maar dit zeggen wij
„Op het graf zal eene tombe verrijzen,
waarop als grafschrift* zal staan»Uit
deze beenderen zal een ander opstaan,
die ons idéé verwezenlijkt,» want g\j
sttljdt tegen de toekomst.""
Zooals onze lezers reeds weten werd
van de gelegenheid tot debat gebruik ge
maakt door den Bevw. heer Berstens,
pastoor, te Terneu/.en.
Daar ZEorw. niet luid en minder duide
lijk sprak kostte het ons moeite hem te
volgen, vooral in het begin, temeer, om
dat het publiek de zitplaatsen verliet om
zich in de nabijheid van den spreker te
plaatsen. Bet is dan ook wel mogeiyk,
dat. ons een en ander is ontgaan.
fDeze spreker kwam terug namee-
degedeeld te hebben, dat bij op sociaal
gébied vrij wel eenstemmig dacht met
dètt inleider op het feit dat de beer
Odeman Borgesius in vereeniging met
anderen een voorstel tot het houden eener
entjuete in de Tweede Kamer had ge
daan De heer Karstens betreurde het
dat de heer niet in deze richting
was voortgegaan, vooral onder het minis
terie-Tak. Was hy op sociaal gebied
vrij wel mot den inleider eens,, geheel
anders was dit, wat betreft de kiesrecht
hervorming. Hij wijst bierby op de toe-
standen in Amerika, die treurig zyn,
dat de jury er zelfs niet. meer vertrouw
baar is. (De heer Kerstens bezigde bier
ergens het woord »kiezersvee", wat de
heer Goeman Borgesius liever niet uit
zijn mond gehoord had). Voortgaande
wijst de heer er op, dat bij uitbreiding
van kiesrecht wel een grooler aantal
kiezers komt voor de Tweede Kamer,
maar niet voor de gemeente. Toch kan
ieder zich beter op de hoogte stellen van
de zaken der gemeente, dan van die
van het: land. Toch zijn de êisChen om
een bekwamen kiezer te zijn lager, wat
betreft de gemeente, dan wat betreft het
land. Wie niet bekwaam is voor bet
mindere zai het ook niet zijn voor het
méeideve. Wie niet kiezen kan voor
den gemeenteraad zal het ook niet kun
nen voor de Kamer. In de Kamer wor
dende wetten gemaakt en wetten maken
is niet zoo gemakkelijk als wetten uit
voeren.
,In zijne repliek zeide^de heer Mr Goe
man Borgesius het te apprecieeren, dat
van de gelegenheid tot debat wordt ge
bruik gemaakt. Bij apprecieert dit te
moer nn dit geschiedt door een vertegen
woordiger eener partij, die zoo zelden aan
liet publiek debat deelneemt. Spreker is
ten hoogste ingenomen met het door den
geachten katholieken tegenstander gespro
Icehe. Daaruit toch heeft hij vernomen
,daj';de debatter het op sociaal gebied ge
heel met hem eens is. De heer heeft
spreker herinnerd aan zijn voorstel tot
hét" instellen der parlementaire commissie
van enquete. Dit heelt nog al uitwerking
gehad. Ware.de enquete niet gehouden,
zou moeilijk geweest zijn den weg
van Mr. Van Houten voort te gaan. Ja
er is groote vooruitgangwy mogen niet
terugdeinzen van het onderzoek, maar
moeten zoo nu en dan de maatschappij
eens mei/ den thermometer onderzoeken
ten, einde te bepalen of ze aan koorts lijdt
en hpe hoog de koortstemperatuur is. Niet
geluisterd dus naar den wanhoopskieet
van Mr. de Savornin Lohraan, vóór jaar
geslaakt en boven vermeld over het aan
hpt licht brengen der maatschappelijke
woéden. Het is waar, armoede en ellende
zullen daardoor niet uit de wereld gebannen
worden, zoolang, zónde, oorlog, natuur
krachten enz. blijven werken, maar toch
kunnen door samenwerking van allen groo
te verbeteringen tot stand gebracht woi-
den. Spreker Vraagt nu dén heer Kerstens
waaruit deze opgemaakt heefi, dat hy,
spreker, niet op den ingeslagen is. yoort-
gegaan. Dit voorwaar is onbegrjjpeljjk.
