No. 692.
Woensdag 15 Maart 1895.
8e Jaar
Hij is WB-mkf;
voor Zeeu wsc laaiideren
DIELEMA.N,
Nieuws- en Advertentieblad
AXEL.
Bijzonderheden uit de
DagMadenw<L eid.
Buitenland.
FEPILLETOS.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonderl. nunini. ct.
DRUKKER UITGEVER
Advertentiën van tot regels 25 cent*
voor eiken regel meer cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht,
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE
uiterlijk
«ren.
Er worden 4.965 verschillende nieuws
bladen iD de geheele wereld uitgegeven,
waarvan niet minder dan 1,759 ol meer
dan een derde gedeelte in de Vereenigde
Staten. Dat land is inderdaad meer
verstroomd met nieuwsbladen dan eenig
ander, daai buiten de dagbladen 13,404
week- en 605 andere bladen uitgeeft, die
met de overige tijd- en maandscbritten
medegerekend, een totaal opleveren van
28,000 bladen. New-York alleen bezit
meer bladen dan eenige wereldstreek,
zij Zuid of West, uitgeeft. Canada geett
94 dag-, 576 week- en 182 maandbladen;
Latijnsch Amerika, met inbegiip van
Mexikobenevens Midden- en Zuid-
Amarika, waar Spaansch en Portugeesch
gespioken wordt geeft ovei de 4,590
nieuwsbladen van allerlei soort uit, waar
van 200 in andere talen dan Spaansch
en Portugeesch, zoodat iedere taal ver
tegenwoordigd is. Van de 2S272 nieuws
bladen der Britsche eilanden vei zendt
Londen alleen reeds 496. De maandsehrif
ten van allerlei soort uit de Britsche
eilanden bedragen 1,900. De 200 dag
bladen hebben een vijl maai giootere op
laag, dan die der Vereenigde Staten. Pa
rijs geeft een twaalf maal grooter aantal
dagbladen uit dan Londen, New-York,
Ptfiladelphia en Eoston bezitten.
Van de Parijsche bladen hebben 141
een grootere oplaag dan alle andere
der overige steden. De grootste oplaag
ter wereld beeft echter Petir Journal
dat dagelijks meer dan een miilioen exem
plaren de wereld inzendt.
Duitschland neemt de tweede plaats
in onder getal dagbladen, namelijk 973,
benevens 2,630 week= en andeie bladen,
Het oudste Europeesche nieuwsblad dat
nog uitgegeven wordt, is de Post Zeifung
van Frankfort, hetwelk van 'tjaar 1616
dateert. Het oudste nieuwsblad uit de
geheele wereld, is echter de Pekingcou-
r<wt, die sinds 911 geregeld uit
gegeven wordt. Hei heeft tegenwoordig
een oplaag van 10,000 exemplaren. Ge
durende de 1000 jaren, dat dit blad be
staat, zijn zeventien der uitgevers ont
hoofd.
Buiten deze Peking courant maakt China
echter een armzaligen indruk in dejour-
nalistiscbe wereld. Voor haar 400;000.000
inwoners bestaan er niet meer dan vier
en twintig nieuwsbladen, waarvan tien
dagbladen zijn en veertien met grootere
tusschen ruimten vei schijnen. Slechts elf
worden in Chineesch gedrukt, in
Fransch, de overige in Engelsch,
Japan maakt hierin*-.de een scherp
contrast, daar namelijk twee en twin
tig dag- en 175 andere bladen uitgeeft.
De n.euwsbladen van Indie worden in
versehil'önde Wen uitgegeven en is
een feit, ciat die, welke in de oorspron
kelijke talen gedrukt zijn meer gelezen
en verspreid zijn, (in verhouding tot
getal gedrukte exemplaren) dan dit
geval in eenig ander werelddeel is. Een
enkel exemplaar dient voor een geheel
dorp en circuleert vau hand tot hand
totdat in stukken uit elkandei valt.
Perzie bezit zes niouwsbladen, die al
lee, behalve dat van Syriac, in de oor
spronkelijke taal gedrukt woideri.
Borneo heeft kleinste, geregeld ver
schijnend getal nieuwsbladen te1- wereld,
namelijk de Sumarak Courantdie in
Engelsch gedrukt wordt en in 1809 voor
eerst ve> ieen.
Al de ne vovijfdg talen in de ge
heele were door nieuwsbladen ver
tegen woc dk,»,. Menige courant verschijnt
in twee drie talen, waarvan Engelsch
bijna altijd een dier twee of drie is.
