e Mazda
bron-
.tuinbon^
;ft te betalen
_ii _r
vzoa 'Jr:
Schaakprobleem
METSELAARS
BEKISTERS,
TIMMERLuj
oeiende automerk j
01620-23434
Kraaien
Groene vingers"
Vensterparaplu
van Albatros
Drie Sans
gevraagd
Aanbieden: s,
houwer8vest
Antwerpen, tel. 031/3,
1705 '3' I
DIREKT
AF FABRIEK
Klassieke. nostalgische
tuinbank in handig bouw.
pakket 1.95 m lang.g^
moHelde metalen steunen
en 20 zware beukenhouten
latten. Kompleet voor mon
tage, met alle benodiqde
bevestigingsstukken.
Slechts 129,inci, BTW
franco huis rembours.
Bestellen: advertentie uit-
knippen en met uw naam
en adres in ongefrankeer-
de envelop sturen aan Ant
woordnummer 10, Bres-
kens. Tel. 01172-1851
(Handelaren en instellin-
gen aantrekkelijke korting)
CRUSOH
Mazda 818 S sedan
j» kompleet met o.m.:
adiaalbanden 2-snelheden ruittwissn»
lektrische ruitesproeier gelaagd veilig'
idsglas in de voorruit stoffen vloer-
dekking en -stoelbekleding achteruitnj-
npen gescheiden remsysleera met rem-
krachtiger en remkrachtverdeler
iektrisch verwarmde achterruitslaap-
telen alarmknipperlichten stuurslot
tandrem kontrolelamp - tankslotenz.
Mazda818Scnnp»
Tel. 070-855100/855101
ONK B.V
DE FAMILIE der kraaien, waarin
maar liefst honderd soorten worden
ondergebracht kan men qua geeste
lijke ontwikkeling wel de „adel" der
zangvogels noemen. Gemeten naar
menselijke maatstaven kan men ze
zelfs intelligenter en slimmer dan alle
andere vogels noemen. De meeste
soorten zijn bijzonder leergierig en
nieuwsgierig. Daarbij hebben ze een
zeer groot aanpassingsvermogen.
Kraaien komen over de gehele wereld
voor. Ze zijn meestal eenvoudig va»
kleur, paren voor het leven en ver
blijven in de meest uiteenlopende ge
bieden. Buiten de broedtijd leven veel
soorten in groepsverband, hoewel er
ook enkele soorten zijn die in kolo
nies broeden. De noordeUjke soorten
vertonen een geregelde trek naar het
zuiden, terwijl andere zeer onrege
lmatig trekken.
Kraaien worden vaak tam gehouden,
ook wel als objecten voor gedrags
studies.
De gaai staat bekend omdat hij zeer
goed geluiden kan nadoen. In Zuid-
Nederland kennen we vooral de zgn.
Vlaamse gaai met zijn krijsende roep.
Een ander lid van de kraaienfamilie
is de ekster die in minder gunstige zin
bekend staat. Door zijn voorliefde
voor glinsterende voorwerpen is hij
door de loop der eeuwen tot symbool
van diefachtigheid gemaakt. Ook een
minder gewaardeerd lid van deze fa
milie is de zwarte kraai die in groep
jes optreedt en solitair broedt. Hij
heeft zich een minder goede naam
verworven als rover van eieren en
jonge vogels. De ondersoort is de
bonte-kraai die in de winter vanuit
het oosten naar Midden-Europa
komt. De meest karakteristieke tel
gen uit de familie der kraaiachtigen
zijn wel de raven. Voor de oude Ger
manen waren ze de boodschappers
van de goden en golden ze als sym
bool voor wijsheid. De raaf is bijzon
der vindingrijk en intelligent, zeker
als het gaat om voedsel te vergaren.
Vroeger broedde de raaf nog wel in
Nederland, nu echter trekt hij zich
terug tot diep in Duitsland en de
Zwitserse Alpen. Door de doelmatige
natuurbescherming is hun stand de
laatste jaren weer iets verbeterd. Dit
is zeer verheugend want zij zijn zeer
nuttig als verdelgers van insekten.
