i\ö. 035.
Woensdag 24 Augustus 1802.
8'
Jaarg.
De Roode
Nieuws- en Advertentieblad
voor Z e e u wsc li - V I a a n d e re n.
T. DIELEMAN,
AXEL.
llit de Pers.
FEUILLETON.
WKI.SUII!
COMANT.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonderl. numm. 5 ct.
DRUKKER - UITGEVER
Advertentien van 1 tot 4 regels 25 oent';
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
De Standaard schrijft
Onlangs is bjj ministerieele beschikking
een wijziging gebracht in het eerebewjjs,
dat bij het voorlezen der krijgswetten
aan boord sedert onheuglijke tijden was
gebracht.
De aanhef: „"Wijbij de gratie
Gods" enz., zoo besliste de minister,
moest vervallen en het presenteeren van
het geweer bjj den aanhef en het slot
verviel mede.
Die ministerieels beschikking wekte
bij de marine vrij algemeen vei wonde
ring, niet alleen omdat zulk een wijziging
bij bloot ministerieels beschikking for
meel niet in orde was maar ook omdat
men meende, dat daardoor de eerbied
van het scheepsvolk voor het koninklijk
gezag ongemeens schade zou lijden.
Die verzekering was niet gebouwd op
een theoretische beschouwing van de
zaak, maar op de ervaring van mannen,
die geacht kunnen worden in dezen gezag
te hebben.
Thans maakt men er ons opmerkzaam
op, dat een koninklijk besluit is uitgelokt,
waarbij art. 112 van het reglement op
den inwendigen dienst in den door den
minister verlangden zin is gewijzigd.
Formeel is de zaak dus nu in orde,
doch de slechte indruk, door deze be
slissing teweeggebracht, blijft.
De indruk spreekt, naar de meededee-
lingen die wij ontvingen, in de kringen
der marine zeer sterk. Men veroordeelt
daar de houding van den minister, die
van H. M. de Koningin-Regentes zulk
een besluit heeft weten te verkrijgen,
en vraagt wat van zulk een houding
17.
Ge verloochent uw vaderland nietEen
Pommeraan iB in den winter even ruw
als in den zomer, zegt het spreekwoord
maar neem me niet kwalijk, vervolgde
hg, en hield zijne breede hand over tafel
om toe te slaan, wanneer gij uwen wijn
alleen betalen wilt, dan drinken we er
later nog een maar doet me nu voor-
loopig het genoegeu en drinkt met me
't is al zoo lang geleden, dat ik een
zuiver, Duitsch woord gehoord heb, voeg
de hij er bijna weemoedig aan toe.
Daar zulk een, aanbod zich niet gemakkelijk
liet atwjjzen, grepen alle naar de intusschen
door den waard gevulde glazen en stieten
aan op het geluk van hun vaderland aan
gene zijde van den oceaan.
"Wijn heeft nu eenmaal de eigenschap,
de tongen los te maken en het duurde
dan ook niet lang of beide vrienden wa
ren met den roode in een druk gesprek
gewikkeld, en nadat men over het vader
land uitgepraat was, kwam het gesprek
vanzelf op hunne tegenwoordige omstap
digheden.
Spoedig lieten zij hunne aanvankelijk
voorgenomen achterhoudendheid tegenover
den roode varen en na korten tijd was
d«t) nauwkeurig op de hoogte van hun
moet worden gedachten of het gewicht
van de te nemen beslissing wel duide
lijk onder de aandacht der Kroon is ge
bracht.
Opmerking verdient het in verband
met deze laatste vraag, dat de wijziging
van art. 112 voorkomt onder een reeks
van veranderingen aangebracht in het
Reglement op de saluten en eerbewiizeu
en dat op den inwendigen dienstver
anderingen die alle noodzakelijk waren
geworden door de afschaffing van de
handgreep »schouder 't geweer", zooals
men weet een van de militaire eerbe
wijzen.
Doch al deze veranderingen hebben
niets uit te staan met het openlijk eer
bewijs, dat dusverre aan den Koninklij
ken naam en titel bij bet voorlezen dei-
krijgsartikelen werd gebracht.
Men vraagt zich af, waartoe de minis
ter dit Koninklijk besluit heeft uitge
lokt.
