Gemengd Aieuws.
■waartegen de rechterzijde zich verzet.
De beer De Beaufort wijst er op, dat het onzeker is
of niet nader een ontwerp zal ingediend worden van
aantastenden aard op het karakter der openb school,
daar èn min. Mackay èn min. Keuchenius vroeger dat
karakter godsdienstloos hebben genoemd.
Spf bestrijdt 't subsidiestelsel, waarbij geen waar
borg bestaat voor goed bijzonder onderwijs en wijst
op deo gröoten druk. dien het ontwerp voor vele ge
nieenten zal tengevolge hebben.
De heer Schaepman verklaart dat de redevoerin
gen bewijzen, dat men wel is voorbereid. Ten stellig
ste ontkent hij dat de scholen in Limburg en Noord-
Brabant katholieke scholen zijn. „Er ontbreekt het
religieus karakter, dat wij Verlangen, wij willen onze
kinderen katholiek maken in hal t en nieren. Boven
dien wij willen geen afhankelijkheid van gemeente
besturen maar vrije scholen. Wel degelijk is bet ont
werp aannemelijk voor katholieken."
1 lij komt ook nog op tegen de onderscheiding tus-
schen leeken en geestelijken, üer.-k. schatten het
leeken-onderwijs zeer hoog en Zullen de leeken-on-
derwijzers niet aan de deur zetten. In strijd met den
heer Van Houten zal de spreker elke poging om den
schoolstrijd te beëindigen zonder zijn beginsel prijs
te geven, steunen.
De heer Van der Feltz betoogt dat het ontwerp na-
deelig zal zijn voor het gehalte van het openbaaj on
derwijs en dat door toevoegi ng aan de eischen van
kerkelijke zijde de schoolstrijd niet geëindigd zal zijn
De heer Gleichman, conciliant gezind, wenscht
meer waarborgen in het beiang van het openbaar on
derwijs. Hij vraagt pertinent of de regeering verde
re eischen van de antirevolutionnairen zal toegeven?
Zoo ja dan zou hij tegen stemmen.
In de St.-Ct. wordt de aandacht van het pu
bliek gevestigd op de omstandigheid, dat de ver
mindering van het port der gedrukte stukken, pa
pieren en bescheiden en monsters van koopwaren,
van 5 cent tot 3 cent voor elk gewicht van 50
gram of gedeelte van 50, met een minimum van
15 cent voor de papieren en bescheiden en van 5
cent voor de monsters, welke port vermindering is
vastgesteld bij het koninklijk besluit van 24 Mei
jl. (Staatsblad no. 68), alleen van toepassing is voor
de verzendingen naar de Nederlandsche koloniën
en bezittingen in Oost- en West-Indie, langs een
anderen dun den rechtstreekschen zeeweg. De
vermindering geldt dus niet in het veikeer met
de landen der algemeene postvereeniging, bedoeld
bij art. lc van het koninklijk besluit van 14 Maart
1879 (Staatsblad no. 45), waarvoor het port der
hierboven vermelde stukken, evenals vroeger op
5 cent voor elk gewicht van 50 gram of gedeelte
van 50 gram, met een minimum van 15 cent voor
de panieren en bescheiden, en van 75 cent voor
de monsters, bepaald blijft.
Het bestuur der vereeniging „De Dageraad,"
heeft zich per adres tot de Tweede Kamer der
Staten-Generaal gewend met eanige beschouwin
gen, betreffende het Wetsontwerp tot herziening
van de Wet op het Lager Onderwijs.
Allereerst meenenzij, dat het standpunt bij het
ontwerpen dezer wijziging ingenomen, dat de ou
ders in de allereerste plaats geroepen zijn te zor
gen voor het onderwijs hunner kinderen en de toe
passing dat van ieder schoolgaand kind met uit
zondering van bedeelden, van hen, die. schoon
niet bedeeld, onvermogend zijn, een billijk school
geld gegeven word, niet in overeenstemming is.
met het staatsbelang. Op den Staat rust h. i.
minstens gelijke als op da ouders, daargelaten nog
of niet zelfs uitsluitend de Staat geroepen is de
kosten voor voldoend onderwijs te bestlijden. De
redactie van art. 46 al. 1 en 4 dar vigeerende wet,
verdient verreweg de voorkeur boven de voorge
stelde.
Als grondslag voor hunne verdere beschouwin
gen meenen zij, dat htt onderwijs in het belang
der gemeenschap voor allen toegankelijk, vol
doend en algemeen zij, dat slechts de Staat bij
machte is daar voldoende voor te waken en dat
het dus de plicht van den wetgever is, zulke maat
regelen voor te schrijven, dat het onderwijs aan
dien drieledigen eisch beantwoordde.
