UNCTAD-4 DE VROUW ZELF Felle kritiek op vloedgolf van onderzoekingen in W.-Duitsland „Berufsverbot" weert „communisten" uit openbare dienst f i I vrij uxt Machtsblok Parijs Tussenvoorstel DOOR CORN. VERHOEVEN Hoofdrol fiFN PFILINfiFN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN „PEILINGEN PEILINGEm .EN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGENPEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILING^ ILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILim( INGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEl In Nederland is er eigenlijk niemand die iets groots verwacht van het gesprek tussen rijke en arme landen in de Keniase hoofdstad Nairobi, UNCTAD-4. De naam van deze conferentie is even onmogelijk als de problemen die er opgelost moeten worden. UNCTAD-3 (in 1972 in Chili) maakte in ons land heel wat los, maar toen de resultaten van de conferentie beneden de maat bleven, begonnen apathie en cynisme hier de boventoon te voeren. UNCTAD Een hoop poeha en stapels papier, meer niet Het is duidelijk dat het rijke deel van de wereld niet bereid is het probleem van de ar moede in de wereld radicaal aan te pakken door iets van de eigen voorrechten prijs te ge ven. Toch lijkt er ondanks alles een beetje beweging te zitten in de moeizame besprekingen. Amerika is met voorstellen ge komen, Frankrijk lanceerde een plan dat voor de arme lan den een aantal redelijke din gen bevat en Nederland stelde deze week bij monde van mi nister Lubbers een regeling voor die bij de vertegenwoor digers van de derde wereld in goede aarde viel. Er is een kansje dat er bij het sluiten van de markt (op 28 mei) toch iets ondertekend gaat worden en dat is altijd meegenomen als je van helemaal niets uitgaat. Vorige week waren de ont wikkelingen in Nairobi weinig hoopgevend. Een groep van 77 arme landen bracht een plan ter tafel, gebaseerd op het Handvest van Manilla, dat be oogt de prijzen van grondstof fen op een aanvaardbaar, vast niveau te brengen. De meeste arme landen leven van de uit voer van die grondstoffen. Hun export levert steeds minder op, terwijl de prijzen van olie en industriële produkten uit het westen stijgen. UNCTAD-secrétaris-genera. Corea stelde voor grondstof- fenvoorraden aan te leggen en een fonds in het leven te roepen dat de prijzen van de grond stoffen moet behoeden. Corea wil een samenhangend pro gramma, tien grondstoffen in één pakket, zodat de rijke lan den niet de kans krijgen die grondstoffen eruit te pikken die ze zelf wel interessant vin den. Kissinger gaf het standpunt van het rijkste land van de we reld, Amerika, weer. Hij is bang voor een machtsblok van arme landen, die best eens een harde politiek kunnen gaan voeTen als ze dat fonds en die grondstoffen zelf gaan behe ren. De stunt van de olielanden die de kraan dichtdraaiden, is hij nog niet vergeten. De rege ling die de derde wereld voor stelt, zou de vrije markt aan tasten en dat zint de Amerika nen niet. Trouwens ook de Westduitsers zijn daar fel tegen. Kissinger stelde voor een in ternationale grondstoffen- jnarkt in het leven te roepen, die de westerse ondernemers de mogelijkheden moet geven, flink te investeren in arme lan den. Dit plan is vooral gericht op voordelen voor de multina tionals en legt de uiteindelijke zeggenschap over de prijzen van de grondstoffen bij de rijke landen. Hij wil die grondstof- fenbank onderbrengen bij de Wereldbank of het Internatio nale Monetaire Fonds en daarin hebben juist de indus trielanden