Zijn onze inlichtingen juist, en wij
liGbben alle redfenen om dat aan te ne
men, dan hebben verschillende hoogge
plaatste marine officieren tegen dezen
maatregel zeer ernstige bezwaren inge
bracht, maar weten wij niet of de ver
antwoordelijke minister hunne bezwaren
onder de aandacht der Kroon heeft ge
bracht.
De gansche quaestie trekt zeer de aan
dacht en beeft groote ontevredenheid
verwekt.
De brochure Armverzorging, Emigra
tie, Suriname door een rooden draad ver
bonden," waarin de heer Pijttersen, lid
van de Tweede Kamer, een pleidooi le
vert ten gunst6 van de landverhuizing
district, den weg, dien zij te gaan hadden,
het doel hunner reis, zoowel als van het
vérmogen, dat zij bezaten.
Nu, kinderen, begon de roodbaard, toen
de waard de zesde flesch bracht, dit zal
onze afscheidsdronk zijn mijn weg is
verstgij hebt nog den tijd, daar ge zeker
toch bij maneschijn gaat, dan is het koeler,
en wanneer ge dan een goede pijp tabak
rookt, dan zullen die verwenschte moskie-
ten u niet lastig vallen. Eén ding zou
ik u echter nog willen raden, vervolgde
hij op zachten toon, terwijl hg over zijn
schouder heenzag naar een troepje mannen
die om eene tafel stonden, en nu eens
doodstil waren en dan weer door elkaar
heen lachten, vloekten en twistten, laatu
niet verleiden, hier uw geluk te beproeven;
ik ken den bankhouder, hg is een aarts>
schurk en bedrieger en nu vaarwel 1
Hij reikte den Duitschers de hand, die
dooi dezen hartelgk gedrukt werd, waarna
zij met eene eenigszins zware tong zijn
groet beantwoordden. De roodbaard sloeg
den wijn, die nog in zijn glas was, naar
binnen, en drongtoen tamelijk onbeschaamd
en tot verbazing zjjnei pas verworven
vrienden door de menigte spelers tot vlak
aan tafel.
Terwjjl nu de Pommeraan en de Sileziër,
die bijna niet meer in staat waren te
denken, de flesch ledigden, had de roode
een kleinen geldbuidel uit zijn zak ge
haald en op tafel gezet.
naar Suriname en kolonisatie van de
West door verarmde of verarmende Ne-
derlandsche landbouwers, heeft den ge
pensioneerden kapitein ter zee J. H. P.
von Schmidt auf Altenstadt eene waar
schuwing om voorzichtig te zijn in de
pen gegeven. Hij schrijft aan de Haag-
sche Courant
„Verkeerd is het, naar mijn gevoelen,
landverhuizing op groote schaal, van on
bemiddelde Europeanen die in het ge
matigde klimaat den grooten landbouw
beoefeneD, - naar een laaggelegen tro
pisch gewest, als Suriname, aan te be
velen.
„Beter en verstandiger is voor de
zulken b. v. de raad om naar Canada
of andere gematigde luchtstreken, waar
zij, in nagenoeg betzelfde klimaat als in
het oude vaderland, met vrucht kunnen
arbeiden, en dien arbeid ook zullen kun
nen volhouden.
„In een tropisch land als Suriname
zou 't nog gaan wat veeteelt, vruchten-
kweekerij en handenarbeid binnenshuis
betreftdoch daarvoor zijn er nu juist
ginds deskundigen en liefhebbers te o-
ver; en bestaat daar geen behoefte aan
verarmde Europeanen voor dergelijke
werkzaamheden.
„Ik acht het bovendien noodig, hjer
nog eens weder te herhalen, dat zulke
bijzaken de Kolonie ook niet uit haar
verval zullen bunnen opheffen.
„De toekomst van Suriname kan m. i.
alleen verzekerd worden door een flinke
oqtwikkeling of wederopkomst der cul
turen van Liberia.koffle, rijst, suiker en
cacao En d&5rvoor zijn alléén arbeiders
;eschikt, die in de heete luchtstreken
geboren zijn en daar reeds vroeger die
Zijne komst was den bankhouder echter
verre van aangenaam, want hij zag hem
tamelijk wantrouwend aan van top tot
teen, doch kon hem het medespelen niet
weigeren.
