Zaterdag 27 April 1889
Jaarg.
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Nieuws- en Advertentieblad
F. DIELEMAN
AXEL.
Staatkundig Overzicht.
Binnenlandse]! Nieuws.
Dit Blad versehijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS:
per 3 Maanden
50 centfranco per post 60 cent
voor België 80 cent. Afzonderl. numm. 3 ct.
DRUKKER UITGEVER
Advertentiën van 1 tot 4 regels 25 cent;
voor eiken regel meer 5 cent. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend. Plaatsing 3/2 maal.
Advertentiën worden franco ingewacht, uiterlijk
tot Dinsdag- en Vrijdagnamiddag TWEE nren.
Te Gent heeft eene groote socialistische betoo
ging plaats gehad. De maatschappij Vooruit, die
zeker aan het hoofd staat van al de socialistische
inrichtingen in Belgie, heeft eene oproeping gericht
aan al de partijgenooten des lands, om te komen
deelnemen aan de inwijding van hare nieuwe lo
kalen. Te oordeelen naar de grootte van den stoet
die zich door de straten bewoog, was aan die op
roeping nog al ijverig gevolg gegeven Het getal
deelnemers wordt zonder overdrijving op 5 a 6
duizend geschat. Hij werd geopend door eenige
ruiters, met vlaggen in de band, gezeten op de
zware trekpaarden waarmede Vooruit zijne kolen
vervoert. De dokwerkers hadden allen eenen lan
gen blauwen kiel aan, de groep der Garibaldianen
was in rood overvest, de Gentsche fabriekmeisjes
kon men herkennen aan hare armoedige plunje,
terwijl de Antwerpsche socialisten - zeer talrijk
vertegenwoordigd het uitzicht hadden van wel
gestelde burgers, en de Brusselaars zich als op
rechte pschutteux voordeden. Talrijke roode vlag
gen waren in den stoet ontrold en een drietal mu
ziekkorpsen speelden onderweg de Marseillaise,
den Artevelde-marsch, enz. Er waren nog al wat
nieuwsgierigen langs den weg, maar overal werd
ue beste orde in acht genomen.
De nieuwe succursaal van Vooruit is onbetwist
baar. hoe men ook over het socialisme oordeele,
eene merkwaardige inrichting. Op eenen door de
socialistische maatschappij aangekochten grond van
60U0 vierkante meter op den Nijverhoidsboulevard
is de nieuwe bakkerij opgericht, met twee kneed
machines en zes heetwaterovens. Al de zalen zijn
electrisch verlicht door eene stoommachine van 20
paardenkracht. Naast de bakkerij zijn er maga
zijnen van kleederen, ellegoederen en kruideniers
waren gevestigd. Op derzelfden grond verheffen
zich de groote kolen magazijnen die twee millioen
kilo kolen kunnen bevatten.
Een feestnummer van Vooiuit geeft de volgen
de bijzonderheden over de inrichting der socialis
tische coöperatie.
Vooruit telt op dit oogenblik 4000 familiën als
lid, voor wie wekelijks 43,000 brooden gebakken
worden. De maatschappij Vooruit huurt het lokaal
op de Graanmarkt. Al het materiaal daar aan
wezig is haar eigendom. In dit lokaal werkt eene
drukkerij, niet het eigendom der maatschappij, en
daar wordt het socialistisch dagblad Vooruit ge
drukt.
Vooruit bezit in de Chartreuzenstraat een groot
lokaal, waar haar schoen magazijn en werkhuizen
voor schoen mak ers, timmerlieden, smeden en ciga-
renmakers zijn ingericht. Verder heeft men een
uitgestrekten cour, een groote turnzaal en goed
ingerichte zittingszalen voor de werkersmaatschap
pijen, alsook een koffiehuis-
Vooruit bezit in de stad drie volksapotheken
en heeft ook een wel voorzien kruideniersmagazijn
een uitgebreid magazijn van ellegoederen, gemaak
te mans- en vrouwenkostumen en een lijk en wel
ingericht schoenmagazijn. Deze drie inrichtingen
doen jaarlijks voor meer dan 350.000 francs za
ken. Vooruit telt 150 bedienden en werklieden
van allen aard' en drijft voor ruim 2,5 millioen
frank handel per jaar.
De berichtgever der nieuwe Rotterdamsche cou
rant voegt er bij, dat tevens de winsten op ver
koop van drank en eetwaren een aanzienlijk
sommetje uitmakende uitsluitend besteed wor
den voor de socialistische propaganda.
De handelsoperatién van Vooruit zijn wezenlijk
voorspoedig te noemen; de aangehaalde cijfers be
wijzen wat de werklieden door samenwerking
kunnen bekomen. De geestdrift die straalt uit het
bovenaangehaalde feestnummer schijnt nochtans
maar onder benefice van inventaris als oprecht te
mogen aangenomen worden. Vooruit, winnende
als coöperatieve maatschappij, schijnt te verliezen
als politiek socialistische inrichting. De laatste
provincie- en gemeenteverkiezingen, waarin de so
cialisten kandidaten hadden voorgesteldlieten
reeds eene kleine verzwakking opmerken. Het
aangegeven getal van 4000 familien als lid ver
sterkt dit vermoeden. Terwijl Vooruit vroeger een
getal van 7000 aangaf, kan eene anti-socialisti
sche maatschappij, jonger dan Vooruit (ook coöpe
ratieve bakkerij, enz.) op een getal deelnemers
van 6000 familien wijzen.