De nieuwsbladen van Australië geven
een grootere afwisseling te aanschouwen,
dan eenig ander land, namelijk in
Duitscb, Itahaansch, Maggaanscli of Plon-
gaarsch, Grieksch, Latijn, Poolscb, Ser
visch Slavisch en Hebreeuwsch.
Grootste blad in Australië is de Acta
Comparationseen halfmaandelijksch tijd-
schrift.
In Zuid Amerika verschijnen bladen in
voischillende, oorspronke talen, voorna-
lijk die van Guaiani en Paraguay. De
Zoeloes zelfs hadden eonige jaren geleden
een blad in hur. eigen dialect uitgege
ven, doch is fin os gestaak.
Ook de namen der nieuwsbladen zijn
zeer merkwaardig. De langste titel van
een bestaand nieuwsblad is die van Groen
land, namelijk Arrangagliotio Natinginna
onik Sysaranimas Sivik. Het meest Noor
delijk verschijnende nieuwsblad is de
Norcis Jap, d'ete Hammerstein verschijnt;
het nieuwste bericht, dat hierin opgeno
men wordt, is 8-14 dagen oud.
In het Duitsche leger schijnen dingen
plaats te hebben, die in een lager eigen
lijk niet te pas komen. Vooral moeten
er veel mishandelingen gebeuren, terwijl
onrechtvaardigheden ook niet tot de zeld
zaamheden behooren. Er geschieden dan
Zij was de dochter van een invaliden-
officier zonder middelen, die na den vroe
gen dood zijner vrouw zich met zijn doch
tertje terugtrok in het kleine landstadje,
dat toen het tehuis harer gelukkige kinds-
heid werd. Had hoofdman Göring deze
plaats uitgekozen, omdat het zijne geboor
teplaats was en omdat hij meende nog
betrekking te hebben op oude vrienden
zijner jeugd, of was het alleen bet goed-
koope leven in dit, van bet groote ver
keer nog afgezonderde oord, een lev-^u,
dat overeenkwam met zijne bescheiden
middelen van bestaan, genoeg, lip ve.liet
het voor zijn dood niet weer.
De hoop op omgang met zijne vrienden
waarmede bij zich gevleid had, bleek ijdel
te zijn tijd en omstandigheden ont
wikkelen den mensch in verschillende rich
tingen en als deze veranderingen zich niet
van "lieverlede vormen in wederzijdsche
gemeenschap, als niet het dagelijksch ver
keer telkens opnieuw de kleine boeken en
oneffenheden afslijt, die gevormd worden
door de eigenaardigheden der verschillende
karakters en die scheiden, wat bij elkan
der behoort, dan ontwaart men bij eene ont
moeting na tal van jaren eene diepe klo
ve, waarover hoffelijkheid en verplichting
slechts een broze brug vermogen te leg
gen.
Enkelen van de kennissen zijner je"gcl
waien als bij de wereld ingegaan en niet
meer teruggekeerd naar hunne geboorte
plaats anderen waren gebleven, maar die
anderen liadden hunne bekrompen ziens
wijze ook op hunne naaste betrekkingen
toegepast. Van de veranderingen en be
wegingen der tijden drong slècbts weinig
door in dezen afgelegen hoek der aarde.
Slechts eene enkele familie, die in het
plaatsje was komen wonen, toen hij het
als hall volwassen knaap verliet, trok hem
inniger aan en uit het wederzijdsche wel
gevallen en het gevoel van achting, dat
den hoofdman met den predikant verbond
outwikkelde zich spoedig een hartelijk ge
voel, eene ware duurzame vriendschap.
Predikant Lenz, die wel vijftien jaar
ouder was dan de hoofdman, bewoonde
alleen met zijne vrouw de vriendelijke
pastorie. Hun beide zoons waren op het
gymnasium. Hij was een zeer beschaafd
man. niet ontbloot van géést en wereld
sche vormen en wellicht waren deze uiter
lijke gaven, die den hoofdman vertrouwe
lijk toelachten, als klanken uit vroegere
tijden, de eerste aantrekkingskrachten ge
weest om die zeldzame eigenschappen te
doorgronden, verborgen onder een zoo
veelbelovend uiterlijk.
