No. 457. Woensdag 17 September 1890. 6e Jaart».
Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuw sell-V7 laanderen.
F. DIELEMAlY.
AXEL.
Staalknmliu Overzicht.
iruiiHMiliindsch Nieuws.
AMI,SCII!
COIIRAIMT.
Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag'- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonderl. numm. 3 ct.
DRUKKER UITGEVER
Advertentie n van 1 tot 4 regels 25 cent
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE uren.
Bijna op denzelfden tijd kwam te Amsterdam
het congres bijeen voor de veiligheid en gezondheid
in fabrieken en werkplaatsen, vergaderde té Liver
pool dat der Trades Unions en werd te Luik het
internationaal Katholieken-Congres ter bespreking
der sociale vraagstukken.
Qp den eersten dag der zittingen van hetLuiksche
Congres werd een brief voorgelezen van kardinaal
Manning aan den bisschop van Luik, welk schrij
ven belangrijk genoeg is om hier een plaats te
erlangen.
Monseigneur zoo schrijft de kardinaal het
Congres van Luik heeft de quaestie van den ar
beid in nijverheidsondernemingen verstandig om
schreven door haar onder de sociale vraagstukken
te plaatsen. De staathuishoudkunde houdt zich
niet slechts bezig met waarden en ruilmiddelen en
met a|Éüje contracten, maar zij moet eene studie
make» van het ir.enschelijk ieven in al zijne be
hoeften en in zijn welzijn. Het is onmogelijk er
over te discuteoren. hoeveel uren per dag of
eene vrouw moeten werken, zoolang men het niet
eens zal zijn over het aantal uren. dat een mensch
iederen dag moet wijden aan de behoeften van
zijn leven als mensch, en over den tijd, die eene
vrouw dagelijks noodig heett om zich van hare
plichten te kwijten.
Den arbeid en het loon te stellen vóór de be
hoeften van het menschelijk en huiselijk leven, is
de door God en de natuur voorgeschreven orde
omkeeren en de menschelijke maatschappij in haar
oorspronkelijk beginsel te gronde richten. De econo
mie der nijverheid wordt beheerschf door de hoogste
zedelijke wet, die al hare verrichtingen bepaalt, be
grenst en controleert.
Yan deze zedelijke controle uitgaande, kan ik
zeggen, dat voor den arbeid van mijnwerkers en
voor iederen anderen zwaren arbeid een werkdag
van acht uren billijk en redelijk is, Voor den min
der zwaren arbeid kan gevoegelijk een werkdag
van tien uur worden aangenomen. Het is niet
redelijk, eenzelfden maatregel vast te stellen voor
zwaren en voor minder zwaren arbeid.
Het is moeilijk te begrijpen, dat eene moeder
die aan het hoofd van eene huishouding staat, ver
van hare kinderen kan werken. Het voorafgaand
geheiligd huwelijks contract verzet zich tegen ieder
later contract van belangen, dat eene schending
van het eerste zou wezen. Wat de overige vrou
wen betreft, acht of tien uur arbeid per dag is al
wat zij kunnen geven, zonder de noodzakelijke
vervulling der plichten van het menschelijk leven
en haar recht om bij eigen haard het huiselijke le
ven te genieten, in de waagschaal te stellen.
Aan de kinderen mag geen arbeid worden ver
oorloofd voordat zij hunne opvoeding behoorlijk
hebben voltooid. De hiervoor noodige tijd hangt
af van de verscheidenheid der voorwaarden van
het maatschappelijk l9ven bij de verschillende na-
tien. Intusschen moet voor bijna alle landen de
grens van den voor het schoolbezoek bestemden
leeftijd ruimer worden genomen.
Voor jonge meisjes moet iedere arbeid, die voor
hare gezondheid nadeelig of gevaarlijk is, worden
verboden.
Het behoort door de wet streng te worden ver
boden, kinderen en vrouwen in de mijnen te laten
werken; hetzelfde geldt voor den nachtarbeid.
De zondagsrust behoort den arbeiders door de
wet te zijn verzekerd; het staken van eiken arbeid
op dien dag, behoudens enkele dringende gevallen.
I dient te worden voorgeschreven, onder bedreiging
van straf tegen overtredingen.
Indien eene Christelijke regeering in het chris
telijk heelal eene zonderlinge uitzondering wil ma
ken door den dag des Heeren niet te erkennen,
dan moet zij ten minste, ter wille van de gezond
heid en om physiologische redenen, één rustdag
per week aan de arbeidende klassen toestaan
Eindelijk is het recht van vereeniging, met het
doel om elkander onderling te helpen en te steu
nen, een natuurlijk en wettig recht, dat zoowel
toekomt aan den kapitalist als aan den voortbren
ger, zoowel aan den patroon als aan den werk
man. Deze soorten van vereen igin gen zijn zoer
vruchtbaar en zeer bevorderlijk aan den vrede,
wanneer de meesters en de werklieden zich ver
eenigen tot broederschappen of corporatiën. In
dien zij daarentegen gescheiden en van elkander
onafhankelijk blijven, dan bebooren zij vrijelijk en
zonder getuigen te kunnen onderhandelen, zoodra
tusschen hem eene moeielijkheid ontstaat, en in
dien zij er niet in slagen het met elkander eens
te worden, dan moeten zij hare verschillen kun
nen onderwerpen aan den raad van scheidsrech
ters. vrijelijk door beide partijen gekozen.