Dit geeft aanleiding tot de onderstelling dat de
groote socialistische betooging niets anders is ge
weest, dan eene dier monster-reclamen. •waarmee
de socialisten zeer behendig het volk weten aan
te lokken.
Naar van welingelichte zijde wordt verzekerd,
is Z. M. de koning niet op ue hoogte gesteld van
den politieken toestand.
Door de ministers van binnenlandsche zaken
en van financiën is afwijking van het verbod var.
in- en doorvoer uit het buitenland van varkens,
van versch en gezouten varkensvleesch en van af
val van varkens toegestaan voor varkenshaar, be
werkt voor de fabrikage van borstels.
Vermoedelijk tegen 30 April worden, naar
het Vad. vej neemt, de kamers in vereenigde ver
gadering bijeengeroepen.
De Eerste kamer kwam Dinsdagavond in
korte zitting bijeen tot hervatting der werkzaam
heden.
De van de Tweede kamer ingezonden en door
haai" aangenomen wetsontwerpen, waaronder die
tot 't tegengaan van overmatigen arbeid voor jeug
dige personen en vrouwen, werden verzonden naar
de opnieuw saamgestelde afdeelingen.
Dinsdag morgen half elf deed generaal Wil
liam Booth, chef van den generalen staf van het
Leger des Heils, zijne intrede in Leiden. Iu de
Stadszaal, waar de bijeenkomst plaats had, was op
de tribune, Daast het koor, dat uit ongeveer honderd
soldaten, onder welke één zuigeling, bestond, een
orkest, bestaande uit serafine-orgel, harp en cornet-
a-pistons, gezeten ter begeleiding van de liederen,
die werden aangeheven.
De zaal was slechts matig bezet, niettegenstaande
de uitnoodigingen zoowel aan de professoren der
theologische faculteit als aan ae Leidsche predikan
ten gezonden. Alleen prof. Acquoi was aanwezig.
Na een kwartier wachtens werd de generaal, om
stuwd door zijnen staf, onder de halleluja's zijner
volgelingen, door majoor Hodder opgeleid. Na een
kort gebed en een duo door majoor Olifant, btoch
en kapt. Stock onder begeleiding der harptonen aan
geheven, verrees de generaal van zijnen zetel. Hij
heeft een indrukwekkend figuur, is vrij lang eu heelt
eene aangename, buigzame stem. Hij spreekt zeer
kalm en is goed te volgen, zoowel door zijne dui
delijke uitspraak als door de wijze waarop hij steeds
den' volkstoon weet te treffen. Uitgaande van de
woorden in Johannes' Algemeenen zendbrief hoofd-
stuk I neergelegd, besprak hij den godsdienst dei
negentiende eeuw, niet uit een wetenschappelijk maar
uit een sociaal oogpunt. Na hem betrad een Hin
doe de estrade om getuigenis af te leggen van zijne
ïedding. Na een solo van majoor Hodder, waarbij
het koor somtijds inviel, en eenige raededeelingen
van adjudant Stoch, en gebed en gezang door het
geheele leger, werd de bijeenkomst gesloten.
Ook uit een brief van den landverhuizer A.
H. Prosman blijkt dat de Iersekecaars, die naai
de Argentijnsclie Republiek togen, aanvankelijk
stof tot tevredenheid hebben. Wij nemen uit ge-
melden brief het volgende over
Het was nacht en donker toen wij aankwa
men, na een tocht van vijf uren op een met zes
ossen bespannen kar, en dachten aan Abraham
die ook eens op Gods bevel land en maagschap
verliet Wij zetten de kisten in de rondte en be
zorgden zoo goed dit kon aan onze vrouwen er.
kinderen een rustplaats. Om beurten waakten w\)
toi" de dag aanbrak. O, welk een ruim land
Onze kolonie is ruim 800,000 Hectaren groot, En
alles is onbebouwd. Des morgens bouwden wij
eene tent, waarin wij veertien dagen vertoefden
het vuil goed waschten wij in de rivier, en
dank zij de goede zeep die hier is minstens
even helder dan bij u in het heet water kan ge
schieden.
Thans zijn wij in onze woning. Het huis Kost
80 pezer (gulden). Het zijn houten huizen, niet
van planken maar van boomstammen, Dan wordt
bet eene hout tegen het andere gezet gelijk bij u
een paal in den grond.
Het hout heeft de zwaarte van gewone heipa
len, met bamboeriet er rond gespijkerd, waarvan
de openingen met klei dichtgestreken zijn. Het
dek is van rietstoken doen we buicen. Een zol
der kennen wij niet, maar wij zijn er mede te
vreden.
Wij krijgen dagelijks 44 pond vleesch van goe-
de gezonde ossen, dat is 98 pond in de week. En
dagelijks 5 pond zeer voedzaam broodbollen zoo
groot als een krentekoek en omstreeks een ons
in gewicht. Als men het op een droge plaats
hangt, kan men het lang houden.
Wat waren wij te Ierseke bekommerd tegen
den winter; en nu zitten wij in het warme lana
in overvloed van eten. Ik geloof dat het goed was
als duizenden de wereld in trokken, niet om rijk
te worden maai om het aardrijk te helpen be
bouwen want wel heeft de Heere Jezus gezegd
dat de mensch bij brood alleen niet zal leven,
maar Hij heeft toch nooit gezegd dat de mensch
zonder brood zal leven. Als de menschen komen
willen, er is hier geen nood, als men namelijk