De omgang tussclien de beide families,
mettertijd inniger geworden, werd der klei
ne Magdalena het meeste ten zegeD, daai
zij wellicht anders al te wild en al te vrij
zou zijn opgegroeid en de teedere liefde
der predikantsvrouw, die menig jaar te
vergeefs bij haar zoons zich nog een doch
tertje verlangd luid, schonk het kind dat
gene, wat geen vaderliefde, hoe groot ook
vermag te geven een waakzaam moeder-
Zoo had dan de kleine een dubbel te
buis en overal beminde men haar. Men
nam het den hoofdman dikwijls kwalijk,
dat hij haar zoo weinig met kinderen van
haar leeftijd in aanraking bracht, maar
daar stoorde hij zich niet aan Hem, den
zieken eenzamen man, viel iedere schei
ding van zijn kind, hoe 'kort ook, zwaar
Magdalena's tegenwoordigheid schonk aan
zijn leven licht en gloed, doel en réden
van bestaan en hare opvoeding maakte de
hoofdbezigheid uit van de lange -dagen
in zijn eentonig leven.
De predikant stond hem bierbij Louw
terzijde, daar hij haar in eenige vakken,
voornamelijk in de muziek, zelve ondei-
richtte en zonder eene stelselmatige school
vorming te genieten, ontwikkelde Magda
lena's verstandelijke aanleg zich op ver
rassende wijze.
Het was een engelachtig schoon begaafd
kind, dat niet geheel scheen te passen in
de eenvoudige omgeving, waarin het op
groeide en hoezeer de oorzaak daarvan
ook veel zelfmoorden in het Duitsche le
ger. Deze zaken zijn bij -ie behandeling van
de ocrHgsbegiooting in den rijksdag tei
sprake gebracht. Een genei aal beweer
de, dat er in het Duitsche leger minder
zelfmoorden plaats hebben dan in andere
legers.
Richter wees op de mishandelingen,
waaraan vooral recruten uit den onder
wijzersstand blootstaan. Meer dan eens
hebben zulke mishandelingen de soldaten
tot zelfmoord bewogen, wat hij met voor
beelden staafde Hij verzocht om een
streng onderzoek dezer gevallen en drong
tevens op eene nauwkeurige lijkscbou
wing aan, opdat onder het volk'niet de
vrees veld won, dat de recruten ten doo-
de werden mishandeld.
Een ander afgevaardigde. Rebel, somde
verschillende voorbeelden van soldaten-
mishandeling op, waarbij hij wees op de
ongelijkmatigheid bij de bestraffing van
minderen en meerderen. Een onderoffi
cier, die een soldaat gedwongen had
gloeiend heete aardappelen te eten en
daardoor diens dood veroorzaakte, werd
tot maanden gevangenisstraf veroor
deeld, terwijl aan twee soldaten, die zich
buiten den dienst in beschonken toe
stand onbehoorlijk tegenover een supe
rieur hadden gedragen, en 10 jaren
vestingstraf werden opgelegd.
Een luitenant, die te Coblentz een han
delsbedieiide een steek in den rug gaf,
dus een geraeenen sluipmoord pleegde,
werd tot maanden vestingstraf ver
oordeeld en ontving reeds na een paar
maanden gratie.
In krachtige bewoordingen eischte Be-
bel dat de soldaten beter behandeld wer
den en er met gelijke maten in het le-
ook te zoeken was in Imar innerlijk we
zen, toch zocht de lasteibwl der kleine
stad die in uiterlijkheden, in de bijzonde
re sierlijkheid en netheid der predikants
vrouw, inde terughouding haar opgelegd,
in haar bijzondere kinderlijke schoonheid.
Het was een teeder levendig wezen,
zacht en aanhankelijk en vol gulle vroo*
lijklieid. Maar zonder het te weten en
zonder dat het scherpe oog harer vrien
den zulks opmerkte, \lood hare veibeel
dings kracht heen, verover de grenzen der
eenvoudige omgeving, waarin zij leefde.
Haai aangeboren zin voor schoonheid en
harmonie deed tiaar luue blikken wenden
naar de hoogten des levens, glans en
pracht waren voor baren ongeoetenden
blik dikwijls een uiet zielenadel en groot
theid van geest. Voor hen, die in het
Ral staan zien er de door de zou hesit.ia!
de bergtoppen uit als goud, zij bemerken
het niet, hoeveel kloven en afgrond,* uie
verblindende glans en die envijderde vei
le aan hunne oogeu rekt.
Als haar vader veiLlde van zijn leie.i
in de hoofdstad, -.au In komnkljjk paleis
van de helverlichte zalen en de txnmauh
tige pracht, van de gunst inde lieftallig
heid der vorstelijke gebiedster en van ue
beminnt Ijjkln-jil en de rechtvaauMgheid
van bareu vorstelijlfen gemaal, dan klop
te haar jeugdig hart sneller, dan gloeiden
hare wangen. Dan droomde zïj .van die
heerlijkheden zuj duidelijk, als behoorden
AXELSCHE
courant