G. DE WIT
HORIZONTAAL
1. uitheemse vrucht; 6.
lemmer; 9. Moppen; 10.
muziekterm; 12. tinglazuur;
14. signaal op een slagin
strument; 18. soort struis;
20. breidel; 22. gebaren
spel; 23. autochtone Pe
ruaan; 24. kerkelijk rechts
college; 25. gas; 26. tafel
bediende; 27. boeren
plaats; 29. handweelwerk;
30. matroos; 31. woestijn
dal; 33. rivier In Spanje; 36.
rechtschapenheid; 41. ri
vier in Noord-Brabant; 42.
bijbelvertaling; 43. aan
klampen; 44. dwalen; 45.
rivier in Noord-Brabant.
VERTIKAAL;
1. ongezuurd brood; 2.
schoon; 3. deel der Ver
enigde Staten; 4. Moham
medaanse titel; 5. jeugdig;
6. klem; 7. geleed dier, 8.
Joodse sagefiguur; 11.
schedelboring; 13. moe
derschap; 15. muziekin
strument; 16. bijbelse fi
guur; 17. draaiplaat voor
een hengsel; 19. Romeinse
godin; 21. bejegening; 28.
zoon van Jacob; 31. sluier;
32. vreemde munt; 34. oe-
lenproeftijd; 35. liefde
maal; 37. twijg; 3B. beitel;
39. uit Ierland; 40. stuk.
Uplossing van
vorige week;
HANS JANSEN uit Emmen heeft
zijn derde plaats in het persoonlijk
kampioenschap van Nederland 1976
ten volle verdiend. Vooral zijn inzet
om tot het laatste moment te blijven
vechten voor een gunstig resultaat
stempelt hem tot een speler met een
goede toekomst. Als één der jongste
deelnemers trad hij onbevangen aan
tegen gerenommeerde spelers zonder
zich ook maar iets van het reputatie
aan te trekken. Met zijn derde plaats
is hij reserve geworden voor het a.s.
wereldkampioenschap, terwijl hij
reeds zeker is van een plaats in de
finale van het persoonlijk kampioen
schap van Nederland 1977. Hieron
der volgen fragmenten uit
2l)n partijen.
'n zijn partij tegen Jeroen Goudt was
de stand na 48 zetten als volgt;
remise is (24-29) 44-40 of? (29-
33)28x39 (23-28) 22x33(12-17) 21x12
(13-18) 12x23 (19x37). Na (11-17)
22x11 (16x7) 44-40 (23-29) 30-25
(13-18) 21-17 (12x21) 27x16 (18-23)
40-34 (29x40) 35x44 (23-29) 44-40
(7-12) 16-11 (12-18) 40-35! Er
dreigde (18-22) en (24-30) remise
(29-34) 11-7 (34-39) 7-1 (18-22) 28x17
(39-43) 32-28 (43-48?) 1-34! Uit.
Na 39 zetten was de stand in de partij
Jansen - Hermelink als volgt.
Wit" 21,22,27, 28,30, 32,35,49 Jan-
sen
Zwart: 11 14,16, 19, 23, 24 Goudt.
•spelverloop: 49-44, (11-17?) Direct
Wit: 18, 24,27/29 32/34,36,37,39,49
Jansen
Zwart: 4, 6,8/10,15/17,20, 21,25, 26
1 Hermelink.
In deze partij liet zwart wit volledig
komen en voerde 'een omsingelings-
taktiek die niets opbracht. Spelver-
loop: 28-23 (6-11) (Ook (17-22) 18-12
gaat voor zwart verloren) 33-28 (10-
14) 27-22 (9-13) 18x9 (14x3) 49-43
(8-13) 43-38 (3-9) 38-33 (13-18 of?)
22x13 (9x18) 23x12 (17x8) 36-31 (4-9)
31-27 (8-12) 28-22 (9-13) 33-28!
Zwart geeft het op.
JAN EDINK.
