l\o. 081.
Zaterdag Februari 895
8e aarg.
71
feuilleton.
DE ZANGERES.
Nieuws- en Advertentieblad
voor wsc laan deren.
DIELEMAN,
AXEL.
Centrifuges.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
AJBONNEMENTSP
per Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonder!. numm. ct.
DRUKKER UITGEVER
Advertentien van tot regels 25 oent;
voor eiken regel meer cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
AdvertentiÖn worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
Het verslag van den heer Basègue van
Ecaussines over de tentoonstelling te
Braine-le-Comte, bevat nog andere wen
ken, niet van belang ontbloot voor som
mige streken van ons land. De handcon-
trifuges, verbeterd als zij allengs werden,
worden gemakkelijk genoeg bewogen, al
thans bvj particulieren, die er twee ol
driemaal daags de melk van 10 tot 25
melkbeesten mee ontroomen. Wij zijn
er althans dagelijks getuige van dat er
zelfs 'de vrouwelijke dienstboden niet mee
gemoeid worden. Het eigen volk, moe
der en dochters, kunnen het best af
maar anders is het bij de coöperatieve
melkenjtjes, die eiken dag achtereenvol
gens 1000 tot 1200 lr. melk centrifugee
ren en op goed bezoldigde arbeiders zijn
aangewezen. Daar wordt die urenlang
met de vereischte oplettendheid en een
vormigheid voortgezette arbeid op den
duur toch vermoeiend en kostbaar ook.
De behoefte aan een eenvoudigen, weinig
kostbaren en gevaarloozen motor doet
zich daar bepaald gevoelen. En zelfs op
de boerde'-ii zoude hij met ongewenscht
wezen, indien men er nog ander werk
mee verrichten kon. Wie een zooge
naamde manegeof een trapmoleü bezat
of een groot wiel voor den zoog karn
hond, zal er wel eens aan gedacht heb
ben, zïch ook met paard, poney, os of
karnhond bij het centrifugeei en te be
helpen, maar dat geeft niet geregeld goed
werk, het. gaat dikwijls te traag, dan
weer te vlug, met horten en stooten
dan wordt de melk ook onregelmatig, af
en toe zeer sleéht ontroomd. en ontstaat
er gevaar voor ongevallen, die kostbare
reparatiën noodig maken. De centrifuge
moet zeer geregeld in gang worden ge
houden, bv, met 40 zwengelslagen in de
minuut, niet meer, ook niet minder, en
zooveel accuratesse kan niet van vee
worden geveigd.
Maar er zijn andere motoren die het
veel beter en hoogst nauwkeurig kunnen
doen, bewogen als zij worden door water
stoom of electriciteit, gas en petroleum-
motoren, enz.
Maar dan staat weer in den weg dat
waterkracht zelden voorhanden is daar
waar men ze noodig heeftdat men op
het platteland niet over gas en electrische
geleidingen kan beschikken, dat stoom
werktuigen met meer kunde en oplet
tendheid behandeld moeten worden dar
bij boerenarbeiders gevonden wordtdat
petroleumlucht bij de behandeling der
melk niet bijzonder is aan te bevelen en,
last not least, dat de meeste machinerieën
van dien aard kostbaar zijn en zeer ge
compliceerd. (Men houde in het oog dat
hier bedoeld steeds worden kleine boer
derijen en kleine öoöperatieve boterma
kerijen).
Er waren anders to Braine le-Comte
tentoongesteld een verticaal locomobieltje
van pkr.. eevoudig en netjes afgewerkt,
kostende 75 (van de Behr te Braine
leComte), en een electrische motor, van
dezelide kracht, prijs 40, met 20 tot 25
cent bedrijfkosten in het uur 'van Des
maretz, aldaar).
Maar de heer Besègue vermeent toch
iets anders te moeten aanbevelen, nl,
een ter plaatse mede aanwezigen heete-
iuchtmotor, Het was niet de eerste keer
dat dergelijke motoien tentoongesteld
werden, maar vreemd genoeg, men beeft
NOYELLE UIT HET DUITSCH.
De jonge ma» scheen zich den dokter
te herinneren van den vorigen dag en
ontving hem droefgeestig, maar was toch
zoo beleefd om een stoel ledig te maken,
ten einde den bezoeker eene plaats aan te
bieden. Hij zelf liep met groote schreden
de kamer op en neer en zijn fladderende
kamerjapon nam het stof af van tafels en
boeken.