De spelers stelden hunnen inzetdé
bankhouder sloeg de kaarten naar rechts
en links, terwijl hij intusschen nu eens
zijn gewin opstreek, dan weer het verlies
uitbetaalde. De roodbaard had hem met
de meest gespannen aandacht op de vingers
gezien, en toen bijna twee derden der
kaarten afgenomen waren, riep hij plot
seling „Let op De bankier zag hem
woedend aan en hield op met afnemen,
terwijl de roode zijn geldbuidel op kla
verenvrouw zette. „Verder," riep hij toen
kortaf. Een spottende grijns vloog over
het gelaat van den bankier, toen klaver
vrouw naar rechts viel en de roode ver
loren hadmaar ook in hetzelfde oogen-
blik kraakte er een schot door het vertrek
en een geweldige stem riepGe hebt
valsch gespeeld, schurkOvertuigt u hee
ren, riep de twistzoeker, terwijl hij zich
tot de omstanders wendde, de schelm heeft
twee klaverenvrouwen in een spel
Een kreet slakende was de bankhouder
achterover gevallen, had zich echter in
het volgend oogenblik weer opgericht
raapte hjj snel met beide handen het geld
van de tafel en stak het in zijne zakken.
Het schot had slechts zijne voorste haren
verzengd, was rakelings over zijn hoofd
soorten van land- en veldbouw beoefend
hebben, zooals Javanen, Soendaneezen.
Britsch-Indiërs enz. Hierop heb ik nog
niet lang geleden gewezen, en ik houd
mijn bewering vol, dat volbloed Europe
anen voor dergelijken afmattenden ar
beid in laaggelegen tropische gewesten
lichamelijk ten eenemale ongeschikt zijn.
„Men moet persoonlijk den Javaan of
neger maar eens in het veld, in den zg.
grond, aan het werk hebben gezien dan
- maar ook dan alleen - kan men be-
oordeelen, hoe zulk een arbeid oen vol
bloed Europeaan op den duur zou be
komen.
„Voor en aleer men ten onzent nu
tot het nemen van ingrijpende, doch niet
temin dringend noodige landverhuizing»
maatregelen op groote schaal voor Suri
name mocht overgaan, zou het mij niet
alleen wenschelijk, doch zelfs gebiedend
noodzakelijk voorkomen, ook eens het
oordeel van de in Suriname verblijfhou-
dende planters en eigenaars van planta
ges te vragen. Dat oordeel toch zou m. i.
het meeste gewicht in de schaal moeten
leggen. En zonder daarop vooruit te
willen loopen, ben ik voor mij zelve o-
vertuigd, dat het meerendeel hunner, zoo
niet allen, zouden uitioepen „Nederland
Moederlandverminder onze geldelgke
zorgen en schenk ons Britsch-Indiêrs
«iet huurcontracten van minstens 10 ja
rigen duurmaar geef ons nog veel lie
ver Javanen, die hier goed voldoen en
zich hier kunnen vestigen en voortplan
ten, tengevolge waarvan ons rijk en prach
tig land weder betrekkelijk spoedig een
eigen en voldoende tuenemende, de cul
turen bearbeidende bevolking zou verkrij
gen en wij niet langer van den vreem-
gegaan, terechtgekomen onder een troep
yankees en had daar iemand licht verwond
aan den schouder.
Reeds in het volgend oogenblik storm
den de Amerikanen met de revolvers in
de hand naai binnen en zochten vloekend
en razend naar dengeeu, die geschoten had.
In weinige oogenblikken was het lokaal
het tooneel eener wilde, ruwe, losgelaten
bende, eD onze beide Duitschers vonden
het maar beter hun grauwtje uit den stal
te haleu, met de zakken te beladen en ten
spoedigste naar de mijnen op te breken.
In het bierhuis was het rumoer nog in
vollen gang en toen het den waard en
zijn volk eindelijk gelukten zooveel stilte
te verkrijgen om aan het woord te komen
en het noodlottige schot te verklaren, was
de aanvaller, de roodbaard, verdwenen
Men doorzocht het geheele huis, de schuur,
den kelder hg was en bleef verdwenen
en niemand wist waarheen.
Eindelijk gelukte het den rechter, die geroe
pen was gewordeu, met kalmte en over
leg de gemoederen zooverre te bedaren,
dat zij van hun voornemen om het gehee
le boeltje tot den grond toe af te branden,
om zoodoende den roodbaaid er uit te
rookeu, afzagen, en zich tegen middernacht
naar hunne woningen of tenten begaven.
(Wordt vertolgdjf