6l' Jaarg.
J
U
Woensdag iw2 October 1890.
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeenwsch-Vlaanderen.
F. DIELEMAY,
AXEL.
vStaatkundig Overzicht.
Biiiiieiilaiidscli Nieuws.
t
Dit Blad verschiint eiken Ikinstls)•>-- en Vrijdag»vond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
yoor België 80 cent. Afzonder!, numm. 3 ct.
DRUKKER UITGEVER
Advertentie n van 1 tot 4 regels 25 cent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
tot
Den aandachtigen lezer moet het reeds meerma"
len zijn opgevallen, dat in een staatkundig over
zicht meest zaken vermeld en aan eene beschou
wing onderworpen worden, die in het buitenland
voorvallen. Dit ligt zoo in den aard der zaak. Nu
is het zeker, dat op vele regels eene uitzondering
gemaakt wordt en een spreekwoord zegt zelfs, dat
de uitzondelingen den regel bevestigen, waarom
wij ons dan ditmaal niet eens zouden mogen bezig
houden met iets dat binnen onze grenzen, en wel
in de hoofdstad onzes rijks is voorgevallen
We bedoelen de deze week gehouden Tindal-
meeting
Door de kiesvereeniging „Amsterdam" was eene
openbare vergadering uitgeschreven, waarin de heer
Henry Tindal, de onvermoeide strijder voor Neer
lands onafhankelijkheid, zou optreden om zijne mee
ning uit te spreken omtrent de verhouding tusschen
Z. M. den Koning en onze volksvertegenwoordiging,
met name het ministerie.
Wat wil het geval?
De sociaal-democraten die in onze hoofdstad elke
gelegenheid aangrijpen om van hunne zienswijze
blijk te geven, hadden reeds in massa het verga
derlokaal ingenomen, eer anderen een plaatsje kon
den verkrijgen. Fortuijn was hun aanvoerder. En
hij had zijn volkje blijkbaar onder de plak 1 Of
dit laatste nu strookt met de opgehemelde vrijheid,
waarvan de volgelingen van Domela Nieuwenhuis
altijd gewagen, laten we in het midden, dit is ze
ker. dat de heer Tindaj niet voornemens was voor
socialisten op te troden en allerminst het gevoeleu
nit te lokken omtrent het Koningschap.
De heer Tindal heelt reeds meermalen van zich
doen spreken door de bekende circulaires en open
brieven, waarvan wij ook reeds herhaaldelijk mel
ding maakten. Nu weer had genoemde heer een
manifest gericht aan het Nederlandsche Volk. In
dit manifest weid gezegd, dat öf de koning tegen
zijn wil buiten aanraking gehouden wordt met het1
volk, ofschoon hij tot regeeren in staat is, öf deze
afzondering is het gevolg geweest van Z. Ms. gezond
heidstoestand.
Do regeering dient in beide gevallen ter verant
woording te worden geroepen. De heer Tindal zei
de: Ik kan elke overtuiging eerbiedigen, maar ik
walg van elke huichelarij. Er zijn bladen die tegen
geen vleierij opzien wanneer zij spreken over het
'vorstelijk huis, maar die intusschen den vorst dien
zij zeggen lief te hebben willen verlagen tot een
handelende machine. Dit mag niet. Het Neder
landsche volk is te veel verschuldigd aan het huis
van Oranje. Men zij ten minste oprechtwil men
een republiek, men kome er ten minste feitelijk
voor uit, maar men trachte niet een geslacht, waar
aan het land groote verplichtingen heeft zedelijk te
vermoorden. Wij hebben een grondwet. Deugt die
niet, dan moet, zij veranderd wordenmaar zoo
lang wij deze grondwet hebben, zal ik eischen, dat
zij geëerbiedigd worde, in de eerste plaats door hen,
die gezworen hebben, haar te handhaven.
De heer Tindal stelde nu de volgende motie voor:
De openbare vergadering der kiesvereeniging
„Amsterdam," gehouden op 13 October 1890, ge
hoord den inleider, van oordeel dat er aanleiding
bestaat, aan te nemen, dat gezondigd is tegen art.
38 der grondwet, noodigt -de kiesvereeniging ,,Am
sterdam" uit
lo. zich te wenden tot de Tweede Kamer der
Staten-Generaal tot het houden van een parlemen
taire enquête,
2o. zich te richten tot alle kiesvereenigingen in
Nederland met het verzoek om dat adres te steunen.
Deze motie verwierf echter niet den gewensch
ten bijval. De heer Fortuijn bijcestaan dooi zijne
getrouwen, durfde eene motie te -doen van den vol
genden inhoud
De vergadering, gehoord de inleiding van den
heer Tindal, hem dankzeggende voor hetgeen bij!
omtrent het koningschap heeft aan het licht ge
bracht, overwegende, dat daaruit overtuigend is j
gebleken, hoe het koningschap door de regeering I
slecht, gehandhaafd wordt, verklaart der Regeering
dank te zeggen voor hetgeen zij gedaan heeft tot,
ondermijning van het koningschap en spreekt dei
noodzakelijkheid uit van vervanging van het ko-1
ningschap door de republiek.
Er werd gezegd, dat dit punt niet aan de orde j
was en toen nam de vergadering eene motie aan
dat de koning of de regeering moet aftreden.
