No. 654.
Zaterdag 29 October 1892.
8e Jaarg.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Z e e n wsc h - V I a a n d e r e n.
F. DIELEMAN,
AXEL.
Uit de Pers.
7. feuilleton.
HET PORTRET.
Buitenhuid.
AXELSCHE
COLIUNT.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 cent; franco per post 60 cent;
voor België 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER UITGEVER
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 cent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
De Standaard maakt nog eenige kant-
teekingen op de kieswetten Lezen en
schrijven, zegt het blad, zijn twee for-
meele kundigheden, die dus op zich zelf
nooit als politieke geschiktheid kunnen
gelden. Maar, blinden enz. nog buiten
rekening gelaten, het is toch een bekend
feit dat er onder de mannen van 60 a
70 jaar velen zijn die in hun jeugd geen
behoorlijk onderricht in lezen en schrij
ven ontvingen en dat er onder de man
nen van 40 jaren en daarboven met
weinigen zijn, die het geleerde weer ver
geten zijn.
Door deze bepaling zullen dus ver
scheiden tegenwoordige kiezers onge
schikt worden verklaard, en zullen bo
vendien de minst geschikten een over
wicht krijgen boven de meergeschikten
De jongere mannen imtneis kunnen aan
den eisch voldoen, terwijl de meer er
varen oudere lieden vaak zullen zijn uit
gesloten. Deze bepaling kan verder nog
aanleiding geven tot knoeierij, daar toch
uitgemaakt dient te worden of de aspi
rant keizer voldoende haalt.
Wil dus de minister zijn denkbeeld
handhaven, dan dienden o. i. althans de
ze verbeteringen aangebracht, dat lo die
nu kiezer is, het blijft2o. dat voor ze
kere periode vrijstelling van deze bepa
ling werd gegeven aan de mannen van
oud6r leeftijden 3o. dat het proefstuk
op geheel andere wijze geleverd werd.
Zelfs kon dit laatste misschein op
hoogst eenvoudige wijze toegaan, indien
men de kiezers, die ter stembus opkwa
men, hun naam en voornaam voluit op
een presentielijst liet schrijven met ver
melding van hun woonplaats en beroep.
Het bewijs, dat de kiezer lezen kan,
kon dan blijken uit de invulling van het
kiesbiljet. Immers om aan te schrappen
moet hij op de candidatenlijst zelf den
naam opzoeken van zijn candidaat.
Men zou verder aan elke Kiesvereeni
ging het recht kunnen geven om een
afgevaardigde hij bet stembureel te plaat
sen.
De Standaard, vervolgens de verhouding
tot het huismanskiesrecht besprekende,
zegt:
Het stelsel van Huismanskiesrecht
eischt, dat er in de Grondwet geschreven
woide: De leden der Tweede Kamer
worden rechtstreeks gekozen door de in
gezetenen, tevens Nederlanders, die hoofd
van een eigen gezin zijn, of daarmeê
door de wet werden gelijk gesteld. Enz.
Eerst als dat in de Grondwet stond,
hadden we Huismanskiesrecht. En wie
ook minister zij, Tak ofLohman. zoolang
de Grondwet blijft zoo als ze is, zou
zelfs geen voorstel tot invoering van
principieel Huismanskiesrecht mogen wor
den ingediend.
Alleen had men het staan aan het
hoofd van een gezin als „kenteeken van
welstand en geschiktheid kunnen aan
nemen. Dat was echter van dit kabi
net niet te verwachten. De principieels
strijd om huismanskiesrecht had in 1887
dienen te worden gestreden, thans nu
bet revolutionaire beginsel in de grond
wet staat, kan er geen sprake van zijn,
om des beginsels wille, tegen Tak's ont
werp partij te kiezen.
De eenige vraag blijft of de minister
de schadelijke werking van het revolu
tionair beginsel tempert of verergert. En
NOVELLE VAN
OTTO GRINDT.
Ik zal het u brengen, antwoordde
Reinwald met nadruk. Dat hi] zich per
soonlijk er moeite voor geven zou, had
mynheer v. Goldbaum eigenlijk niet van
hem verlangd een schriftelijk bericht was
voor hem voldoende en meer gewenscht
maar het aanbod afwijzen, kon hij niet
de geldvorst maakte daarom eene bewe
ging met het hoofd, die men in allen ge
valle als een teeken van toestemming
kon beschouwen. Hieina nam Reinwald
afscheid.