En onder het vorig, onder dit minis
terie, uieent hy steeds in dezelfde rich
ting te zyn voortgegaan. Indien er iets-
sis, waarin de liberale party bare eerstel-
len kaó, dan is het, dat zjj ook onder het
vórig niiniitwrie goede zaken warm heeft
gesteund. En nog slechts drie maanden
geleden heeft spreker er deze regeering
een verwijt vrn gemrakt, dat zy nog gee-
ne wet op de veiligheid in fabrieken en
werkplaatsen had ingediend. Toen is hem
beloofd, dat die wet komen zou. Ware
echter te wenscben, dat 'alle anti-libera
len eenstemmig dachten met den geach
ten debatter Anderen van die partij heb
ben zich, echter menigmaal verzet. Toen
in 1873 de Wet op den kinderarbeid in
behandeling kwam was Dr. Kuyper
nqg lid van de Tweede Kamer. Deze af
gevaardigde hield toen eene prachtige
speech, veel mooier zegt spreker „dan ik
ze houden kan". Daarin zeide hjj
ook „hoe betreurenswaardig het was, dat
de kerk haar plicht niet had gedaan wa
re dat toch het geval geweest dan zouden
wetten als de toen voorgestelde niet noo
dig zijn geweest." En ziet, toen het._op
stemmen aankwam waren er tegenstem
mers en daartoe behoorde ook Dv.
brahani Kuyper Het is wel zeker, dat
ook Dr Kuyper over dat punt thans ge
heel andere denkt dan toen. Trouwens
dat kan ook niet anders. Met den tyd
ve»anderen ook de denkwjjzen en zoo ie
mand beweert, dat hy nog dezelfde is van
voor 25 jaar dan antwoordt spreker hem
„Gij zyt een onverschillige, iemand
die mooi op weg is eene politieke mum
mie te worden". Zulke mannen zijn ech
ter door de sociale wetten van het vorig
ministerie terecht gezet.
Wat h6t kiesiecbt betreft bestaat er
groot verschil tusschen den geachten
debatter en spreker. Waarom vallen de
gemeenteraadsverkiezingen er buiten
heeft de heerK. gevraagd. Spreker zegt,
dat dit ontwerp daaromtrent in het geheel
üiet beslist en dat na afdoening van dit
ontwerp de regeling voor de gemeenten
kan worden aangevangen, waarvoor ech
ter de wijziging der gemeentewet nood
zakelijk is. Wat het persoonlijk gevoelen
van spreker aangaat, hij vraagt of het
niet billijk..is, dat men om kiezer te zijn
voor de gemeente eenigen tijd in de ge
meente gewoond hebbe, wat niet noodig
is voor de Tweede Kamer. Zijn tegen
stander is vörder bang, omdat het kies
recht zoo bijzonder uitgebreid wordt. Die
uitbreiding wordt echter wel eens al te
groot geschat. Tak schat het korps op
800.000 kiezers. Het verslag der Tweede
Kamer spreekt maar van 500.000. Wat
toch is het geval Eenige jaren geleden
bedroeg het aantal miliciens die lezen
noch schrijven konden 22 van het
aantal ingelijfden. Thans bedraagt dit
slechts Va Een groote vooruitgang
dus. Naar dien vooruitgang berekent Tak
de kiezers en komt zoo tot een hoog
cijfer. Bedenkt men echter, dar. een
groot aantal van hen, aie tot de 22 be
hoorden, nog leven dat velen in hunne
jeugd wel eenigszins konden schrijven,
doch dit thans Diet nieev kunnen en dat
de vereischten niet zoo heel gemakkelijk
zullen zijn dan wordt het duidelijk, dat
Takè cijfer te hoog is. Hoe het echter
ook zij, met het getal raag geen rekening
worden gehoudende eenige vraag moet
zyn „Is het beginsel goed
Wat de treurige toestanden in Ameri
ka betreft, hoe bewijst mén, dat dit oen
gevolg is van het uitgebreide kiesrecht?