een overwicht. Over dat ene pakket wil Kis singer niet praten, wel is hij bereid voor bepaalde grond stoffen afspraken te maken. Zijn plan verschilt daarmee hemelsbreed van dat van de ontwikkelingslanden. En dat terwijl de arme landen zich erg gematigd hebben opgesteld. In hun voorstel wordt nauwelijks gerept over een eerlijker verde ling van wat de grondstoffen opleveren. De arme landen krijgen 10, hoogstens 20% van de opbrengst van de grondstof fen die ze exporteren, terwijl zeker een derde deel blijft ste ken in „de handel" (de interna tionale ondernemingen). Het is zelfs zo dat het plan van de Derde Wereld ook voordelen inhoudt voor de multinatio nals. over te onderhandelen. De ontwikkelingslanden blijven bereid tot overleg en eigenlijk hebben ze geen andere keus. Ze verkeren niet in de positie met keiharde eisen op tafel te ko men. Ze zijn genoodzaakt de rijke ooms m het westen niet al te erg tegen de schenen te schoppen, want hun geld heb ben ze hard nodig. Bij sommige arme landen is een heel klein beetje opti misme ontstaan, nu Amerika een kleine stap in hun richting heeft gedaan. Kissinger heeft onlangs Afrika „ontdekt" en uit zijn plan blijkt dat hij vindt dat de arme landen meer ver dienen dan ze nu krijgen. Bovendien heeft de Derde Wereld nog altijd de zgn. Noord-Zuid-dialoog achter de Kissinger deed de Unctad-conferentie aan als afsluiting van zijn Afrikaanse reis. Maar het is gebleken dat be ide partijen zich niet willen blind staren op dat grote ver schil in inzicht. Er kwam een tussenvoorstel van Frankrijk: geef elke grondstof een eigen fonds, dat later kan overgaan in een centraal fonds. Nog meer in de richting van de Derde Wereld-wensen, ging het voorstel van Nederland, dat net als Zweden, Noorwe gen en Canada partij heeft ge kozen voor het arme deel van de wereld. Nederland wil één grond- stoffenpakket (zoals de arme landen willen), maar stelt' daarnaast onderhandelingen voor over andere grondstoffen. Lubbers wijst de bank van Kissinger niet af, hij wenst al leen dat er goed gebruik van wordt gemaakt, zodat de arme landen er inderdaad van profi teren. Verder stelt Nederland voorwaarden aan het „wegha len" van de grondstoffen door westerse ondernemingen: er moet technische kennis wor den overgedragen en er moet gewerkt worden aan de oplei ding van personeel in de arme landen. Tenslotte moeten er strenge rebels komen, waaraan de multinationals zich moeten houden. Zo is er in ieder geval iets om hand (ook een gesprek tussen industrielanden en arme lan den), dat waarschijnlijk begin volgend jaar in Parijs wordt afgesloten. In Parijs valt waar schijnlijk meer te halen dan op UNCTAD-4. Aan de „Dialoog" nemen 8 rijke landen deel en 19 ontwikkelingslanden (waar onder 8 olieproducerende na ties). In Parijs wordt vooral ge sproken over de energiepro blemen, het was zelfs aanvan kelijk bedoeld als een gesprek over de oliecrisis. Op het gebied van energie staan de arme landen sterk. Het westen is in hoge mate van hen afhankelijk. De rijke lan den weten dat het mislukken van UNCTAD tot gevolg heeft dat de 19 ontwikkelingslanden zich in Parijs harder gaan op stellen en heel wat wapens hebben om de geïndustriali seerde wereld in het nauw te drijven. De rijke landen weten dat ze iets moeten toegeven om dat te voorkomen. Het is alleen nog de vraag hoeveel dat „iets" zal zijn. En zo zal het westen heel, heel langzaam gaan inzien dat er niet iets, maar heel veel moet worden toegegeven om niet zelf de schadelijke gevolgen van zijn eigen koppigheid te ondervinden. - t„.