No. 505.
Zalerdaq 9 1891.
7(' Jaai'g.
Kermis te Axel
Nieuws- e ii Advertentieblad
voor Z e e ii w s c li - V I a a n d e r e u.
F. DIELEMAN,
AXEL.
Staatkundig Overzicht.
Biiiueiilandsch Nieuws.
COURANT.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 8.0 cent. Afzonderl. numm. 3 ct.
DRUKKER UITGEVER
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 cent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
De BUGEMEESTER van Axel maakt hekend, i arbeiders doodden en 10 kwetsten, waarvan den-
dat de Collecte ten behoeve der Maatschappij van zelfden nacht nog twee stierven
Weldadigheid te Frederiksoord in den loop der
volgende week in deze gemeente zal gehouden
worden.
Axel, den 9 Mei 1891.
De Burgemeester voorn.,
D. J. OGGEL.
aanvang nemende Maandag den 18 en
eindigende den 21 Mei 1891, des avonds
te 12 ure.
Nu nog dagelijks de berichten roestroomen om
trent de arbeidersbeweging op 1 Mei en volgende
dagen, willen we hieronder laten volgen, wat de
bladen in hoofdzaak daarover mededeelen.
Uit Belgie. Frankrijk en Italië vallen fleurige
feiten te melden. Op dezelfde plaats waar in 1886
het eerste bloed vloeide, zoo bericht men uit Se-
raine en Bergen, had eene botsing tusschen werk
stakers en de gendarmerie plaats.
Een trein met steenkolen stond op het punt te
vertrekken. De werkstakers dachten dat deze trein
voor Duitschland was bestemd en wilden het ver
trek beletten. De gendarmen kwamen tusschpn-
beideeen van hen gaf een arbeider een sabel
houw en dat was het sein voor de verdere onge
regeldheden.
Een groot aantal werkstakers werden gekwetst
door geweerschoten of sabelhouwen. De menigte
wilde de gevangen genomen personen bevrijden,
waarbij bleek, dat de krachten der gendarmen te
kort schoten. De overheid ontbood daarop troepen
uit L,uik, die in galop kwamen aanstormen.
Eene dergelijke botsing had plaats in de Beri-
nage, waarbij de gendarmen eveneens van het ge
weer moesten gebruik maken. De aanleiding hier
toe was, dat aan eene mijn bij het uitbetalen van
het loon groote kortingen werden gedaan De be
trekkenen protesteerden hiertegen en de menigte
koos natuurlijk hunne partij.
In het land van Luik en het bekken van Char
leroi is de werkstaking algemeen, in het Centrum
gedeelfelijk.
Het bestuur der werkliedenpartij doet al zijn
best om de werkstaking te onderdrukken. De al-
gemeene raad heeft een manifest uitgevaardigd om
vooralsnog de krachten niet te vérspillen, maar af
te wachten wat de vertegenwoordiging met de
grondwetsherziening doen zal in zake het algemeen
kiesrecht.
Te Fourmies in Frankrijk zijn bij eene botsing
tusschen werkstakers en troepen 7 personen ge
dood en 10 gewond.
Omtrent het gevecht wordt gemeld, dat er bijna
man tegen man werd gestreden. Een officier werd
door de manifestanten omringd en bijna gevangen
genomen, toen zijne manschappen schoten, zeven
Aldaar en te Sains is de werkstaking bijna al
gemeen.
In de Fran«che kamer is de minister Constans
reeds geïnterpelleerd over deze zaak, waarbij hij
niet minder dan voor moordenaar werd uitgekre
ten. Dat de vergadering onstuimig was. behoeft
geen vermelding.
In Westfalen neemt de werkstaking meer en
meer af. ofschoon men vreest, dat de buitengewoon
srtenge maatregelen van de mijnbesturen, geen an
der rusultaat zullen hebben, dan het vuurtje aan
te blazen. Vele arbeiders, die verklaarden weder
aan den arbeid te willen gaan, werden afgewe
zen.
In het district Bochu.m alleen moeten meer dan
600 mijnwerkers van de arbeiderslijsten zijn ge
schrapt.
Te Bekesosaha in Hongarije hebben soldaten en
arbeiders gevochten van beide zijden vielen ge
kwetsten. Te Pest hebben de fabriekanten alle
werklieden die aan de Mei-betooging hebben deel
genomen, weggezonden.
Behalve de medegedeelde ongeregeldheden, heeft
de beweging norgene zulke schromelijke gevolgen
gehad als te Rome.