De heer Tindal heeft met dat al leelijk fiasco j
gemaakt en we gelooven met meer anderen, dat j
het doel door den heer Tindal beoogd, op verre na j
door deze openbare vergadering niet bereikt is. i
Wat meer zegt, de heer Tindal heeft door deze I
vergadering den steun en d3 sympathie van me
nig weldenkend Nederlander verbeurd.
De Raad van State vergaderde Vrijdag en Zater
dag in volle vergadering in verband met door het
ministerie genomen maatregelen tot voorziening in
de waarneming der regeering.
In eene Vrijdag te 's-Bosch gehouden verga
dering van de voorzitters van de katholieke kies
vereenigingen in Noord-Brabant is met algemeene
stemmen, op ééne na, de volgende motie aangenomen:
„De „Provinciale Bond dei R. K. kiesvereenigin
gen in Noord-Brabant,"
„in aanmerking nemende
„dat het nu aan bet bewind zijr.de ministerie,
ondanks alle vriendelijke en dringende vertoogen,
ondanks de van alle zijden geopperde bezwaren en
bedenkingen, gemeend heeft de verantwoordelijkheid
op zich te moeten nemen van het thans ingedien
de wetsontwerp tol legerorganisatie
„dat bij de Memorie van Toelichting van genoemd
wetsontwerp met geen enkel woord gewag wordt
gemaakt van de allergewichtigste bezwaren, die
van alle zijden tegen algemeenen dienstplicht en
afschaffing der plaatsvervanging werden te berde
I gebracht, evenals bestonden die bezwaren niet, of
I als waren zij de mobite der wederlegging niet
j waardig;
„dat dus dit ministerie, in plaats van deplaats-
vervanging en andere vrijheden in zake militieplicht
i te bestendigen, de behandeling .van een wetsont
werp mogelijk maakt, dat onnoodig der bevolking
den zwaarsten. bijna ondragelijken last oplegt;
„dat toch volgens het oordeel van den Bond geen
reden aan te voeren is, dat de eigenaardige ver
dediging, die de gesteldheid van ons vaderland
eischt, zulke zwate offers van de bevolking vor
dert en zulke inbreuk op de vrijheid wettigt.
„dat een ander ministerie zich wel zal wachten,
wederom een wetsontwerp op zich te nemen, dat
zoozeer indruischt tegen den aard, den vrijheids
zin en de waarachtige belangen van het Neder
landsche volk, en dat zooveel beroering in den
lande heeft verwekt;
„dat men van dit ministerie had mogen ver
wachten van de behandeling van zulk een wetsont
werp bevrijd te blijven, te meer nog daar het
ministerie wist dat dit onderwerp scheuring en
tweespalt tusschen de regeei ingsgezinde partij zou
de veroorzaken.
„Spivekt als zijne overtuiging uit, dat verdere
samenwerking tusschen dit ministerie en de Sta
ten Generaal ougewerischt moet geacht worden
„Besluit van deze zijne zienswijze, me! volko
men eerbiediging van ieders vrijheid, overtuiging
en onaf hankelijkheid, kennis te geven aan de ka
tholieke le len van de Eerste en de Tweede Ka
mer der Staten Generaal."
Bij het hevig on weder, dat Donderdag avond
te Groessen woeddesloeg de bliksem in
de woning, beboorende aan J. D. van Wijhe,
welke bewoond wordt door twee arbeidersgezinnen',
zonder echter brand fe vei oorzaken. De bliksem
sloeg door den schoorsteen, vernielde dezen en giug
door den kelder naar buiten Bij de inwonende
gezinnen was in enkele oogenblikken alles vernield.
Gem meubels!uk was heel gebleven. In het eene
gezin had men geen bord gehouden, alles was in
scherven en splinters. Als een wonder is het, dat
van de ialrijke aanwezigen niemand werd getroffen.
Men schrijft uit Kond urn van 17 October;
Een vreeselijk onweer woedde gisteren boven de
ze gemeente. Tot overmaat van ramp veroorzaak
te eene windhoos geduchte schade aan tal van
woningen. Het was hier in een oogenblik eeu too-
neel van vei warring en onsteltenis. 's Avonds
sloeg de bliksem in den roren van de hervormde
kerk. zonder brand te verooi zaken, en weid een
paard ;n de weide doodelijk getroffen.
Te Hindeloopen vielen omstreeks 9 uur drie zwa
re slagen, waai bij tusschen bliksem en donder geen
seconde te tellen wasalgemeen werd gevreesd
voor inslaan, en spoedig hoorde men ook het brand
bekken door de stad en zag men vlammen uit den
pas gerestaureerden toren slaan. Juist den vorigen
dag was men begonnen den steiger af te breken,
zooctat er nog een groot gedeelte van stond hier
aan hing een takel en daarvan gebruik makende,
trok men de slangen een eind in de hoogte, zoo
dat de spuitleider de zwakke plaats beter kon over
zien. Spoedig was men de vlammen, dank zij het
'flink optreden der brandweer, meester.
Uit den Haag wordt aan de Hollandsche bla-
den gemeld, dat de heer Hofstede het voornemen
I heeft, zijne betrekking van hoofddirecteur der pos-