„GROENE VINGERS" is de naam
voor een nieuwe reeks boekjes over de
verzorging van kamerplanten. Het
bijzondere is dat er per boekje slechts
één plant of plantensoort wordt be
handeld.
De rfteks is geopend met de uitgave
van vier afleveringen tegelijk: de Fi
cus, de Begonia, de Cactus en de Dra
caena. Op korte termijn zal de serie
worden uitgebreid met „Groene Vin
gers" over Varens, Azalea's, Philo-
dendron en Cyclamen. Vervolgens
zuilen-regelmatig nieuwe edities aan
deze acht worden toegevoegd.
De keuze van onderwerpen gebeurt
op basis van twee gegevens:
bloeiende planten voeren de „hit
lijst" van de meest verkochte planten
aan. maar daarnaast is er vooral de
laatste jaren een duidelijke tendens
waarneembaar van een groeiende
populariteit van groene planten.
Beide komen in deze serie gelijkmatig
aan de beurt.
Nederland is overigens zeer duidelijk
een land van liefhebbers van de ka
merplant. Vorig jaar werd er aan
planten in de huiskamer voor maar
liefst 127 miljoen gulden besteed. Op
basis van de omzetten in geld heeft
het Produktschap voor Siergewassen
een Top 10 samengesteld, die aange
voerd wordt door de Azalea. 2e werd
de Cyclaam en 3e Cactussen en vet-
planten. Vervolgens komen dan Be
gonia, Poinsettia, Geranium, Potch-
rysanten, Saint Paulia's, Ficus en Va
rens.
De opzet van de „Groene vingers" is
per plant in een handzaam formaat
boekje van 12 pagina's met kleuril-
lustraties gerichte en duidelijke voor
lichting te geven over de verzorging
en andere aspecten van een kamer
plant. Het boekje kan ook in de ca
deausfeer een rol gaan spelen: het is
een toenemend verschijnsel dat plan
ten als geschenk worden verkc.nt en
een duidelijke gebruiksaanwijzing
erbij zorgt er tien tegen één voor dat
Uw cadeau langer leven zal.
Elk boekje kost slechts één gulden en
is exclusief via de bloemisten en de
tuincentra verkrijgbaar. Wie dus met
de verzorging van een bepaalde pl&nt
met de handen in het haar zit, doet er
goed aan in de gaten te houden wan
neer zijn of haar „probleem" wordt
behandeld.
HANS VELDHUIS
Onbreekbare
glasdobber
Hengelsport Versteeg uit Amsterdam
(tel. 020 - 922107) demonstreerde ons
tijdens de Visma de onbreekbaarheid
van zijn Maestrolith glasdobbers. De
slanke pennen (in vele maten ver
krijgbaar) zijn zeer geschikt voor
sportvissers die het met him mate
riaal niet al te nauw nemen. De
prijzen liggen rond de drie gulden.
Breakaway-zeelood:
inklapbaar
STRAK WINDJE van voren. Slagre
gens recht in het gezicht. Het zal de
hengelaar niet meer deren. De nieuwe
vensterparaplu van Albatros heft de
problemen die een vervelende weer-
somstandigheid nu eenmaal met zich
meebrengt, geheel op. In het scherm,
met een doorsnede van 1.80 meter, is
een venster gesitueerd, dat de sport
visser gelegenheid geeft door te vis
sen onder de meest barre omstandig
heden. De paraplu is - uiteraard -
voorzien van een kniksysteem. Een
probleemloos scherm eigenhjk. Het
geheel is gemaakt van een uitste
kende kwaliteit doek, verstevigd met
nylon. Lekkage is dus uitgesloten.
Het probleem dat er - na aanraking
met de binnenkant van de plu - water
gaat doorsijpelen, bestaat niet meer.
Albatros brengt de paraplu op de
markt aan een aantrekkelijk prijsje:
ƒ69,50.
Zeesportvissers voor! De firma's Hes
van Zweeden uit Arnhem (tel. 085 -
426596) en Frans Knuth, House of
Fishing uit Utrecht (tel. 030 - 718640)
showden tijdens de laatste Visma en
kele aardige nieuwtjes. Zoals bij
voorbeeld het inklapbare ankerlood.