Veel meer is het de goudkoorts, het ego
isme, dat daaraan schuld heeft. Zulke
treurige toestanden kunnen ook wel
voorkomen zonder dat uitgebreide kies;
recht, wat we recht duideiyk zien in
België en Rusland.
Onder het volk is aandrang naar kies
rechthervorming gekomen, omdat het be
seft, dat het kiesrecht geen voorrecht
is, dat van de wieg uitgaat, maar een
staatsplicht voor elk burgerdat in de
maatschappij niet belangen van indi
viduen, maar van het algemeen moeten
behartigd worden Men zy niet ai te be
vreesd. In do politiek is vrees eene
slechte raadgeefster, zei Thorbecke. Men
blyve bedenken, dat, indien het het volk
goed zal gaan, het boven alles besef van
nationale onafhankelijkheid moet bezitten
Maar geen nationale bracht is dencbaar,
wanneer het volk niet mee mag spreken
in de regeering
„Uit het volk komen, zegt Prof. Quack,
ook by ons to lande de helden der hooge
kunst, de eenigen, die. te beginnen met
Rombrandt, onzen .Hollandschen naam
zullen doen leven, al3 alles bij ons afge
storven en verdord is. Uit de volksklas
se kwamen onze De Ruyter, zoovelen
onzer vlootvoogden, die de onstuimige,
geweldige zee hebben liefgehad en die
inzagen, dat over de rollende, schuimen
de baren de weg der vrijheid en van den
voorspoed voor ons allen liep. Overal in
gansch Europa hebben in de tijden van
geestelijke afmatting ot verfijning juist
de mannen van het volk den gezonden
toon weder aangeslagen en het leven in
zijn volheid tot zyn recht gebracht".
Welnu daarmee houde men ïekening,
met dat voor oogen ga men door in de
zelfde richting en inderdaad, het zal
stiekken tot heil van vaderland.
By het sluiten der vergadering, waar
van reeds in ons vorig nommer werd
melding gemaakt, hoopte de voorzitter
der kiesvereeniging dat het leerryk de
bat voor allen nuttig zal geweest rijn.
Is onze taak als verslaggever hier ge
ëindigd het oordeel aan de lezers over
latende, wij zouden niet billijk zijn, in
dien we verzwegen, dat de inleider met
de grootste aandacht door de opgeko-
menen van punt tot punt werd gevolgd.
Trouwens de heer Goeman Borgesius
weet zijne hoorders te boeien. Gemak
kelijke, duidelijke voordracht; sierlijke,
schoongebouwde zinnen boeiende inhoud,
wat wil men nog meer. Wij zijn er
vast van overtugd, dat ook zijne politieke
tegenstanders zich het bezoek aan het
^ederlandscb logement niet zullen be
klaagd hebben. Aan blijken van belang
stelling onder en bij het einde der lezing
ontbrak het dan ook niet.
Zooals was, te voorzien, zyn in Belgie
nog heel wat ongeregeldheden" voorgeval-
len. We laten hier eene verkorte bloem
lezing volgen van hetgeen wij daaromtrent
in andere bladen aantreffen.
In de hoofdstad was de opgewondenheid
wel het grootst Als men niet beter bad
geweten, zou men gedacht hebben dat het
Dinsdag een algemeene feestdag voor Brus
sel was. Op de boulevards was het druk
de hotels waren vol, alle bezigheden ston
den stil en met levendigheid werd het
onderwerp van den dag besproken.
Om uren in den morgen hebben een
10,000 manifestanten eene betooging ge
houden op grondgebied van Sint Jans Mo
lenbeekde burgemeester Hollevoet had
daartoe permissie, gegeven. Het liep in
oi de af.
Te Antwerpen was men Maandag de
staking begonnen, welke den volgentien
dag een groote uitbreiding verkreeg Werk
stakers en politie kwamen herhaalde ma
len met elkander iu botsing, waarom ook
de burgerwacht onder de wapenen was ge
roepen.