Hij liet den doker niet aan het woord
komen, hij overschreeuwde hem. Gij komt
van haar, riep hij uit. Schamen uwe
grijze haren zich niet, de koppelaar van
zulk eene vrouw te zijn Ik wil van
niets meer hooren, ik heb niijn gelukten
grave gedragen, gij ziet, ik treur over
mijne zaligheid, ik heb mijne zwarte ka
merjapon aan reeds dit moet als
gij/ slechts éenigermate op zielkunde
vef-ötaat, een teeken zijn. dat ik haar be
sdhouw als voor mij gestorven. Giü-
zeppa, Giuzeppa
Waarde heer kapelmeester, viel de dok-
/ter hem in de reden, hoor mij slechts aan
Hooren wat weet gij van hooren
Luister, als gij van hooren spreekt. Ik
zal beproeven, of gij gehoor hebt, oude
dat is de vrouw, ging hij voort, ter-
ze, naast de andere, in den regel te
weinig opgemerkt, en dit acht hij zeer
verkeerd, want voor hetgeen hier bedoeld
wordt, vindt hij de heete lucht verre ver
kieslijk boven andere beweegkrachten,
Wie met een groote kachel in de huis
kamer weet orn te gaan, kan met dezen
motor ook terecht. Hij is verplaatsbaar
en zou derhalve op de boerderij kunnen
dienen om gaan te malen, koeken te bre
ken, boonen of maïs le pletten, wortels
baksel te snijden. Aan ontploffing is geen
denken, er zit niet eens eene ventiel aan
de machine. Men heeft zich aan geene
maatregelen van toezicht of oontrële te
onderwerpen. De gebezigde .acht wordt
beurtelings verwarmd en afgekoeld, zet
zich uit en krimpt, en brengt, uitgezet,
zuiger, zuigstang, excentriek endrijfwiel
in beweging, zooals de stoom het doet.
Daartoe is aan brandmateriaal noodig
voor 37a cent per arbeidsuur. Te Braine-
le-Comte werden er de 300 liter hand-
centrifuge el en de Aloha-poney
van Ka val mee gedreven. Barones De
Meëus heeft er eene voor de melkerij
van haar landgoed te Argeuteuil bij Wa
terloo. die aan zeer jeugdig meisje toe
vertrouwd is.
De jury deelde bel gevoelen van den
heer BasègU9 in de afdeeling „practische
motoren voor hanclcentrifuges" kende zij
de hoogste onderscheiding toe aan den
heete-luchtmotor. Jammer genoeg wordt
de prijs daarvan, bij uitzondering, in het
verslag niet opgogeveD.
Wij zullen er echter naar informeeren; of
bij aan doelmatigheid en eenvoud voldoen
de soliditeit paart, kunnen wij niet bewe
ren, omdat wij bet niet weten, maar als
dit bet geval wel is, dan zoude hij juist
wezen wat in menig geval zeer gewenscht
wordt.
Ct.)
Verbreiding van smetstoffen
door melk.
Reeds meermalen is er in dit blad op
gewezen, hoezeer het koken van melk,
alvorens die te gebruiken, aanbeveling
verdient.
In de Nieuwe Rotterdamsche courant
komt een ingezonden stuk voor, onder
teekend door de heeren Dr. Vroesom
de Haan en Mr. Rombach, voorzitter
en secretaris der gezondheids-commissie,
waarin eveneens het koken van de melk
wordt aangeraden.
Dit stuk luidt in zijn geheel als volgt
„Meermalen wordt in deze dagen de
vraag gericht, of het gebruik van melk,
afkomstig van koeien, lijdende aan mond-
en klauwzeer, gevaarlijk is
Vrij algemeen schijnt de raeening te
heerschen, dat de melk, zooais die door
de leveranciers wordt geleverd, in den
regel voor het gebruik onschadelijk is.
Met het oog op de hooge waarde van
de melk als voedingsmiddel, vooral voor"
kinderen, achten wij het wenschelijk deze
zienswijze ernstig te bestrijden.
Vooreerst toch is het een feit, dat ver
schillende ziekten bij de runderen een
nadeelig^n invloed op de melk hebhen,
zoodat meer of minder gevaarlijke stoor
nissen bij de verbruikers daaivan het
gevolg zijn.