De lood wordt met uitgeklapte an
kers ingeworpen. En nu komt het bij
zondere. Na de aanslag klappen de
ankers om, waardoor het lood vrij
komt. Het breken van de lijn en het
verspelen van kostbaar lood wordt op
deze manier voorkomen.
JEAN BRANDTS
ROB HARTOCH is een vredelievende
natuur maar in de op twee na laatste
ronde van de wedstrijd om het kam
pioenschap van Nederland wilde hij
per se zijn puntentotaal wat opvijze
len. Hij ging er daarom tegen Ree eens
speciaal voor zitten en won in fraaie
stijl. Zoals bekend eindigde Ree als
tweede terwijl Hartoch de vijfde
plaats bezette.
Wit: R.G. Hartoch
Zwart: H. Ree
Bird opening (Hollands in de voor -
hand)
1. f2£4, d7-d5; 2. g2-g3, g7-g6; 3.
Lfl-g2, Lf8-g7; 4. Pgl-f3, Pg8-f6; 5.
0-0, O-O; 6. d2-d3, Pb8-c6; 7. c2-c3,
Tf8-e8; 8. Pbl-a3, e7-e5; 9. f4xe5,
Pc6xe5; 10. Pf3xe5, Te8xe5; 11.
Lcl-f4, Te5-e6; 12. Ddl-d2, c7-c6;
13. Pa3-c2, Pf6-h5; 14. Lf4-e3,
Te6-e8; 15. Tfl-f2 (Zwarts bevrij
dende opmars - achtste zet - heeft
hem de e-lijn gegeven maar deze le
vert geen aanvalsmogelijkheden op.
Wit beheerst de f-lijn en hier valt wel
degelijk iets mee te beginnen. Het is
leerzaam om te zien, hoe Hartoch zijn
kansen waarneemt.), f7—£5; 16.
Tal-fl, Dd8-d6; 17. Pc2-d4, Lc8-d7;
18. Le3-h6, c6-c5; 19. Pd4-f3,
Lg7xh6; 20. Dd2xh6, Ph5-f6; 21.
Pf3-g5, Te8-e7; 22. Lg2-h3 (Er
dreigde Pg4.), Ta8-f8 (Ree had ge
meend, de vijandelijke aanval te zul
len afslaan en dan beter te staan. Met
het volgende fraaie pionoffer toont
Hartoch echter aan, dat zwarts ge
hele opbouw toch iets te verplichtend
was.); 23. g3-g4!, f5xg4; 24. Lh3-g2,
(Dreigt bruutweg Dxf8+_/i {»VV
5«V6+ met stukwinst maar ook sub
tieler Lxd5+ met beslissende aan
val.), Te7-g7; 25. c3-c4 (Ook hier was
Lxd5+ mogelijk maar Hartoch vond
dit veiliger g4-g3 (Wanhopige po
ging tot tegenspel. Op dc4 wint Pe4!
nl. direct.); 26. h2xg3, Ld7-f5; 27.
Lg32xd5 Kg8-h8 (Of Pxd5, Pe4!,
bijv. De5, cxd5 en op Dxd5 komt g4.)
28. Tf2-f4! (Verhindert Dxg3
dreigt winnend e4 en is bedacht op
zwarts te verwachten antwoord.),
Pf6-g4; 29. Tf4xg4 Lf5xg4; 30.
Tflxf8+, Dd6xf8; 31. Pg5xh7U (De
slotpointe, die aan duidelijkheid
niets te wensen laat.) Zwart geeft het
op.
IN DEZE partijstand won wit gefor
ceerd. Hoe ging dit in zijn werk?
OPLOSSING:
('9E6T uapsara 'rCzaoiepj
- spSua) -JifitaJinEuiaS jaaq jqaiM
-J3A0 ajauaiBm uftz joop }iai ;uim
uotd azap uea ai;ouioid uaotapuiq
-jaA 31 ia?u 3p eu ua zp-9p ^axgqj
'ii+83Xï'8a Z izqxzaa 'Zqxiqi I
CONSTANT ORBAAN.