Indien eindelijk ook door deze arbitrage de vrede
niet tot stand wordt gebracht, dan zou de maat
schappij in het algemeen, om zich zelve te be
I schermen, óf uit eigen beweging tusschen beiden
kunnen komen, óf ten minste zich kunnen wen- j
den tot het wetgevend gezag.
Mijn laatste woorden, Monseigneur, schijnen wel-
I licht heftig en gewaagd. Ik geloof niet dat het
j ooit mogelijk zal zijn, op eene afdoende en duur
zame wijze vreedzame betrekkingen tusschen pa
troons en werklieden tot stand brengen, zoolang)
men niet zal hebben erkend, vastgesteld en in het
openbaar bevestigd een rechtvaardigen en behoor
lijken maatstaf tot regeling van de winsten en de
loonen, een maatstaf door welke alle vrije con
tracten tusschen kapitaal en arbeid zouden wor
den beheerscht.
En omdat de waarden in den handel aan on
vermijdelijke wisselingen onderworpen zijn, zouden
die vrije contracten op gezette tijden bijvoorbeeld
om de drie of vijf jaren, moeten worden herzien,
ten einde de wederzijdsche overeenstemming te
kunnen behouden. Deze voorwaarde zou in het j
contract zelf moeten worden opgenomen.
Kardinaal Manning is door de vergadering in
vele opzichten in het gelijk gesteld, zoodat deze
brief als 't ware eene weerspiegeling is van het
op het congres verhandelde.
Zaterdagnamiddag is in vereenigde zitting van
de beide kamers de tegenwoordige zitting der Sta
ten-Generaal door den minister van binneriland-
sche zaken gesloten met de volgende rede
Mijne Heeren!
„Ter voldoening aan de opdracht des Konings
vervul i k de aangename taak u Zijner Majesteit»
dank te betuigen voor de ijverige zorgen door u
aan 's lands belangen besteed.
„Dank zij uwe medewerking, kwamen in dit
zittingjaar gewichtige wetten tot stand, die op do
zedelijke en stoffelijke welvaart des lands gunsti-
gen invloed kunnen uitoefenen.
„De gedeeltelijke/herziening van de wet op het
lager onderwijs en het wetsontwerp tot regeling
van het militair onderwijs mochten uwe goedkeu
ring verwervon
„Door de nieuwe regeling van de pensioenen van
burgerlijke ambtenaren, van hunne weduwen en
weezen en van de mindere geëmplooieerden bij de
inrichtingen van 's rijks zee- en landmacht, is de
toekomst van menig gezin beter dan tot dusver
-verkeerd.
„Handel en scheepvaart zullen worden gebaat
door de overeenkomsten nopens de afschaffing dei-
kanaal- en havengelden op het Noordzeekanaal,
welke overeenkomsten door u werden goedgekeurd
voorts door de wijzigingen die in de wet op de
consulaatrechten gebracht zijn en door de verbete
ring van de rivier de Waal, waarvoor de noodige
golden door u werden toegestaan.
„Verwacht mag worden dat de belangrijke over
eenkomsten, met de drie groote Spoorwegmaat
schappijen hier te lande gesloten, en bij de wet
bekrachtigd, aan de volkswelvaart zeer ten goede
zullen komen.
„Door de in de wet op de zeevisscherijen aan
gebrachte wijziging, waartoe een uwer léden het
initiatief nam. weid een verbod opgeheven, waar
onder een deel onzer nijvere visschersbevolking ge
drukt ging.
„Verschillende wetsontwerpen ter uitvoering van
nepalingen der Grondwet werden u aangeboden.
Een daarvan, strekkendq om uitvoering te geven
aan art. 99 van ovengenoemde wet, werd door u
aangenomen.
„In naam des Konings sluit ik deze zitting van
de StatenGeneraal."
Den minister van binnenlandsche zaken werd,
na het uitspreken dezer sluitingerede, door de com
missie uitgeleide gedaan, waarna de vereenigde ver
gadering door den voorzitter werd gesloten.
Behalve het bureau en de commissieleden
voor het in- en uitgeleide van den minister, waren
bij het uitspreken der sluitingsrede in de vereenigde
zitting der Staten-Generaal alleen tegenwoordig de
heeren Levyssohr. Norman, v. d. Schriek, Zaayer,
v. d. Velde, Michiels van Verduynen. Goekoop,
Mackay, Merkelbach, Dobbelman, Van Bylandt en
Land.
De gereserveerde tribune was matig bezet, de
publieke tribune ledig, naar men zegt. omdat de
deuren, waarvoor zich eene menigte bezoekers ver
drongen, niet opengemaakt konden worden.
De „Avondpost" deelt hieromtrent mede
Toen het oogenblik der opening was genaderd,
en zich langzamerhand een dichte drom van men-