Nauwelijks was hij vertrokken, of de
bediende kwam den huisheer verzoeken aan
tatel te komen. De meisjes waren reeds
in de eetzaal, en Elvira was ondeugend
genoeg haar vader te vragen, wat de dok
ter hem „in zijn balang" geopenbaard had.
Goldbaum deed moeite te glimlachen, ter
wijl hij zich gemakkelijk aan tafel zette,
en antwoordde Men heeft me bij hem
als liefhebber der kunst genoemd, en nu
kwam hij eene schilder ij aanprijzen, die
ik me niet moest laten ontgaan. Nu, ik
kan er nog eens over denken
Eene schilderij Van wien vraagde
Elvira opgewonden.
de Standaard erkent, dat de minister de
antirevolutionairen „ten deele in het ge
vlei komt," door te bepalen, dat geacht
zal worden welstand te bezitten, ieder
die zich zelf Of zijn gezin onderhoudt.
Was de antirevolutionaire partij inde
Kamer alleen of met bondgenooten sterk
genoeg om een verandering op dit punt
in de wet te verkrijgen, de Stand, zou
elke poging hiertoe toejuichen. Maar
thans is zelfs op de 20 antirevolutionaire
Kamerleden niet vastelijk te rekenen,
de meeste Roomschen willen geen huis
manskiesrecht en de conservatief-libera
len zijn er alleen op bedacht een lager
bod op het cijfer te doen. Een verwer
ping van Tak's voorstel zou leiden tot
het tijdelijk optreden van een archicon
servatief Kabinet, dat ten slotte toch
weer voor Tak zou moeten wijken, die
dan zijn revolutionair streven nog ster
ker zou kunnen doorzetten.
Al wat dus te verkrijgen is bij de
tegenwoordige grondwet is, dat kiesbo-
voegd worden verklaard de manlijke
meerderjarige gezinshoofden, en wien met
dezen gelijk worden gesteld.
Toetst men hieraan nu Tak's ontwerp
dan sluit men slechts op drieërlei be
zwaar lo. dat een gezinshoofd, dat
druipt op zijn examen van lezen en
schrijven, vervalt2o. dat ook wie on
der een gezinshoofd staat, kiesbevoegd
wordten 3o. dat bjj degenen, die in
ons stelsel met gezinshoofden gelijk moe
ten staan, het niet-bedeeid zijn als ge
noegzaam geldt.
Door ons zou dus alles verkregen wor
den, wat we, met eerlijken zin, konden
vergen, indien de eisch van lezen en
schrijven vervielhet in eigen onderhoud
voorzien veranderd wierd in het voeren
van een eigen huishoudenen indien
als kenmerk van „de met gezinshoofden
gelijkgestelden", een ander kenmerk dan
het „niet-bedeeld zijn" wierd aangeno
men.
Kon Tak ons op deze drie punten ter
wille zjjn, dan zonden we con amore en
zonder eenige bedenking zijn ontwerp
kunnen steunen.
Nu de antirevolutionairen eenmaal ge
stemd hebben voor het thans geldend
kiesrecht, kan er op zichzelf geen be
zwaar voor hen bestaan, om ook thans
voor het ontwerp te stemmen. Beide
stelsels staan op den bodem van het
revolutionair beginsel.
De Standaard acht Tak's ontwerp stel-
jig een verbetering, daar het tegenwoor
dig geldende kiesrecht h9t staatsleven
uitsluitend van zijne materieele zijde
opvat. Het niewe ontwerp breekt met
het binden van de kiesbevoegdheid aan
een uitsluitend materieelen maatstaf en
maakt een einde aan de overheersching
van de meerderheid door de minderheid.
Tegen de verwachting in een onzer
vorige nummers uitgesproken, is er nog
geen burgemeester van Antwerpen be
noemd. Deze week nu zal de zaak we
zenlijk afgedaan worden Vandaag ver
gadert de gemeenteraad om voor de
Van een nog onbekend persoon, van
zekeren nu, het koait er ook niet op
aan
Wat stelt het voor onderzocht Elvira
verder.