Een kardinaal
WAT LAAT volgens de kalender,
maar met extra-zorg uitgevoerd is in
België een zegel van 4,5 frank ver
schenen ter herdenking van het feit,
dat 50 jaar geleden de grote kardinaal
Mercier stierf. Hij heeft veel weg van
onze kardinaal de Jong. Gelijk deze
kerkvorst had hij zijn hart verpand
aan het seminarie en de opleiding van
priesters en gelijk de Amelander be
wees deze man uit Eigenbrakel (het
geboortehuis bestaat nog en een
extra-stempelkantoor was er open
gesteld) onder de oorlog meer dan een
kamergeleerde te zijn. Hij bleek
enorm formaat te hebben in de moei
lijkste jaren van het jonge België. De-
sirée Jöseph werd 21 november 1851
geboren, in 1875 priester gewijd en in
1906 bisschop. Hij gaf een befaamd
gebleven herderlijk brief uit onder de
eerste wereldoorlog, waarin hij ron
duit schreef, dat alleen gehoorzaam
heid aan God en het wettige gezag
verplicht was. De Duitsers, die bijna
heel België bezet hadden durfden niet
tegen hem op te treden. Als een kar
dinaal de Jong werd hij milder en oe-
'cumenischer gezind na de oorlog,
waarin vele geloven als broeders
naast elkaar gestreden hadden. Mer
cier is initiator van de befaamd ge
bleven Mechelse gesprekken( dialoog
tussen katholiek en protestant. Deze
reus naar ziel en lichaam werd pri
maat van België en overleed 23 ja
nuari 1926. Bij de Belgen is hij nog
steeds niet vergeten en daarom kan
de postzegel wel als hommage gelden,
maar niet als een vreemde eend in de
philatelistische bijt. Op een wit fond
staat in een granaat-kleur de vor
sende kardinaal afgebeeld met de nog
rijziger makende mijter. H. de Vos
heeft de gravure zeer fijnzinnig uit-
gevuld in de gezichtspartij en de
lijnen van het oor. Dat blijkt pas goed
als men de zegel (oplage 6 miljoen dit
maal) onder de loep bekijkt. De kor
relstructuur van de lijnen is meester
lijk samengesteld tot een spel vqn
schaduw- en lichtvlakken. De teke
ning is van de minder bekende H.
Deweerdt. Hij heeft een portret ge
nomen van de kardinaal, toen hij nog
niet al te oud was, want in de laatste
jaren was het lichaam uitgeteerd. Het
is een portret van iemand die weet
wat hij wil, en met een wijze mildheid
tot overreden in staat is. Als portret
studie is deze zegel gewoon geslaagd.
Een beetje afgunstig ben ik wel. Op
de regie der Belgische posterijen.
HARRY KOLKS
REGELMATIG worden ook in ons
land verzoeken ingediend om tot
naamsverandering te komen. Meestal
betreft het hier familienamen met een
onwelvoeglijke of bespottelijke
klank, zoals: Klungel, Lummel,
Pooyer, Pleevloet en (uitgestorven?)
Lulleman. Het lijkt ons inderdaad
geen onverdeeld genoegen om met
een dergelijke naam door het leven te
gaan, maar wij moeten daarbij wel
bedenken dat veel woorden die ons
nu ontfatsoenlijk in de oren klinken,
aanvankelijk niets denigrerends
hadden. Zo betekende het werk
woord lullen - evenals lollen- in het
middelnederlands naast prevelen,
leuteren of dommelen ook neuriën.