\. .1 wmmm In deze bovenflat in Nairobi praten vertegenwoordigers van rijke en arme landen over een billijker regeling voor de prijzen van grondstoffen. DIRK VELLENGA O, P de televisie was een re portage van twee tegenoverge stelde demonstraties: een vóór en een tegen de legalisatie van. de arbortus. Het viel op dat on der de tegenstanders mannen en vrouwen de boventoon voerden, onder de voorstan ders jonge vrouwen. Omdat ik alleen de beelden gezien heb, kan ik niet nagaan in hoeverre deze indruk ook gewettigd werd door de werkelijke de monstratie. Iedereen weet dat het niet moeilijk is daarmee al lerlei foefjes uit te halen. Als dat niet gebeurd is, als er dus werkelijk bijna alleen mannen en oudere vrouwen aan de anti-demonstratie heb ben deelgenomen, is dat een omstandigheid die in de be schouwingen betrokken moet worden: die demonstratie im mers vertegenwoordigt dan het standpunt van mensen die in allerlei opzicht gemakkelijk praten hebben omdat zij niet lijfelijk bij het probleem be trokken kunnen worden. En minstens één van de deelne mers, mgr. A.Simonis, was ook wel zo eerlijk hiervoor oog te hebben. Logisch gesproken doei het overigens weinig af aan de kracht van een stand punt, wanneer degene die het verkondigt, er niet de dupe van kan worden; b.v. bij protesten tegen dierenmishandeling is dat altijd het geval. Even zwak is eigenlijk de toevoeging „zelf' aan de eis van „wij vrouwen eisen" dat de vrouw moet mogen beslissen over de eventuele abortus. Die toevoeging heeft iets van een misplaatst triomfalisme dat ook al in het „eisen" klinkt. Keiharde, maar risicoloze ze kerheid aan de ene kant, triom falistische eigenmachtigheid aan de andere kant maken elke uitwisseling van gedachten onmogelijk en verbergen het kapitale feit dat het hier om een probleem gaat waarvoor geen gladde oplossing bestaat. Wat is trouwens bedoeW„„ i die toevoeging „zelf'? Gaatk om de vrouw in tegenstelk', tot de man die het kind tj I wekt heeft, over de vrouwi> tegenstelling tot het ongeiote,. kind? 1 Het laatste is ontoatt I schijnlijk, al toont ook ie tus zich wel degelijk eenpL in de discussie nl. door os' stuinig te groeien en aldus voi, het leven te kiezen. Ik denkit< met „zelf' iets bedoeld ts al. I eigenmachtig, zelfstandig05. afhankelijk van wetten. Indii zin past het woord zo goed ij. de ideologieën van emancipc. tie en bevrijding dat het daar. door alleen al gaat klinkend: I een argument. Dat is hetI lerminst. Het is ook w.| kwaardig juist dit woori zoveel triomfantelijke nsdrtii I te horen met betrekking fot«, I situatie waarin een vrouw ii I allerlei opzichten uitgamj ken afhankelijk is en geen ht in eigen buik, maar dupe t eign vergissingen, eigen si» vernij, gebonden aan notuv- lijke processen. Er is naum I lijks een situatie denfcöac-1 waarin zij minder „zelf r. I meer deel van een geheelis.S<\ eis van zoveel zelfstandigha: op een moment van zoveel af I hankelijkheid doet mij minis onwillekeurig wat hypocriet! en dom aan. Voor mijn geroei I heeft de vanzelfsprekende, waarmee blijkbaar door deze eis als redelijk erve:: I wordt, iets huiveringwi I kends, dat herkend zou moew.l worden in het probleem zeil (Van onze correspondent) BONN - In toenemende mate Ia- ten in West-Europa actiegroepen en individuen zich bezorgd uit over de praktijken in West- Duitsland rond het „Berufsver- bot". Ook in Nederland halen pro testen tegen de in 1972 - onder bondskanselier Willy Brandt - in