Ten slotte behelst het adres een verzoek tot de
de Tweede Kamer, er voor te waken, dat door de
aangewezen gevaren geen onherstelbaar nadeel
aan het onderwijs dos volks worde berokkend, er
voor te zorgen, dat door eene volkomene gelijk
stelling van het Eijzonder met het Openbaar On
derwijs zoo in plichten als rechten een krachtige
stoot ten goede aan ons Onderwijs worde gegeven,
en dat eindelijk door uitvoering van den leerplicht
tot minstens het veertiende jaar aan den meest
dringenden eisch des tijds worde 7oldaan zonder
welks inwilliging de be.-rie wetten op het Onder
wijs weinig of niets zullen baten ten behoeve van
de groote massa des volks.
De Inspecteur van het L. O. in de 2o in
spectie, maakt bekend, dat het examen ter ver
krijging der acte bedoeld in art. 55a der wet van
17 Aug. 1878 (Stbl. no. 127), zal gehouden op 7
October e.k. en volgende dagen.
Adspiranten wenden zich met de noodige stuk
ken, voor 20 September e.k. tot hunnen districts
schoolopziener.
A X E I
2 3 Augustus 18 8 f».
Onze lezers zullen zich wellicht het bericht
herinneren, waarvan wij onlangs melding maakten,
nl. dat tijdens de kermis te St. Gilles Waes, de
paaiden v«m een aldaar vertoe venden circus-hou
der, uit hoofde van besmettelijke ziekte, zijn af
gemaakt.
Naar aanleiding daarvan schrijft men ons uit
Kii uter
Dat België niet kwistig is in vergoeding voor
vee of paarden, die volgens wettelijke voorschrif
ten moeten onteigend worden, blijkt wel uit het
feit, dat voor de paarden, bedoeld in bovenstaand
geval, slechts eene som van 300 francs voor elk
afgemaakt paard beschikbaar gesteld wordt.
Het valt dan ook niet te loochenen, dat in een
dergelijk geval het Rijk in het algemeen belang
den eigenaar arm maakt, zonder eenigennate te
letten op de betrekkelijke waarde van bet onteigen
de. Mijns inziens zou men te dien opzichte een
beteren grondslag dienen aan te nemen, en meer,
zooais bij ons, met de innerlijke waarde rekening
moeten houden.
De commissaris des koninga in Zeeland,
maakt bekend, dat de opening der jacht op klein
wild, met uitzondering van die op fazanten, in de
provincie is bepaald op Zaterdag 31 Augustus 1889;
dat de jacht op fazanten zal worden geopend op
Dinsdag 1 October 1889, en (Ut de korte jacht zal
geoorloofd zijn dagelijks en de lange jacht op Maan
dag, Woensdag en Zaterdag van iedere week, als
mede op de vier dagen, voorafgaande aan de slui
ting der jacht, alles met uitzondering van de Zon
dagen
Bij het Dinsdag te Breda gehouden examen
voor hoofdonderwijzer is de heer A. Weisfeldt,
onderwijzer aan school B te Terneuzen, geslaagd.
Bij kon. besl. is benoemd tot 2e luit. bij het
5e bat. der rustende schutterij in de provincie
Zeeland, de fleer A. M. J. H. baron Collot d' Es
cury.
De heer D. ThoPns te Terneuzen, is aanne
mer geworden van de Woensdag te Hoofdplaat
gehouden aanbesteding van het maken van zink
werk met het leveren en storten van steen aan
den calamiteusen Thomaespolder, voor de som van
19785.
Uit Leeuwarden wordt van 18 Aug. aan de
N. R. Ct. gemeld:
Hedennamiddag te half 5 uur barstte een hevi
ge brand uit in de door stoom gedreven meelfa
briek van de firma J. Wijbrandi, staande op Olde
Galileën aan de Dokkumei Ee. Ofschoon spoedig
verscheidene brandspuiten waren aangekomen, was
de brand reeds van dien omvang geworden, dat
aan blusschen niet viel te denken. De geheele fa
briek was dan ook binnen den tijd van een uur
in de asch gelegd, evenals de voorraad graan,
meel, er.z. Slechts de muren zijn voor een ge
deelte blijven staan. Sedert den vorigen avond
was niet in de fabriek gewerkt. Gebouw en ge
noemde voorraad waren geassureerd.
De fabriek werkte met eene machine van 35
paardenkracht. Zij was pas \óór omstreeks 12
jaren gebouwd, in de plaats van eene door wind
gedreven meelfabriek, die destijds mede door brand
was vernield geworden.
De eigenaar der fabriek bevindt zich in het bui
tenland.