De melk van aan mond en klauwzeer
lijdende koeien veroo-zaakt menigmaal
mond en keelaandoeningen, maag- en
darmcataiThen, die vooral bij kinderen
wijl hij vleugelpiano openrukte en iets
speelde, dat overigens voor den dokter,
die geen groot muziekkenner was, geheel
als andere muziek klonk. Hoort gij dat
zachte, smeltende, teedere Maar hoort
gij niet in de overgangen, het onzekere,
vluchtige karakterlooze wezen dezer schep
pingen Maar hoor verder sprak hij met
verheffing van stem en schittèrende oogen,
terwijl hij de wijde mouwen van zijn ka
merjapon terugsloeg. Waar mannen wer
ken, daar is kracht en waarheid, daar kan
niets onreins uitkomen, dat zijn,, heilige,
goddelijke klanken En met kracht sloeg
hij op de toetsen, maar voor het oor des
dokters was ook dit weder geheel gewone
muziek.
Gij maakt daar eene zonderlinge karak
terschets der menschen, zeide de dokter.
En, nu we toch eenmaal zoover zijn. zou
ib nu niet eens mogen verzoeken, mijn
geëerde heer, ook eens een dokter op het
klavier voor te stellen
De muziekmeester zag hem verachtejijk
aan, Hoe durft ge met een krijschende
fis invallen, aardworm, als ik het heerlij
ke., schitterende c-akkoord aansla
Het antwoord van den dokter werd af
gebroken door een geklop aan de deur.
„Een kleine mismaakte figuur trad binnen,
maakte eene buiging en zeideDe zieke
heer op numero 53 laat den heer kapel
meester vriendelijk verzoeken, toch niet
zoo'verschrikkelijk leven te maken, daar
hij van een erg zwak gestel is en zijn
einde nabij.
Doe den heer mijne eerbiedige gioeten
hernam de jonge man en zeg hem, dat
bij van mijnentwege kan afreizen, als hij
daar lust in heeft. Wat mij aangaat, ik
huiver iederen nacht van zijn jammeren
en zuchten en het vreeselgkste vind ik
zijne goddelooze vloeken en zijn wild
lachen. Meent die Franschman wellicht
dat hij een alleenheerscher is in het hotel
de Portugal Hindert bij mij, dan hinder
ik hem vreer.
Ach, hoogedelgeborene, zeide de mis
maakte, hij zal het niet lang meer ma
ken, zoudt gij hem zijne laatste oogen
blikken niet
Is hij zoo ziek die heer vroeg de dok
ter deelnemend. Wat deert hem Wie
behandelt hem Wie is hg
Wie hij is. weet ik luist niet. Ik ben
de bediende en geloot dat hij zich Lorier
noeuit en van Frankrijk afkomstig is.
Eergisteren was hij nog welvarend, alleen
wat droefgeestig, want hij ging in het ge
heel niet uit en gevoelde ook geen lust
om de merkwaardigheden der stad te gaan
bezichtigen. Den volgenden morgen vond
ik hem ernstig ziek te bed. >Hij schgnt
nachts een beroerte gehad te hebben;
Maar hij wil volstrekt geen dokter heb
ben, Hij vloekt afschuwelijk, als ik hem
vraag ot ik er een voor hem wil halen.
Hg verpleegt en verbindt zicbzelve. Ik
geloot, dat hij ook nog een oude wonde
heeft van een schol uit den oorlog, die
opnieuw is ojiengegaan.
Op ditoogen blik hoorde men den zieke
aiet hoeschc stem roepen en verwenschin
gen uiten. De bediende maakte driemaal
zijn kruis en vlood heen.
Nogeens bejuoetde de dokter of zijne
redeneering geen ingang kon vinden bg
den verstokten minnaar en werkelijk, hét
scheen ditmaal te gelukken. Hij had eene
muziekpartij in de hand gunomén, waaruit
hij met zachte stem voor zichzelver. zong.
De dokter benuttigde deze bedaarde stein
ming en begon het leveD van de zangeres
te verhalen. In het eerst scheemde ka
pehneest-r er niet naar te luisteren* IJ.
verig bestudeerde hij zijné party en mei'
ais ware hij alleen in de kamer. Van.
lieverlede echter werd hij opmerkzamer.
Hij hield op met zingen, hief weldra het
oog nu en dan van ziine partg op en be
schouw onderzoekend het gelaat van den'
dokter, li vervolgens het notenblad zak
ken en zag den verhaler strak aan. Meer
pii uieer schoen zijne belangstellingte\
klimmen, zijne oogen schitterden, hg na*f
derde don dokter, vatte zijn arm en toen
deze zijn verhaal geëindigd had, sprong:
hij diep bewogen op en rende de kamer
op en neer.
ordt vervol <jils.)
MMiMMMMMM