Aan de dokken heerschte een waar oproer
De Deensche stoomboot Haneen werd met
steeneii gebombardeerd. Aan de kade
ontstond brand in do katoen balen, wat
echter zyn oorzaak vond in zelfoiitbran
ding.
Inmiddels breidden zich de ongeregeld
heden uit en werden herhaaldelijk charges
gemaakt, vooral by de aanvallen der werk
lieden op de booten die in de havens la
gen Van beide zijden word geschoten
Op enkele plaatsen kleurde het bloéd de
straten. Eenige arrestaties haddeii plaats
doch de meeste arrestanten werden weder
door hunne makkers uit de handen der
politie gerukt.
Politie, jageis en schutterjj konden nau
welijks de massa bedwingen. De werk
stakers gedroegen zich als razenden en li©
pen recht op de geladen geweren in.
In de voorstad Borgerhout werd bard
gevochten drie werkstakers werden ge
dood en vier erg gekwetst.
Ook te Gent was het zeer oproerig,
vooral in den omtrek van het lokaal van
Vooruit. Daar werd herhaaldeljjk de me
nigte door gendarmen en lanciers uiteen
gedreven. Op den Boulevard de Plaisance
werden de gaslantaarns omgegooid. In
eene verbindingsstraat werd eene barricade
opgeworpen van straatsteenen, trottoirban
den, oude meubelen en al wat maar by
elkaar was te brengen. De vrouwen hiel
pen dapper mee. De politie was niet by
machte in deze straat handelend op te
treden, Dat in de fabriekswyken de op
gewondenheid ontzettend was, laat zich
begrijpen.
Toen de politie genoodzaakt was vuur
te geven, viel een werkman doodelyk ge
wond neer, later stierf hij. Een troep op
geroepen miliciens trok onder het zingen
van oproerige liederen door de stad. De
politie joeg ze uit elkaar.
Verder komen berichten uit verschillende
oorden van België omtrent gevechten, ont
ploffingen en werkstakingen.
Thans echter is alles rustig, dank zy
de aanneming in de kamer van het voor
stelNyssen, dat zeer dicht bjj algemeen
stemrecht komt.
De voornaamste bepalingen in dit voor
stel vervat zyn
De afgevaardigden der Kamér worden
rechtstreeks door de burgers gekozen onder
de volgende voorwaarden:
Een stem wordt gegeven aan iederen
Belg, die den leeftijd van 25 jaar bereikt
beeft, in het bezit is van zijn burgerschaps
rechten en sedert minstens een jaar in de
zelfde plaats is gedomicilieerd.
Verder worden nog supplementaire stem
men gegeven aan hen, die een zekere som
in de directe belastingen betalen, of die
een zekere waarde aan onroerend goed of
inschrijvingen op het grootboek, een zeker
bedrag te boven gaande,' bezitten 'of ook
die zekere diploma's bezitten of zekere
openbare of daarmede gelijkgestelde amb
ten hebben bekleed.
Niemand mag meer dan drie stemmen
uitbrengen.
De stemming is verplichtend.
Dit is dan het eindresultaat van het werk
waaraan de kamer meer dan twee jaar
gearbeid heeft. Moge de rust van het
land er door verzekerd worden
De Tweede Kamer heeft zicti deze week
bezig gehouden met de faillissement-wei,
AXEI/, den 21 April 1803
De overdracht van het kantoor der di
recte belastingen enz. te Axel door den
thans met de waarneming belasten sur
numerair Rochat aan den nieuwbenoem
de ontvanger is bepaald op 31 Mei
en niet op Mei, zooals wij eerst
mededeelden.
Zaterdagavond zal ten huize van
Dieleman een concert worden gegeven
Belangstellenden verwijzen wij naar ach
terstaande annonce. Te Terneuzen heeft
naar we vernemen, het concert'Clementi
veel succes gehad.
Hulst, Woensdag avond omstreeks