Wat stelt het voor? sprak papa haar
na, terwijl hij op zijn bord keek. Hoe
eenvoudig de vraag ook was, scheen hij
toch met het antwoord verlegen. Het
was hem niet in de gedachte gekomen
zich over het vak. dat Asrous beoefende,
door Reinwald le laten onderrichten. Maar
nu dacht hjj bij zichzelf, die caricaturen
teekende, niets anders dan portretschilder
kon zjjn, en gaf daarom, nu hij tot be
sluit gekomen was, ten antwoordEen
portret
Luitgard's geheele bovenlichaam ver
dween, om haar plotseling blozon te ver
bergen onder het tafellaken, als had zij
iets laten vallen, dat zij nog wilde op
vangen. Hare gedachte was dezelfde als
die van Elvirahet moet Luitgard's por
tret zijn. Het vreemde lachje haars vaders
versterkte beide zusters in hare opvatting,
maar daardoor werd Reinwald bij Elvira
nog onbegrijpelijker.
De dokter zal dezer dagen terugkomen,
zeide Goldbaum, nadat bij eenige lepels
soep gebruikt had, zonder zijne dochters
aan te zien ben ik soms niet thuis, dan
moet ge hem niet laten vertrekkeD, ik
wil hem sprekenHet scheelde niet veel
of Elvira gaf een kreet van blijde ver
rassing gelukkig onderdrukte zij hem
nog bijtijds. Langzaam dook Luitgard
weder 'van onder het tafellaken op. Gold
baum legde zijn lepel neer en bleef stil
zitten, geheel in zichzelven gekeerd. Een
diep stilzwijgen beerschte er onder geheel
verschillende aandoeningen
II.
Reinwald wist, dat Panl Asmus eiken
namiddag tusschen twee an drie uur in
bepaalden banketbakkerswinkel zijne koffie
dronk -en couranten las. Hij had niets
haastiger* te doen, dan zich daarheen te
spoeden want zijn horloge wees juist drie
uur, toen Goidbam's huisknecht de huis
deur voor hem opende.
A«,mus zat in de rookkamer van het
druk bezochte lokaal; zjjn hoofd rustte op
zijne linkerhand, zijne oogen tuurden op
een dagblad, maar zijne gedachten waren
er ni et bij. Hg bemerkte den dokter eerst,
toen deze, na zich door de rookwolken
baan gefiroken te hebben, hem de hand
op den schouder leide en hem begroette
met de woorden goeden dag, Paul.
Een zwaarmoedige blik trof hem Ha,
zijt gij hef, Robert
Reinwald zette zich aan het kleine fa
feitje, dicht by den schilder Blazen we
weer tegenspoed? Hg zeide dit halffluis
terend, om door de overige gasten niet
verstaan te worden.
Op drcevigen toon antwoordde Asmus:
Ge kent me: mij ontbreekt nu eenmaal
de opgewekte lichtzinnigheid mijner kaste;
ik kan me niet over mijn ongeluk heen-
zetten.
Weet ge, wat Hafis zegthernam Ro
bert en haalde het volgende vers aan van
denPerzischen zanger:
„Alles woelt hier en verandert,
Ook uw lijden heeft een eind
Houd dan moed in hangen strijd
Bedroef u niet
Asmus schudde zijn hoofd Er zijn ook
andere liederen. Kent ge dit
„Zij zijn gereisd nu hiei dan daar,
Zij hadden geen hoop noch geluk
Zij zijn vergaan, gestorven
Maar, zeide Reinwald spoedig, dat heeft
immeis betrekking op een minnend paar,
en gij staat alleen.
Vergeet ge dan, zeide de schilder som
ber, mijne oude moeder, wier verwachtin
gen ik niet vervullen kan Door zelve
te ontberen heeft zij me laten studeeren,
en nu ik op eigen heenen zou moeten
staan, kom in niet vooruit. Wat baat
me de eervolle beoordeeling der jury,
toen ik mjjne beide stukken, die too-
neelen utt het dageljjksch leven voorstel
len, op de laatste tentoonstelling biacht?
Niemand heeft ze gekocht, ze staan weer
in mijne werkplaats, er komt nooit ie
mand, om ze te zien. Van schilders,
die naam hebben, koopen vaak lielliMb
bers, die er geen verstand van hebben,
maar zich voor kenners uitgeven de
meest oppervlakkige prullen, omdat die
heeren nu eenmaal in de mode zjjn, on
ik kan schilderen zoo hard ik wil
ach, Robert, het is om te vertwijfelen l
C Wordt vervolgtL)