gevoerde maatregel de publiciteit. De maatregel bepaalt dat mensen die een gevaar voor de grondwette lijke democratie kunnen beteke nen, geen functie in openbare dienst - dus als ambtenaar - mogen bekleden. In de volksmond werd dit besluit „Radikalenerlass" genoemd. Dat een communist geen belangrijke staat- spost mag bekleden, is in elke westerse democratie een vanzelfsprekendheid. In landen als Italië en Frankrijk, waar de communisten volgens hun stern- mental veel meer „recht" zouden heb ben, is er (nog) geeneen, die in het staatsapparaat de lakens uitdeelt. In tegenstelling tot de Duitsers speelt men het in deze centralistischer gere geerde landen echter klaar dergelijke zaken geruisloos te regelen. De op schudding rond het „Berufsverbot" is echter ook te wijten aan typisch Duitse verhoudingen, de bijzondere mentaliteit van het volk en het nogal eens gedemonstreerde klassieke ge brek aan tact. De „Radikalenerlass" van 1972 was gebaseerd op het model, dat men in de stad-staat Hamburg reeds toepaste. Wegens de gebrekkige formulering leidde het tot talrijke „Berufsverbo- te", die zelfs door het constitutionele gerechtshof als onwettig werden ver worpen. Zo sprak dit hof het oordeel uit, dat een lidmaatschap van de communistische partij alleen niet vol doende is om aan de trouw aan de grondwet van de betreffende persoon te twijfelen. Ondanks deze uitspraak zijn tal rijke personen er niet in geslaagd amb tenaar te worden zonder dat er werke lijk werd aangetoond, dat zij een ge vaar voor „de vrije democratische or dening" vormden. Grote ergernis ont ketenden vooral talrijke ontslagen, die met het eigenlijke staatsapparaat als uitvoerend orgaan niets te maken hadden. Slachtoffers hiervan werden onder andere machinisten, kleuter leidsters, en zelfs een man, die het be heer voerde over apparaten van een overheidsinstantie. Nog meer opzien baarde het, dat ér ook mensen getroffen werden, die zelfs absoluuaat geen deel uitmaakten van een radicale partij. Zo werd in München een vrouw niet tot rechter benoemd, omdat zij lid was van een vereniging, waarin ook communisten zaten. In Erlangen mocht een jong SPD-lid (katholiek) geen mavo-leraar worden, omdat hij vroeger lid was ge weest van een sociaal-democratische 'studentenbond, die door het Beierse ministerie van onderwijs al te licht zinnig als „marxistische strijdgroep" werd gekwalificeerd. In het Noordduitse Kiel kreeg een universiteitsdocent in de oceanografie zijn congé, omdat hij tegelijk met we tenschappelijke essays ook marxis tisch propagandamateriaal aan een student had gestuurd. In Hamburg wordt een socioloog als docent ge weerd, omdat hij wetenschappelijke werken over de samenwerking van so cialisten met communisten heeft ge schreven. Men kan de lijst nog lang voortzet ten, maar het „Berufsverbot" vormt vooral een mikpunt van kritiek, omdat voor de toepassing ervan ijverig ge bruik gemaakt wordt van diensten van de „Verfassungschutz", de BVD van steeds weer met hun formalisme kwel len en er daardoor het besef van kwij traken hoe ze de koe bij de hoorns moeten pakken. Hij constateert we liswaar: „Ons van vrijheidsrechten rijkelijk voorziene staatswezen is zeer gevoelig en heeft daarom bijzondere maatregelen voor zijn bescherming nodig", maar voor het overige staat ook hij min of meer radeloos. Zo betwijfelt hijzelf niet alleen of de vloedgolf van onderzoekingen wel in een juiste verhouding staat tot de re sultaten, maar wijst hij bovendien op de ernstige consequentie: „Daarbij moet men vooral aan de ernstige psy chische gevolgen van onderzoekingen De affaire rond Brandt (links) en Guillaume was een van de aanleidingen voor de Westduitse wetgever het z.g. „Berufsverbot" in te stellen de Bondsrepubliek, hoewel het consti tutionele gerechtshof dat in hetzelfde vonnis verboden heeft. Het gerechts hof had namelijk als richtlijn gegeven, dat de trouw van sollicitanten door de superieuren tijdens de proefperiode vastgesteld dient te worden. Het is bo vendien de mateloosheid, waarmee hier te werk wordt gegaan, die de ge moederen verontrust. In dit verband valthet woord: „Gesinnungsschnüffe- lei", het snuffelen in de gezindheid van de burgers. In ruim twee jaar tijd heeft de West duitse BVD uit geheime bronnen de instantie in ruim een half miljoen ge vallen inlichtingen over de sollicitan ten verschaft. Zoveel communisten telt West-Duitsland niet eens en hoe wel er „slechts" ruim 500 sollicitanten werden afgewezen, vraagt de uiterst gematigde professor Theodor Eschen- burg zich bezorgd af: „Kan de kring van de te onderzoekenden niet enger getrokken worden?". De hoogleraar levert er echter ook het bewijs voor hoe de Duitsers zich en de negatieve selectie denken: angst voor de denunciatie en - als gevolg hiervan - mensen, die zich drukken. Daarom wijzen veel mensen van de jonge generatie, die absoluut geen ex tremisten zijn, de uitsluitingsprocè- dure resoluut als inhumaan en anti democratisch van de hand". Ook de grote Westduitse radio- omroep in Keulen, de WDR, toonde zich zo bezorgd, dat de leiding van een „klimaat van de intimidatie" sprak en daarom besloot een week lang het avondprogramma te wijden aan het thema „Is de vrijheid nog te redden". Prof. Eschenburg wees ook nog op andere negatieve verschijnselen. Zo merkte hij op, dat het bij de sollicitan ten bijna uitsluitend om jonge mensen gaat, voor wie radicaliteit een leef tijdsverschijnsel is, dat op den duur in de meeste gevallen verdwijnt. Worden ze echter het slachtoffer van „Berufs- verbote" dan radikaliseren zij zich uit overtuiging en voorgoed, waarbij ook eenvoudige meelopers geradikaliseerd worden. Hiervan is weer het gevolg, dat er grote groepen ontstaan, i: luidkeels van zich laten horen en it- ternationale steun zoeken. De hoogleraar in het staatsrechtbt- twijfelt ook of „met het oog op de til rijke camouflage-mogelijkheden" w!| de werkelijke tegenstander wordt. In het land lopen inder(te| talrijke communistische rond, die zich voordoen als overtuijil sociaal- of christen-democraten. H< meest sprekende voorbeeld hiervan: wel Günter Guillaume, de mandiën de kanselarij van de toenmalige kansel lier Willy Brandt als spion van deDD:j ontmaskerd werd. Hier ligt echter tevens de oorzaal van de al te grote ijver, die erop." extremistenjacht ontplooid wore Aangezien het gevaar niet mag den onderschat, dat het land M linkse woel-arbeid ondermijnd worn, heerst ér bij velen een zware hyst®| tegen communisten. Deze wordt* hierdoor in de hand gewerkt, dat J' sinds Churchill nog veel zichtbaar» geworden IJzeren Gordijn dwars® Duitsland loopt en dit onmiddeli? nabuurschap met de communi® verhoogt de angst in aanzienlijK®'| Als zeer oprecht moet echter ooi* argument van het eigen verleden g''1 cepteerd worden. De Duitsers bet het zelf ondervonden hoe derepuW van Weimar door radicalen van links als rechts met alle gevolgen dien ten val gebracht werd. 0» herhaling te voorkomen zijn zij W I een - mogelijk te - hoge prijs te 1 len. Een typisch