Nader schrijft men, dat er zulke zware vermoe- i
dens zijn gerezen, legen een der eigenaren F. W.,
en den boekhouder J. B.. dat nog denzelfden avond
een gerechtelijk onderzoek is ingesteld.
Dit onderzoek heeft van Zondagavond 7 uur tot
's nachts 3 uur geduurd, en is toen geëindigd met
de voorloopige aanhouding van beide verdachten
en hunne overbrenging naar het huis van bewa
ring. Maandagmiddag is de instructie voortgezet
en zijn er op nieuw verschillende getuigen gehoord.
De Fransche schilder Eugène Delacroix ont-
dekte eens. toen hij bij baron Rotschild te gast
was, dat deze schatrijke bankier juist een kop
had, zooals hij reeds maanden lang zocht voor
een bedelaar op een zijner ontworpen schilderijen, en
toen Rotschild dit vei nam, verklaarde hij zich, in
het belang der kunst, bereid om als model voor
dien bedelaar te zitten.
Zoo werd Rotschild een bedelaar in 's kunste- j
naars atelier. Hij kreeg een lang, wijd kleed aan, j
een staf in de hand en werd zoo geplaatst, Jat
hij op de toegangstreden van een Romeir.schem
tempel scheen uit te rusten.
Een jonge kunstenaar, vriend en leerling van
Delacroix, de eenige die vrijen toegang had tot 1
het atelier, was blij verlast, toen hij daar dien
bedelaar vond zitten. Hij wensehte den meest
ter geluk met de vondst van een zoo geschik-
model, en in de meening dat hij een werkelijken
bedelaar voorhad, stopte hij den man heimelijk
een 20-fhmcstuk in de hand. Rotschild dankte
met een blik en behield het geld.
Na het vertrek van den jonkman vroeg hij De
lacroix inlichtingen omtrent zijn viiend. Hij ver
nam, dat deze in vrij bekrompen omstandigheden
verkeerde en met lesgeven wel zijn ondeihoud j
verdiende, maar dat hij nog carrière maken moest
en dat gebrek aan de noodige middelen hem daar
in belemmerde. Rotschild schreef naam en adres 1
van don jongen kunstenaar op, en niet lang daar
na ontving deze een brief, waarin hem werd ge
meld, dat een weldaad altijd vruchten draagt, en
dat de renten van't mild gegeven geldstuk toevallig
bij den bankier Rotschild waren vergaard, waar
de jonkman over 10,000 fr. kon disponeeren.
Uit het dagboek van Mahmud Efferdin Khan
geheimsecretaris van Nasserdin, Shah van Perzie.
Op de tentoonstelling van Parijs ontmoette Di
nah Saiifon, koning van Senegal, den Shah van
Perzie en vroeg hem over den indruk, welken zij- j
ne reis door de verschillende Staten van Europa
op hem gemaakt had. De Perziche majesteit liet
hem -het volgende uit het dagboek door zijnen ge-
hei mschrij vei1 voorlezen
Karakt e r De Russen hebben een groven
mond.de Duitschers een brutalen, de Nederlanders
een voorzichtigen, de Engelschen een grooten, de
Belgen een vluggen, de Franschen een fijnen.
Conversatie: ln Rusland sprak men over 1
politiek, in Duitschland over milliarden, in Neder-
land over effecten, in Engeland over winst en ver-
liee, in Belgie over grapjes, in Frankrijk over al-
les en niets.
Aan tafel: De Rus hapt caviaar, de Duit-
scher slokt zuurkool, de Nederlander eet kaas, de
Belg smult worst, de Engelschman eet beaf, de
Franschman snoept tête de veau.
Drank: In Rusland drinkt men arac, (stijgt
naar het hoofd), in Duitschland bier, (maakt zwaar
moedig), in Nederland thee, (voor zieke menschen
goed), in Belgie limonade, (voor vrouwen), in En
geland wisky, (maakt woedend), in Frankrijk cham
pagne, (is lekker).
Op reis: De Russen knorren, de Duitschers
drinken, de Nederlanders rooken, de Belgen flui
ten, de Engelschen gapen, de Franschen loopen.
Merkwaardigheden: In Rusland kozak
ken, in Duitschland kanonnen en sabels, in Neder
land kanalen 6n molens, in Belgie kerken en stad
huizen, in Engeland schepen en lange neuzen, in
Frankrijk de Eiffeltoren en veel prullen.
Beoordeeling: Rusland is een goed land
voor ijsberen, Pruisen voor luitenants, Holland voor
waterratten, Belgie voor praters. Engeland voor
joden en kramers, Frankrijk voor smalhansen en