De overheid had vergunning gegeven op het plein
Santé Crose de Gerusalemme eene volksveigade-
ring te houden. Velschillende sprekers spoorden
het volk aan, het niet verder bij woorden te laten,
maar de toevlucht te nemen tot geweld. Offeren
wij ons op zei Bardi, en de toekomstige geslachten
zullen ons een stralenkrans vlechten
De opgewondenheid nam door al dergelijken kost
hand over hand toe. Laudi, ook een soaialistisch
spreker, wilde er maar dadelijk op lostrekken. Hij
vloog de tribune af om zich op de karabiniers te
werpen, die met andere troepen rondom het plein
opgesteld waren. Een inspecteur van politie beval
de vergadering te ontbinden. Een revolverschot
werd van de zijde der anaichisten gelost en trof
den karabinier in den rugeen politiedienaar viel,
door een dolk doodelijk getroffen, ter aaide. Uit.
de vensters der woningen werd geschoten en met
steenen op de soldaten geworpen. Een gevecht
van man tegen man had plaats tusschen anarchis
ten en politiedienaren.
Eenige dööden vielen en nog meer gekwetsten.
Meer dan honderd personen werden gevangen ge
nomen.
In de kamer was het niet pluis. Een drietal
leden interpelleerden de regeering over de houding
der troepen, en ook vooral over de beleedigingen
waai aan de afgevaardigde Barzilai van de zijde der
cavaleristen had blootgestaan.
Andere leden verklaarden, dat zij ook voorne
mens waren op de zaak terug te komen. Geluk
kig zal daarbij toch geen bloed worden vergoten
- H. M. de Koningin-regentes heeft 100 ge
schonken voor de in Amsterdam te houden wereld
conferentie vah jongelings-vereenigingen en 150
namens de Koningin.
Een groot ongerief voor onze Noordzeevis-
schers bestond tot nog toe in het ontbreken van
een geregeld stelsel van seinen, waardoor maar dl
te vaak groote verwairing ontstond. De Vlaar-
dingsche loggerschippers H. Fillekers en A. Verhey
hebben getracht hierin te voorzien door het ont
werpen van een eenvoudig ea voor de visschers
geschikt stelsel, dat de goedkeuring van deskundi
gen ten volle mocht wegdragen, en bij de aanstaan
de haringvisscherij op de Hollandsche vloot alge
meen zal worden ingevoerd.
Men schrjtjft uit Renkum
Vrijdagochtend, omstreeks half 10 uur, lag op de
rails-der Ooster stoomtram, op het hoogste gedeel
te in de Sparrenlaan, een nog aan den draad vast
zittende omgewaaide telegraafpaal. Een juist daar
passesrend hoog bejaard heer uit deze gemeente,
wetende dat elk oogenblik de tram van Wagenin-
gen kon worden verwacht, nam zonder beraad een
kloek besluit, en trok den paal, voor zoover de
daaraan bevestigde draad het toeliet, van de rails
af. Nauwelijks, had hij dit werk verricht, of de
tram kwam met snelle vaart den Wageningsrhen
Berg afzetten hij- gaf den machinist een teeken,
dat de weg nog onveilig was, maar ofschoon deze
den stoom afsloot, kon liij op dat gedeelte van den
weg den trein niet tot "stilstand brengen. De draad v-
werd door de locomotief gepakt en de paal opge
heven en weggeslingerd. Eerst toen de tram aan
het einde van den Berg was gekomen en tot stil
stand gebracht, vernamen de passagiers aan welk
gevaar zij waren ontsnapt. Alleen aan de tegen
woordigheid van geest var. genoemden heer is het
dan ook te aanken, dat een groot ongeluk is af
gewend geworden.
Op grond van het nu en dan in Friesland
voorkomen van typhus in woonschepen heeft de
burgemeester van Dokkum bosloten, dat zij, die
met woonschepen of woonwagens de aanstaande
kermis wenscben te bezoeken, niet worden toege
laten, tenzij onder overlegging van een bewijs van
den burgemeester hunner laatste verblijfplaats, dat
in hunne gezinnen in den laatsten tijd geene be
smettelijke ziekte heeft geheersclit.
HH. MM. de koningin-regentes en de jeug
dige koningin zijn jl. Woensdag uit Gersau op het
Loo teruggekeerd.
De koningin-regentes heeft, namens koningin
Wilhelmina, als prijs voor eene op 3 Aug. binnen
Leeuwarden te houden harddraverij een prachtigs
gouden zweep geschonken.
Een officier der infanterie, van Nijmegen naar
Amsterdam verplaatst, verzond den 29sten der vo
rige maand zijn inboedel per staat sspoor naar Am
sterdam on vertrok dien dag met zijn gezin daar
heen in de stellige gedachte, dat zijn ameublement
ai wel zou aangekomen zijn. Tot zijn teleurstel
ling wist men er niets van. Hij Telegrafeerde,
maar zonder succes. Hij moest nu met zijn gezin
zijn intrek nemen in een logement, Onder her
haald telegrafeeren gingen 29 en 30 April, 1 en 2
Mei voorbij en eindelijk vernam hij eergisteren, dat
zijn goed te rechter tijd te rechter tijd verzonden
en ook hier was aangekomen- ,maar men had ver-