Duitse eigenschap verhindert dat het probleem ta^ en humaner wordt aangepakt,1 "I disciplinaire karakter van het vo het machtsbewustzijn van t narij. Een aktueel voorbeeld van I dreven plichtsbesef, dat tot m I wellust leidt, is het geval van eer-, gen die nu secretaris van rie in Bonn Is. Deze man die gemeenteraadslid voor de staat op het punt ontslageni te j omdat hij op zijn werk de „Inte nale" fluit. Hij vindt het „a zo'n pittige melodie". u. tl Een reële oorzaak van de °P„sr:.a.j er in het buitenland over het I verbot" gemaakt wordt, ligt j lijk in het onzalige deel van he r verleden. Er is geen land, pottenkijkers van buiten h -M Duitsland. De reden l"6"'®;:,. tendeels gelegen in de echte heid over de vraag, of de c bliek wel op haar eenmai democratische weg blijft. En waarom voert niemt- tegen het „Berufsverbot" waar niemand een functie kj. betekenis krijgt wanneer 150% communist is. Een m0^]u, de DDR circulerende mop dit duidelijker dan een artussen vraagt wat het verschil is vrouw en een journalist- een vrouw eet niet om haar 1 den en een journalist houdt lijn om te kunnen eten. Een dierenplaag, zegt Verlaan, maar toch wordt het adopteren van zo'n huisdier nog vrolijk ge propageerd. Waarom? Verlaan: „Twee hoofdre denen: het opheffen van de eenzaamheid, vooral bij ouden van dagen en al leenstaanden en het ver trouwd maken van de jeugd met het dier. Huis dieren kunnen een stuk gezelligheid brengen, maar ik geef u toe dat zo'n huisdier daar vaak hele maal niet zo gelukkig mee is. In onze maatschappij is het houden van huisdie ren een erg moeilijk pro bleem geworden". Vroeger, toen we wat rui mer woonden, had ook het huisdier meer bewegings ruimte en - wat nog belang rijker was - ook een eigen functie: de hond als bewaker van erf en goed, de kat als n si k: Ié O h De in te planten hartaanjageri beter, ze worden ook steeds kle nu ongeveer een ons. Een omzet van tegen f 100 miljoen, een winst vl pakweg f 8 miljoen, maar directeur heet voor iedere! gewoon Jozeph. En divide heeft Medtronic, deze br Amerikaans geperfectl beerde business, nog no' uitgekeerd. Als je dan hoort, dat zich dit I lemaal in Kerkrade afspeelt, cL denk je een wat overmoed! Plaatselijke toekomstfilosf egen het lijf te zijn gelopen. Maar dit soort zaken spelen a l aag aL Gewoon op een provii strieterrcin' waar in het dpi technici het klaar spelen fn.z<i!er geavanceerde ruimteva; in een veredelde schoof neerdoos samen te bundelen tot om rraö waar genoeg energie ir iaa» ae'tterblijvend hart zo'i aig m goede conditie te houc bednfftr?nt1<: keet dat Amerikaal streek ,ln 'n Kerkrade nJ Staten lar' vanuit de VereniJ dit enne meteen een hoofdrof maak?n6n\ gaan sPelen- De fabl 'uur -f6 medlsche aPPf elektrn?^ u elljk Pacemakers: kil tiartaania 6 meesterwerkjes, diel '«t 300 000em°P het °genbUk 250| reld in i J, ensen over de hele 1 den. k ]„,„en ®,n werken overeind hl bities r een °f meer bal stroom gr°ede doosjes levJ Ver«ioeibaareST ^i het hart af' I Fmnkriik arenlan8- Als er h{l ment in 7it gHonden isotopen! Dat spaart !??6' jaar ak het m| evenzovepi Wat vervangingeri aanjagerHo ,?peraties «it, want 1 gebracht in wordt in het lichaam! 'iswa;, r dom'" 6Xtra orgaan dus, I «laar bi in - mensenhanden gemai a«t loont vfn'ngenieus als een e| nee«it rij, b hart normaal, I harthoeft m ker rust- Maar,] 0f het aanT=aar»éénslaS°vertesl| s'roomstnni 8!r komt er metT "«tootje tussen. Zonder mat]

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1976 | | pagina 24