(Eng. Lullaby) Het is dus zeker niet
ondenkbaar dat de eerste Lulleman -
men kende ook Lalleman en Lolle-
man - zijn naam te danken had aan
het feit dat hij over het talent be
schikte om zijn kinderen in slaap te
zingen of te neuriën. Veel woorden
worden ook vaak -verkeerd geïnter
preteerd of werden - omdat men de
oorspronkelijke betekenis uit het oog
had verloren - verbasterd. Poepjes
heette oorspronkelijk Poppes, het pa-
troniem van Poppe (zoon van Poppe),
Seiker of Seyker was de zoon van
Seyke (een veel voorkomende Oudne
derlandse vrouwenaam) en Stinckens
de zoon van Tineke. Ook de tamelijk
veel voorkomende naam Windgassen
roept allerlei verkeerde associaties
op. Waarschijnlijk moeten wij hierbij
denken aan het duitse Gagse (steeg)
en werd de naam misschien gegeven
aan iemand die in een tochtig straatje
woonde. Verder kennen wij de ana-
gramnamen.Deze herinneren ons aan
de tijd dat Indonesië nog Nederland-
sche Indië heette en veel van onze
landgenoten daar hun geluk beproef
den. Op èlk gebied, mogen wij wel
zeggen, want het gebeurde meer dan
eens dat een knap inlands meisje in
verwachting raakte. Vaak werden
deze kinderen ingeschreven onder
een fantasienaam, die was samenge
steld uit de letters van hun vaders
familienaam. Zo kennen wij bijvoor
beeld Reeb (van Beer), Vodegel (van
der Vogel) en Rhemrev (van Ver-
mehr). Moch u zelf over een buitenis
sige naam beschikken, waarvan u de
oorsprong nog niet hebt kunnen vin
den, dan willen wij u daarbij graag
behulpzaam zijn. U weet het: een
briefkaartje is genoeg.
GEORGES L. MAZURE.
OPVALLEND is hoe vaak de deel
nemers aan paren wedstrijden een
manchebod van drie SA verkiezen.
Dat houdt verband met de wat vet
tere premie, maar het leidt niet tot
superieur bridge. Nog opvallender
van al dat ge-sansatoeter is hoeveel
drie Sansjes er binnensluipen die
downgespeeld konden worden. Bij
voorbeeld deze, eveneens uit de In
terpolisfinale:
10 8 2
V H 8
B 10 9 7 4 3
4» VB
V 9 6
B 10 9 6
H
4« A 9 7 6 4
N
W O
Z
AHB3
A 2
8 6 5
4» H 10 3 2
7 5 4
V 7 5 4 3
AV2
4* 8 5
Noord gever, NZ kwetsbaar. Als OW
bieden: oost één klaver - west één
harten - oost één schoppen - west
drie klaver - is drie SA van oost een
absurd bod (drie ruiten, vierde kleur
en forcing is beter). En als OW 3 SA
geboden zouden hebben is het ge
woon goed bridge om in zuid met rui
ten A te starten. Niet omdat we nu
allemaal met open kaarten zien dat
de heer sec zit, maar wèl omdat zuid
uit het bieden wéét dat NZ vermoede
lijk van ruiten moet leven.
De meeste zuids brachten die moed
niet opde droevige start met een har
tentje of schoppentje stelde oost in
staat tien slagen op te rapen. Nou
denkt u ongetwijgeld dat dit een
enorm succes voor OW was: vergeet
het maar, de score bedroeg precies
27-27! Kan je nagaan hoe riskant
zulke OW paren bieden (het waren er
van de 27 der OW lijn) en hoe weinig
geïnspireerd deze zuids tegenspeel
den.
Er kwam één tweehonderdje voor NZ
op de scorelijst voor, goed voor 54-0.
Ik weet niet wie hier de 3 SA bood,
maar vermoedelijk was het west.
Noord start dan met ruiten B, zuid
neemt (gedwongen door de
blokkade-dreiging) over met ruiten A
en de rest ziet u wel.
Er waren in OW gelukkig ook ette
lijke paren die met het respectabele
contract van vier schoppen eindig
den: 43-11 beloning. Gewoon goed
bieden en spelen levert in zulke wed
strijden wel geen verrassende tops
op, de procedure blijft goed voorhoge
gemiddelden.Waarmee men zulkie
wedstrijden ook kan winnen - en de
partner niet bij tijd en wijle de zenu-
,wen bezoret!
H. W. FILARSKI
mi. 11111-«-Hie»-»»
